abborrigàda , nf: abburricada,
burrigada* Definizione
brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo
Sinonimi e contrari
ghelea,
molentada,
tontesa
Frasi
fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori)
Traduzioni
Francese
sottise,
bêtise
Inglese
bad joke
Spagnolo
borricada
Italiano
brutto schérzo,
spropòsito
Tedesco
schlechter Scherz,
großer Fehler,
Dummheit.
bítzu 1 , nm Definizione
genia de vítziu, prus che àteru a imbérriu / betaresila in b. = pàrrere male, pigare calecuna cosa o fatu coment'e ofesa
Sinonimi e contrari
imbérriu
Traduzioni
Francese
caprice
Inglese
bad habit
Spagnolo
capricho
Italiano
brutto vézzo,
caprìccio
Tedesco
schlechte Gewohnheit,
Trotz.
fatiórru , agt: fatorru Definizione
chi est légiu, malu; istràciu, istràcios / pèrdere su fatorru e su sabone = pèrdere sacu e sale
Sinonimi e contrari
feu,
légiu,
mengatzu
/
lurbe,
scrafangiau
Frasi
passizendhe amus àpidu un'atopu fatiorru
Traduzioni
Francese
laid,
difforme
Inglese
mishappen
Spagnolo
feo,
deforme
Italiano
brutto,
defórme
Tedesco
häßlich.
féu , agt Definizione
chi no faet praxere a dhu castiare, chi no praghet de bisura, a sa vista; segundhu de ite si narat (es. cumportamentu, unu fàere), malu, pagu bonu, chi no deghet / min. feonzu, feotu
Sinonimi e contrari
légiu
/
malu
| ctr.
bellu,
elmosu
/
bonu,
dechile
Frasi
est feu che orcu in gianna, che rana iscacada ◊ est fea che su fritu e su fàmine ◊ est feu e lanzu che sa molte
2.
est feu a chircare tzertas chistiones in su mortu ◊ cosa fea, lampu, a istare chentza su netzessàriu! ◊ si cantat unu póveru li est feu, si cantat unu ricu li est onore!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
laid
Inglese
ugly
Spagnolo
feo
Italiano
brutto
Tedesco
häßlich.
ghelèa , nf Definizione
brulla mala, befa, giogu de martzocu; su burdellu chi si faet in logu de festa; genia de trumentu po ccn. cosa / a ghelea = in ziru
Sinonimi e contrari
befa,
belea,
bergugna,
gherda 1,
isfrorígiu
/
carralzu
/
matratamentu
Frasi
ant fatu sa ghelea de lu bèndhere a sa zustíssia, su bandhiu ◊ si, comente tzapadu ant sa manta, tzapadu aiant sa pessone mea, za mi l'aiant fata sa ghelea! (A.G.Solinas)◊ fit una ghelea chi li fint fachendhe pro illudratzare su lumen suo ◊ sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade ◊ li apo cumbinau una ghelea chi si ndh'at a ammentare pro cantu durat!
3.
Elias si l'intendhiat cun sa connada, ma custa ghelea no podiat istare sèmpere cubada
Traduzioni
Francese
plaisanterie de mauvais goût
Inglese
bad joke
Spagnolo
broma pesada
Italiano
brutto schérzo
Tedesco
schlechter Scherz.
légiu , agt: lexu,
letzu,
lezu Definizione
chi no est bellu, no praghet a sa vista; fintzes chi andhat male, chi no praghet / min. legedhu, legitedhu, legiatzu; légiu po arrori = feu che cane
Sinonimi e contrari
feu
| ctr.
bellu,
elmosu
/
bonu
Frasi
cussu giòvunu parit unu spraberi, légiu che su pecau! ◊ issa no est giòvuna ne bècia, ne bella ne lègia ◊ cussa fémina est lègia che una tentatzioni ◊ cussu est unu grandu arricu, ma légiu cument'e unu dimóniu
2.
est légiu candu is cosas essint mali ◊ sa cosa prus lègia, e ndhe giutzo ancora is umbras, fut candho si giaiant s'ógiu de merlutzu ◊ apu fatu unu bisu légiu
Etimo
ctl.
lleig
Traduzioni
Francese
laid
Inglese
ugly
Spagnolo
feo
Italiano
brutto
Tedesco
häßlich.
lúrbe , nm Definizione
persona lègia e mala de fàere a tímere
Traduzioni
Francese
tête de bagnard,
individu louche
Inglese
mug
Spagnolo
persona fea y mala
Italiano
cèffo,
uòmo di aspètto brutto
Tedesco
Gauner.
trèta , nf Definizione
brulla, funtzione mala, fata chi ofendhet, dannu, unu pagu coment'e traitoria chi s'àteru no si podet ibertare
Sinonimi e contrari
estremagiogu,
ingànniu,
trampa,
trastamèngia
/
abborrigada
Frasi
su santu est istrammancau po treta de cussus ◊ sa treta de s'incasada pitzigada si dh'iat una fémmia chi dhui aiat me in cussa cambarada ◊ cumandendimí a dedí e a denoti sentza de mi giai mancu unu giantésimu, própiu a imi depiat fai custa treta?! ◊ bollu connosci sa treta cuada chi ndi furat su pani a is fradis mius ◊ mischina, ge no nd'at a fai calincuna treta maba?! ◊ arratza de treta de dhi fai, tui puru, agiummai no torrat in trassa de s'atzíchidu!
2.
cun totu custu chi apo tentu de fàghere no apo àpidu sa treta de essire mancu a sa gianna!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
embûche,
plaisanterie de mauvais goût
Inglese
ambush,
bad joke
Spagnolo
treta
Italiano
insìdia,
brutto schérzo
Tedesco
Hinterlist.