alciàre , vrb: (al-ci-a-re) altzai, altzare, altziare, anciai, antiare, antziai, antziare, arciai, arciare, artiai, artiare, artzare, artziai, artziare, asciare, atziai Definizione andhare o portare de unu logu o tretu prus bàsciu a unu prus in artu, andhare a in artu, prus in artu, fàere artu; si narat fintzes de is nues candho si firmant de pròere e si oberint unu pagu; de is prétzios si narat po incarire Sinonimi e contrari acadhai, ampiai, apicai, apilicare, apugiai, fartziare, pesai, pigai 1 / arteriare, ufiare / illaschiare, isclarire, ispalaciae / abantai / mediare, mezorare | ctr. abasciai, calai, falare Modi di dire csn: artziare su fogu = acradiare su fogu; artziai is prétzius = incarire; artziare sa boghe = artziai sa boxi, faedhare prus in artu, fintzas a briga o pro arrennegu (si podet nàrrere fintzas de televisione, de aràdio, a manera de si pòderent intèdhere de prus); artziare in gradu = leare gradu prus artu, essire prus de importu; altzai sa conca, sa chighirista (nâdu de zente) = fàgheresi tostu, dàresi tropu importàntzia, crèresi prus importante, fàghere su barrosu Frasi randhas de fumu si àsciant in s'aera ◊ si sunt aciapados unu altzendhe e unu falendhe ◊ su bentu àntziat e falat sa foza in s'àghera ◊ at antziau sos ocros a chelu ◊ atzidinci asuba de s'iscannu! ◊ s'astronavi iat pigau a artziai a sa dereta ◊ dade sa manu a mi ndhe altzare! ◊ sos fraigamuros àsciant sos muros pro fàghere sa domo ◊ fint arciandhe in sa trempa pro intrare a sa vidha ◊ in agustu soe artziata a Núgoro 2. est proindhe, ma si àrtziat esso a campu ◊ si àltziat custa néula andhamus ◊ a manzanu fit proindhe ma a sero che at artziadu e bogadu su sole 3. a sa muzere no li at antziau mancu ocros ◊ sos pastores àlciant s'oju e abbàidant su masone ◊ in tota die no li aiat asciadu de oju ◊ candu àrtziat su soli gei callentat! 4. no ti arcis, ca tanti no tenis arrexoni! ◊ si àlciat e si falat, brighendhe ◊ como ti apo in manu, chi ti altzes o ti fales o carchedhes! ◊ su ti che altzare asie a sas istellas… no est moderascione! 5. pustis de tale impresa podes fàghere mercantzia e sa tua genia artziare 6. su salmoni dh'ant artiau de préssiu ◊ gei est artziada, custa cosa, a costai aici meda!… Traduzioni Francese monter, soulever Inglese to rise, to lift Spagnolo subir, levantar, alzar Italiano salire, ascéndere, sollevare, innalzare Tedesco hinaufsteigen, heben.

ampiài , vrb: ampuai, ampuare, ampulai, ampulare, ampullai Definizione andhare o portare de bàsciu a pitzu, pesare in artu, a logu prus in artu, mòvere a forte, iscutulare e avolotare: ampuare si narat fintzes in su sensu de cúrrere a unu logu, de si incarare a bíere Sinonimi e contrari acadhai, alciare, apicai, apilicare, apugiai, pigai 1 / isciucai | ctr. cabai, falare Modi di dire csn: ampulai sa boge = artziare sa boghe, faedhare o leare a boghes coment'e brighendhe; a. a unu a ccn. logu = azuarechelu; ampulai una muneda = imbolare sa muneda in artu lassèndhela rúere a terra a bídere si essit rughe o crastos Frasi chi mi nci àmpuat su sànguni a conca, cussu tramasseri mau!… ◊ is prus lébius si ndi ampulànt in artu ◊ àmpula sa cara sentza tímere sas cumpanzas! (I.Porcheddu)◊ s'abba àmpulat dae mare a sas nues ◊ at ampuau is ogus a cara incillia ◊ ampuaminci ca no nci lompu! ◊ cudhu bentu che ampuliàt fintzas sas orrocas! ◊ at saludau a manu ampulada 2. mi seu ampuada ogus a celu Etimo tts Traduzioni Francese monter Inglese to rise Spagnolo subir, levantar Italiano salire, sollevare Tedesco hinaufsteigen, aufheben.

apinnonàre , vrb Definizione pònnere a pinnone, su si parare prantaos; andhare a una filada, a una bandha Sinonimi e contrari impinnonare, punnai Frasi si est apinnonadu in sa gianna ◊ su batu at apinnonadu sa coa 2. sa robba est apinnonendhe a s'abba ◊ as a bídere torra apinnonendhe sa nae tua a sa terra chi isetat Etimo srd. Traduzioni Francese dresser Inglese to raise Spagnolo erguir, levantar Italiano rizzare Tedesco aufrichten.

arritzàre , vrb Definizione pònnere prantau, istrantagiau, pesare; nau de sa natura de su mascu, inchibberare, fàere tètera (aus. àere) Sinonimi e contrari fichire, istantargiai, pesai / arretae | ctr. arrúiri, corcare Frasi fit meses e meses fulliau, no arritzabat prus ◊ fit lavandhe in su riu e si ndh'est arritzada a si che ispàrghere pacos turunzos 2. ite at a chircare fémina candho nachi mancu arritzat! Etimo itl. Traduzioni Francese dresser Inglese to erect Spagnolo levantar, erguir Italiano rizzare Tedesco aufrichten.

istantargiài , vrb: istentargiare, istentarzare, istrantaxai, stantarxai Definizione pesare o pònnere fichiu, prantau, nau fintzes in su sensu de migliorare, torrare in bonu, torrare a biu Sinonimi e contrari arritzare, ficare, istantalissare | ctr. colcare Frasi soi istantargendumindi! ◊ ghetat un'itzérriu e si nd'istrantaxat debressi ◊ si ndi fiat istrantaxau a corpu e m'iat aferrau 2. bollu chi sa domu si ndi torrit a istantargiai ◊ ita chi si ndi torràt a istrantaxai e dhu biriat aici sa pobidha!… Etimo srd. Traduzioni Francese redresser, dresser Inglese to erect Spagnolo enderezar, levantar, erguir Italiano drizzare, rizzare, èrgere, drizzarsi Tedesco aufrichten, erheben, sich aufrichten.

«« Cerca di nuovo