abborrigàda , nf: abburricada,
burrigada* Definitzione
brulla pesante, giogu de martzocu: una brulla ti fatzo, un'ogu ti ndhe bogo
Sinònimos e contràrios
ghelea,
molentada,
tontesa
Frases
fatu m'at sa mascarada proite mi cheriat bellu, ma no b'at piús apellu fata chi est s'abburricada! (G.Atzori)
Tradutziones
Frantzesu
sottise,
bêtise
Ingresu
bad joke
Ispagnolu
borricada
Italianu
brutto schérzo,
spropòsito
Tedescu
schlechter Scherz,
großer Fehler,
Dummheit.
bítzu 1 , nm Definitzione
genia de vítziu, prus che àteru a imbérriu / betaresila in b. = pàrrere male, pigare calecuna cosa o fatu coment'e ofesa
Sinònimos e contràrios
imbérriu
Tradutziones
Frantzesu
caprice
Ingresu
bad habit
Ispagnolu
capricho
Italianu
brutto vézzo,
caprìccio
Tedescu
schlechte Gewohnheit,
Trotz.
fatiórru , agt: fatorru Definitzione
chi est légiu, malu; istràciu, istràcios / pèrdere su fatorru e su sabone = pèrdere sacu e sale
Sinònimos e contràrios
feu,
légiu,
mengatzu
/
lurbe,
scrafangiau
Frases
passizendhe amus àpidu un'atopu fatiorru
Tradutziones
Frantzesu
laid,
difforme
Ingresu
mishappen
Ispagnolu
feo,
deforme
Italianu
brutto,
defórme
Tedescu
häßlich.
féu , agt Definitzione
chi no faet praxere a dhu castiare, chi no praghet de bisura, a sa vista; segundhu de ite si narat (es. cumportamentu, unu fàere), malu, pagu bonu, chi no deghet / min. feonzu, feotu
Sinònimos e contràrios
légiu
/
malu
| ctr.
bellu,
elmosu
/
bonu,
dechile
Frases
est feu che orcu in gianna, che rana iscacada ◊ est fea che su fritu e su fàmine ◊ est feu e lanzu che sa molte
2.
est feu a chircare tzertas chistiones in su mortu ◊ cosa fea, lampu, a istare chentza su netzessàriu! ◊ si cantat unu póveru li est feu, si cantat unu ricu li est onore!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
laid
Ingresu
ugly
Ispagnolu
feo
Italianu
brutto
Tedescu
häßlich.
ghelèa , nf Definitzione
brulla mala, befa, giogu de martzocu; su burdellu chi si faet in logu de festa; genia de trumentu po ccn. cosa / a ghelea = in ziru
Sinònimos e contràrios
befa,
belea,
bergugna,
gherda 1,
isfrorígiu
/
carralzu
/
matratamentu
Frases
ant fatu sa ghelea de lu bèndhere a sa zustíssia, su bandhiu ◊ si, comente tzapadu ant sa manta, tzapadu aiant sa pessone mea, za mi l'aiant fata sa ghelea! (A.G.Solinas)◊ fit una ghelea chi li fint fachendhe pro illudratzare su lumen suo ◊ sas gheleas fràzicant su mundhu de malidade ◊ li apo cumbinau una ghelea chi si ndh'at a ammentare pro cantu durat!
3.
Elias si l'intendhiat cun sa connada, ma custa ghelea no podiat istare sèmpere cubada
Tradutziones
Frantzesu
plaisanterie de mauvais goût
Ingresu
bad joke
Ispagnolu
broma pesada
Italianu
brutto schérzo
Tedescu
schlechter Scherz.
légiu , agt: lexu,
letzu,
lezu Definitzione
chi no est bellu, no praghet a sa vista; fintzes chi andhat male, chi no praghet / min. legedhu, legitedhu, legiatzu; légiu po arrori = feu che cane
Sinònimos e contràrios
feu
| ctr.
bellu,
elmosu
/
bonu
Frases
cussu giòvunu parit unu spraberi, légiu che su pecau! ◊ issa no est giòvuna ne bècia, ne bella ne lègia ◊ cussa fémina est lègia che una tentatzioni ◊ cussu est unu grandu arricu, ma légiu cument'e unu dimóniu
2.
est légiu candu is cosas essint mali ◊ sa cosa prus lègia, e ndhe giutzo ancora is umbras, fut candho si giaiant s'ógiu de merlutzu ◊ apu fatu unu bisu légiu
Ètimu
ctl.
lleig
Tradutziones
Frantzesu
laid
Ingresu
ugly
Ispagnolu
feo
Italianu
brutto
Tedescu
häßlich.
lúrbe , nm Definitzione
persona lègia e mala de fàere a tímere
Tradutziones
Frantzesu
tête de bagnard,
individu louche
Ingresu
mug
Ispagnolu
persona fea y mala
Italianu
cèffo,
uòmo di aspètto brutto
Tedescu
Gauner.
trèta , nf Definitzione
brulla, funtzione mala, fata chi ofendhet, dannu, unu pagu coment'e traitoria chi s'àteru no si podet ibertare
Sinònimos e contràrios
estremagiogu,
ingànniu,
trampa,
trastamèngia
/
abborrigada
Frases
su santu est istrammancau po treta de cussus ◊ sa treta de s'incasada pitzigada si dh'iat una fémmia chi dhui aiat me in cussa cambarada ◊ cumandendimí a dedí e a denoti sentza de mi giai mancu unu giantésimu, própiu a imi depiat fai custa treta?! ◊ bollu connosci sa treta cuada chi ndi furat su pani a is fradis mius ◊ mischina, ge no nd'at a fai calincuna treta maba?! ◊ arratza de treta de dhi fai, tui puru, agiummai no torrat in trassa de s'atzíchidu!
2.
cun totu custu chi apo tentu de fàghere no apo àpidu sa treta de essire mancu a sa gianna!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
embûche,
plaisanterie de mauvais goût
Ingresu
ambush,
bad joke
Ispagnolu
treta
Italianu
insìdia,
brutto schérzo
Tedescu
Hinterlist.