aredhàre , vrb Definizione essire asciutu meda, sicau, fàere a crosta Sinonimi e contrari aghedhare, ansare, carasare Etimo ltn. *arellare Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano inaridire, disseccare Tedesco ausdörren, trocknen.

arridàe, arridài, arridàre, arridàri , vrb: arritare Definizione fàere o essire àrridu, fàere sa cosa deasi sicada chi si segat luego po dha tocare, o tostada, ma fàcile a fàere a farinos Sinonimi e contrari ansare, carasare, turrai Frasi at arridau duas fitas de pani in sa braxa ◊ su soli pitziosu àrridat is ispigas ◊ s’astrau àrridat fintzas s’erba ◊ in istiu sa terra si àrridat de su sole forte Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano disseccare, essiccare Tedesco trocknen.

asciutài, asciutàre , vrb: assutare, sciutai Definizione frobbire o suspire s’abba o àteru deasi; callare, citire, nau de unu chi est foedhandho o chi dhi praghet meda a foedhare / pps. assutadu, assutu Sinonimi e contrari abbentai 1, alluspiae, frobbire, isciucare 1 / apiliscare / cagliai, citire | ctr. ifúndhere Modi di dire csn: assutare su coro a ccn. = àere o dare dispiaghere de ndhe mòrrere, mannu meda; no assutat mai! (nau de ccn.) = est sempri fuedhendi, no citit nudha! Frasi sa robba samunada est in su sole istérrida assutendhe ◊ sos bentos assutant su logu ◊ pischendi àcua at asciutau sa gisterra ◊ su callu dhu poneus in coili po asciutai 2. odheu, custa cristiana, sempre faedhendhe: no assutat nudha! 3. malevadados, za bi lis at assutu su coro a su babbu e a sa mama a che lis furare cudha criadura! Etimo srd. Traduzioni Francese sécher, essuyer Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano asciugare, prosciugare Tedesco trocknen, austrocknen.

assicorràe, assicorrài, assicorràre , vrb: atzicorrai, tzicorrai Definizione fàere sicau che corru, arridare, sicare meda, a tropu; còere a tropu, a sicadura Sinonimi e contrari arridae, atostorare, sicai Frasi s'asciutori at assicorrau sa terra ◊ lassa torrai suidu, deghinò ti assicorrant is prumonis! 2. seo assicorrau che unu cantu de linna ◊ dhui teniat pistocus atzicorraus Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo desecación Italiano rinsecchire Tedesco trocknen.

assoliàda , nf: soleada Definizione su assoliare, su pigare o giare sole Sinonimi e contrari assoliamentu Frasi li cheret dadu una bella assoliada a su basolu pro che lu remonire Etimo srd. Traduzioni Francese ensoleillement Inglese hanging out to dry Spagnolo soleamiento Italiano soleggiatura Tedesco Sonneneinstrahlung.

assoliàe, assoliài , vrb: assoliare Definizione pònnere a pigare sole, pigare sole Sinonimi e contrari assobinai, assorinai, soghiai Frasi sas tilichertas sunt frimmas assoliàndhesi ◊ a assoliare trematas, fàunas e mantas lis faghet bene ◊ fasolu, moriscu, nughe, méndhula e àteru gai cheret assoliadu innantis de lu remonire ◊ assóliati sa carena in custu sole! ◊ cussu traste frundhidu bi est annos assoliendhe fora! Etimo srd. Traduzioni Francese exposer au soleil Inglese to dry in the sun Spagnolo solear Italiano soleggiare Tedesco in die Sonne legen.

assoliaméntu , nm Sinonimi e contrari assoliadura Etimo srd. Traduzioni Francese ensoleillement Inglese hanging out to dry Spagnolo soleamiento Italiano soleggiatura Tedesco Sonneneinstrahlung.

astenàre , vrb Definizione nau de frutuàriu, intostare o aortire chentza cumpriu (fintzes po pecu); nau de linna, fintzes pipionire, pònnere su greme Sinonimi e contrari acalabiare, agurtire, allagorjare, assichillonai, atecadiare Etimo ltn. extenuare Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry (up) Spagnolo enmustiarse Italiano incatorzolire Tedesco einschrumpfen.

calamài , vrb: acalamai, calamiai, calemai, callamai, caramai Definizione calàresi de su sicore, po mancamentu de abba, de fortzas Sinonimi e contrari acalabiare, allartzanai, allebigiare, allizare, irdebbilitare / ammaculiare, apirchizonare Modi di dire csn: unu frori caramau, calamiau, follas callamadas = tzédidu, tzédidas de su sicore; c. s'atza = dòrchere, pèrdere s'ata (in suspu, sa capatzidade de s'impònnere, de faedhare) Frasi s'est calemada sa mata 2. gopai Giuanni, bosu gei seis de bon'arratza e no si calamat s'atza che gortedhu arruinau! ◊ seu caramada: no tengu balia de nudha, cun cussu pentzamentu! Etimo srd. Traduzioni Francese se flétrir, affaiblir, se faner Inglese to dry up, to wither, to weaken Spagnolo marchitarse Italiano appassire, infiacchire Tedesco ermatten, welken.

irmurtíre , vrb: ismultire, ismurtire Definizione pèrdere s'abba, nau pruschetotu de erbas e linnas (ma fintzes de casu nou, de arrescotu); fintzes coment'e prentzare, fàere pèrdere s'abba Sinonimi e contrari addormicare, sumortire Etimo srd. Traduzioni Francese dessécher Inglese to dry up Spagnolo marchitar Italiano smùngere Tedesco den ganzen Saft saugen aus.

sicài , vrb: sicare, sicari Definizione bènnere mancu s'abba (o fintzes àteru deasi), pèrdere, bogare o fàere pèrdere s'abba fintzes a essire asciutu, nau mescamente de erba e matedu chi morit ca no podet fàere chentza abba; nau de funtanas, acabbare de bogare abba, nau de animales de múrghere, acabbare de bogare late; nau cun arrennegu, iscúdere a forte de fàere abbarrare cun calecunu arremu coment'e cancarau, retesu, de no ndhe serbire prus / pps. sicadu, sicu Sinonimi e contrari sciutai / cancarare Frasi si s’annada sighit cust'isciutori est sichendu fintzas s’erba po su bestiàmini, is trigus funt totus cobomaus ◊ s'avra mi che at sicau s'ortu: mi podeis giare unu pagu de pisu po s'ierru?◊ su sole forte sicat sa cosa prantada, si no est abbada ◊ in istiu s'erba in Sardigna sicat totu ◊ su sàmbene si mi sicat in sas venas ◊ in sos ispinatzos si bi iferchiat sa figu a sicare ◊ in s’istari is carrúcius bècius si sicant e funt bellus mera po su forru 2. si ch'est sica s'abba de s'isseta ca a custas oras la serrant ◊ sas berbeghes candho sunt próssimas si che sicant ◊ sicada si est sa rica funtana chi bundhaiat abbas a toroju (G.Ruju)◊ sas berbeghes si sicant fintzas pro maladia 3. ti sico sas manos, si ti lompo a t'iscúdere! ◊ li deviat sicare sa manu de bi la cancarare pro vida! Etimo ltn. siccare Traduzioni Francese dessécher, sécher Inglese to dry (up) Spagnolo secar Italiano seccare, inaridire Tedesco trocken, dörren.

«« Cerca di nuovo