abrióu , nm Definizione
arbu de ou
Sinonimi e contrari
allúmene
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
albumen
Inglese
albumen
Spagnolo
clara de huevo
Italiano
albume
Tedesco
Eiweiß.
atzotzàre , vrb Definizione
guastare, nau de s'ou, agiummai comente a èssere frochiu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir couvi
Inglese
to go rotten
Spagnolo
podrirse el huevo
Italiano
diventare barlàccio
Tedesco
faulig werden.
loguníu , agt: luguniu Definizione
nau de s'ou, chi est frochiu o fintzes isciaculadori, guastu; nau de s'ogu, chi est annapau
Sinonimi e contrari
crochidu,
lanitu,
launiu,
tzotzidu
2.
custos versos lugunios si sorbent in s'aggorru de su coro chene peruna ispera, crochindhe solu zuntas de nàstala (F.Satta)
Traduzioni
Francese
couvé,
fécondé,
couvi,
pourri
Inglese
brooded,
fertilized,
rotten
Spagnolo
empollado,
fecundado,
huevo podrido
Italiano
covato,
fecondato,
barlàccio
Tedesco
ausgebrütet,
faul.
óbu , nm: ou,
ovu Definizione
céllula fémina chi, si est ingendrada e aguantada in caente, giaet unu fedu nou: matucu o piticu segundhu s'animale, si narat mescamente de su chi criant is pigiones (o fintzes animales, es. sa tziligheta, su coloru, chi fedant che is pigiones), a corgioledhu tostau e fine a fora, tundhatzu ma longhitu, e prus puru si narat de su chi criant is pudhas, unu de is méngius alimentos / pl.: oos, obos, ous; min. oighedhu, ovedhu; partes de s'ou: còrgia, làpara, arbu, oidedhu, ànima
Modi di dire
csn:
iscroxu o corza de ou = su pizu tostu de s'ala de fora; ou cun s'ànima = inzendradu, crochidu; ou sentza ànima = chi no bi inzendrat, chi no faghet a crochire; ou bitzu = cun sa corza modhe, a pilloncu, chentza cumprida; ous a duus ollanus = a duos oidedhos; ou assurau = chi est guastu, isciaculadori; ou pàbaru o ortíciu = criadu cun sa corza chentza lómpida, a pizolu modhe, chentza su pizu tostu; ou in gioca = chi est crochidu; ou late late = cotu a modhe; ou cotu a tostu = cun s'arbu e cun s'oidedhu belados, tostos; ispíritu de ou, s'animedha de s'ou = ovu abbatatu, minau, oidedhu abbatadu cun túcaru fintzas a candho custu est bene sortu; iscumbàtere o cariare obos = abbatare, murigai a forti (e cun tzúcuru); pitzinna d'ovu, o pipia cun s'ou = cotzuledha de s'ou, zenia de pane pintadu chi faghent a Pasca cun s'ou intreu in mesu, cotu totu paris; s'obu de sa gula o de sa gorgobena = orgumedhu, sa mela de su gúturu, zenia de nodu in s'oru de s'ingullidorzu; èssere prenu che ou = prenu a intipu; èssere a os (nadu de nidos) = chi dhoi sunt is ous frucendi; bènnere in ou = (nadu de sa pudha) chi est a tretu de criare e comintzendhe a criare, (nadu de fémina) chi est a tretu de bènnere ràida (e li at comintzadu su mese); segai is ous a ccn. = istrobbare
Frasi
gei megat de si biri s'arrisurtau, ca no scit coi mancu un'ou! ◊ cussu nci calat cincu ous a budhiu! ◊ parides pudhighinos essidos dae s'ou ◊ su puzone est crochindhe sos ovos in su nidu ◊ a su pipiu sa mama dhi at giau a papare s'ou cotu a modhe in su chinisu
2.
li dabat sa parte de cada disizu, fintzas azicu de ispíritu de obu chi fachiat pro s'irmurzare
3.
ita s’apu, segau is ous? nau ca fustis colessendi!
Cognomi e Proverbi
prb:
chie furat ou furat pudha
Terminologia scientifica
mng
Etimo
ltn.
ovum
Traduzioni
Francese
œuf
Inglese
egg
Spagnolo
huevo
Italiano
uòvo
Tedesco
Ei.