abeliài , vrb Definizione
naendho de canes, apedhare, guguliare; nau de gente, betare tzérrios po dolore, dispraxere o dannu mannu (e fintzes ammachiadura); disigiare meda, forte, arrabiare
Sinonimi e contrari
agruguai,
agruinai,
aguriai,
guguliare,
gurruliai,
orulare,
zarulare
/
intzunchiai
/
abbochinare,
addorojare,
ilvariare
/
apiliare,
spedhiae
2.
deo no nci dha fàciu prus, soe abeliandumí: in domu funt pigandusidha contras de mimi! (G.C.Mameli)
3.
at abeliau sa filla totu sa noti, mischina, cudha fémina morendisí ◊ at abeliau una fita de síndria
4.
ndhe leat is ogros in sàmbene, faet iscarfe e abéliat cun s'infinitzu
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurler,
glapir
Inglese
to howl
Spagnolo
aullar,
gañir,
quejarse
Italiano
ululare,
guaire
Tedesco
heulen,
klagen.
aciaulài , vrb: atzabai,
atzaulai,
atzulai,
ciaulai,
saulai,
tzabai Definizione
apedhare, comente faent is canes; nau in cobertantza, istare naendho, abboghinandho, a murrúngiu cun ccn.
Sinonimi e contrari
alloroscare,
apedhae,
atocare,
baulai,
imbauai,
inciauai
Frasi
ant atzabau is canis candu nci seus essius ◊ cani chi aciàulat no móssiat ◊ su cani nostu atzabat a is istràngius ◊ candu s'est presentau cudh'istràngiu is canis no ant atzulau comenti atzulànt a is àterus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aboyer
Inglese
to bark
Spagnolo
ladrar,
aullar
Italiano
abbaiare
Tedesco
bellen.
aguriài , vrb: agurjai,
grujai Sinonimi e contrari
agruguai,
agruinai,
agrumiai,
agulluriai,
guriai,
gurruliai,
orulare
Frasi
s'intendiat sa sirena coment'e unu cani aguriendu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hurler
Inglese
to howl
Spagnolo
aullar
Italiano
ululare
Tedesco
heulen.
arrulliài , vrb Definizione
fàere s'arrúlliu, istare a gúgulos
Sinonimi e contrari
agruguai,
agruinai,
agrumiai,
agulluriai,
borulare,
gurruliai,
orulare
Traduzioni
Francese
aboyer,
hurler
Inglese
to bark,
to howl
Spagnolo
aullar
Italiano
latrare,
ululare
Tedesco
kläffen,
heulen.
atocài, atocàre , vrb Definizione
su guguliare chi faent is canes, is gugúlios chi faent candho intendhent atesu àteros canes guguliandho o apedhandho; fàere atocu, atóchida; abboghinare che is canes, giare atocu, nàrrere cosa a ccn. fintzes a briga, a boghes; giare ifadu
Sinonimi e contrari
alloroscare,
apedhae,
arrulliai,
aciaulai,
baulai,
imbauai,
inciauai
2.
candho fit massajada, sa Sardigna produiat meda: como l'atocant "Sardigna brujada"
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aboyer
Inglese
to bark
Spagnolo
ladrar,
aullar
Italiano
latrare
Tedesco
kläffen.
tunchiàre , vrb: atunchiare,
ciunchiare,
(túncia túncia,
pro túnciare = nr. tunciatúncia,
protunciàre) tunciare,
tzunchiai Definizione
istare o èssere a tzúnchios mescamente po dolore, maladia, ma fintzes po gosu; su si chesciare, istare a lamentu po calecuna cosa chi no andhat comente si iat a bòllere; su abboghinare de su cane candho dhu cracant
Sinonimi e contrari
agemenai,
bemire,
chesciai,
grèmmere,
intzunchiai,
nitzulare
/
muschiare,
musci
Frasi
bidèndhemi atristadu, finas sas pedras túnciant pro su dolu ◊ ruet sentza alas in terra, brujendhe, túncia túncia, cansada e chimerendhe
2.
ant terrinu meda, ma túnciant pibièndhesi de no ndhe àere cantu bastat ◊ sos pòveros túnciant ca in sa partimenta de sos pagamentos sos printzipales pagant piús pagu ◊ mudu: marranu chi túncies! ◊ mancu tunciadu at
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gémir,
glapir,
japper
Inglese
to whine
Spagnolo
gemir,
aullar
Italiano
gèmere,
mugolare,
uggiolare
Tedesco
stöhnen,
winseln.
urulàre , vrb: orulare Definizione
guguliare, genia de apédhidu longu chi faet su cane coment'e a lamentu; fintzes su corrighinu de is bentos
Sinonimi e contrari
abeliai,
agruguai,
agrumiai,
arrulliai,
borulare,
gurruliai,
gurulai,
intzunchiai,
torojare,
torrunzare
Frasi
candho canes in corte intendhes urulendhe no as calma peruna (A.Dettori)◊ sos canes urulendhe fitivu mi aterriant su reposu ◊ in domo de Petenaju unu catedhu urulabat acurtzu de su mere: sas féminas pranghiant a supedhu
2.
úrulat in tundhu sa tempesta subra a su monte e muet sa foresta ◊ su bentu che istupat fúrridu, urulendhe che cane, in sas carrelas
Etimo
ltn.
*urulare po ululare
Traduzioni
Francese
hurler
Inglese
to howl
Spagnolo
aullar
Italiano
ululare
Tedesco
heulen.