adduràe, addurài, adduràre , vrb Definizione tratènnere, sighire e istare in su matessi logu; istentare, lassare passare tropu tempus Sinonimi e contrari abarrai, afrimai, aturai, imbarare, tratèniri / istentae, tricare | ctr. andai, tocai 1 Frasi addura, no ti che andhes! ◊ pentzat chi su meri addurat a torrai ◊ si adduras drommida e preitosa, a manu tua ti ses iscavendhe pro cantu durat mundhu úmida losa! (Prantaferru) ◊ cudhu si ch'est andhadu e isse s'est adduradu inie ◊ serra: chie est intro addurat intro, chie est fora addurat fora! ◊ addura frimmu! 2. addurat a si ndi arregordai ◊ apu addurau tropu a mi cumbinci Etimo ctl. aturar-se Traduzioni Francese rester, tarder Inglese to stay, to be late Spagnolo tardar, demorar Italiano restare, tardare Tedesco bleiben, aufhalten.

redadíu , agt, avb: regadiu, regradiu Definizione chi benit a tardu, chi abbarrat agoa, a úrtimos, nau po tempos longos assumancu de meses; fintzes chi su tempus ch'est passau, a tempus passau Sinonimi e contrari coàinu, coaxu, coinàlgiu, sagotzianu, tricadibu* / taldiu | ctr. cabidraxu, premediu Frasi s'iscaluza est ua regadia ◊ custa figu est calidade regadia 2. che daet a regadiu a fàghere cussa cosa ◊ noche benit regadiu a fàghere cussu ◊ como est regradiu pro donzi cosa Traduzioni Francese tardif, tard Inglese late, tardy Spagnolo tardío, tarde Italiano tardivo, tardi Tedesco spät, Spät.

sagotziànu , agt: secotianu, secotzianu, secutianu, segossianu, segotianu, segotzianu, segunsianu, segutzianu, sucotianu Definizione nau de cosa chi creschet, coment'e frutuàriu, erba o fintzes àteru, chi benit apustis, a s'assegus, chi lompet agoa, a trigadiu / a s. = a regadiu Sinonimi e contrari coàinu, cotianu, redadiu, regutzianu, tricadibu | ctr. premediu Frasi at bocau sos mojos a montes ube su beranu est prus sucotianu ◊ candu unu lori est seminau a trigadiu est segotzianu ◊ apo todhitu péssiche secotianu ◊ apo agatau una pariga de figumoriscas sagotzianas 2. innantis si sèmenat su trigu: a segotianu s'orzu Etimo ltn. *secutianus Traduzioni Francese tardif Inglese late Spagnolo tardío Italiano tardivo Tedesco spätreif, verspätet.

tàldu , avb, agt: tardu, traddu, tradu, traldu Definizione ora, tempus apustis de s'ora sua, de su tempus suo, de s'ora giusta: nau de s'ora de sa die, chi ch'est antibitzada (prus acanta a mesudie, prus acanta a mesunote)/ a/c. coment'e avb. cun èssere/èssi, pàrrere/parri si narat sèmpere chentza prep., ma cun àteros vrb. pigat sèmpere sa prep. a Sinonimi e contrari trigadinu | ctr. chici, cisso Modi di dire csn: dae tardos in tardos = carchi borta, a bortas lascas; a lestru o a tardu = luego o apustis de tantu, una die o s'àtera; t. mannu = tardu meda, tropu t. Frasi su sero de sa festa si mànicat e si vivet fintzas a tardu mannu ◊ pariat prus tardu de s'ora chi fit (G.Piga)◊ nachi ch'est tardu ◊ s'arrellógiu est firmu, ma est sempri tardu ◊ toca, Fielica, ca nci passaus a domu, ca est giai tradu! 2. a tardu o a chito nachi las poniant a postu sas cosas (S.Patatu)◊ oe noche daet a tardu a ghirare ◊ nachi a torrare prus a tardu, ca como no est ora! ◊ manzanu mancari ti ch'essas a tardu, a campu ◊ fuit semper peleanne, istudianne, discutinne die e note finas a tardu (A.Cossu)◊ fit recuidu a tardu ◊ vae currendhe e no istes a tardu! ◊ sos seros a tardu si apompiaiat dae su barconitedhu totu sas domos de sa bidha (A.Pau)◊ in custu logu atesu est fendu a tradu ◊ prus a tardu, andendu a iscola, fut passau a domu de Domianu (B.Lobina)◊ candho iscúricat tardu chitzo arveschet 3. s'incràs, a lestru o a tardu, iat a èssi arribbau 4. s'ora si ch'est fata tarda ◊ che fit sero tardu Etimo ltn. tardu(m) Traduzioni Francese tard Inglese late Spagnolo tarde Italiano tardi Tedesco spät.

tricadíbu , agt, avb: trigadinu, trigadiu, trigariu Definizione chi benit o lompet a tardu, chi istat a coa, a úrtimu; tempus prus ainnanti Sinonimi e contrari coàinu, redadiu, sagotzianu, trigadiora / taldiu | ctr. cabidraxu, premediu Frasi ocannu est un'annada trigadina 2. si est fatu trigadinu ◊ benit prus trigariu ◊ dh'apu iscípiu tropu trigadiu Etimo srd. Traduzioni Francese tardif, tardivement, tard Inglese late, tardily Spagnolo tardío, tarde Italiano tardivo, tardivaménte, tardi Tedesco verspätet, spät.

tricàre , vrb: trigai, trigare Definizione istare, abbarrare ora o tempus meda in calecuna cosa, prus ora, prus tempus de su chi dhue serbit Sinonimi e contrari adasiai, afilusigare, biltentare, istentae, tratèniri | ctr. coitare Frasi nos semus dispedidos e como trigaus a nos bíere! ◊ chi trigat a sanai pobidhu miu gei seus acasagiaus!…◊ sos fizos incontrant su babbu pianghindhe in cantu chi ant trigadu meda e fit timindhe pro issos ◊ su púlighe si tricat, si sisirinat che persone abberu abbituada a sa tzivilidade Etimo ltn. tricare Traduzioni Francese tarder Inglese to be late Spagnolo demorarse Italiano tardare Tedesco säumen.

«« Cerca di nuovo