cugnàu , pps, agt, nm: cungiadu,
cungiau,
cunzadu,
cunzatu,
cunzau Definizione
de cugnare e var.; terrenu no meda mannu serrau a cresura o a muru / min. cunzaedhu, cunzatolu
Sinonimi e contrari
lacanadu,
serradu,
tancadu
/
cruju
| ctr.
abbeltu
3.
tenet unu bellu cunzadu, totu serradu a muru ◊ custu cunzadu est totu àidos abbertos in campu, paret chi no tenet mere
Traduzioni
Francese
entouré,
espace fermé
Inglese
enclosed farm
Spagnolo
cercado
Italiano
chiuso,
podére recintato
Tedesco
geschlossen,
eingefriedeter Gutshof.
friscàdu , pps, agt: frischiau Definizione
de friscare; frisciadu, chi est serrau a friscu, a crae
Sinonimi e contrari
frilciadu,
serradu
| ctr.
abbeltu
Modi di dire
csn:
terra friscada = tropu tosta, mala a triballare; aeras friscadas = chi no sunt postas in abba, chi no bi cheret pròere; mudu che càssia friscada = chi no iscóbiat nudha
2.
s'apusentu est frisciadu a giae
Traduzioni
Francese
fermé à clef
Inglese
locked
Spagnolo
cerrado con llave,
atrancado
Italiano
chiuso a chiave
Tedesco
verschlossen.
insérru , nm: isserru Definizione
su inserrare o abbarrare in logu serrau; logu serrau; s'ària fragosa e pòbera de ossígenu chi si faet in is logos serraos inue no si càmbiat s'ària
Sinonimi e contrari
intuvu,
isserronzu
Modi di dire
csn:
timire s'i. = tímiri su abarrai in logu serrau; i. de corant'oras = funtzione de serrada de sas barant'oras
Frasi
mi ndhe isto in cust'isserru, ube pianghet finas s'aposentu ◊ s'inserru dhi fait dannu ◊ no ischiat cumente passare su tempus, sempre inserru
2.
abberi su bracone pro intrare aera, ca s'isserru faghet male! ◊ in iscola apustis de un'ora bi at fragu de isserru, cun totu sos àlidos e chentza abbèrrere
Traduzioni
Francese
abri,
lieu retiré,
air vicié
Inglese
enclosure,
retreat,
stale air
Spagnolo
encierro,
aire viciado
Italiano
chiuso,
ritiro,
ària viziata
Tedesco
geschlossener Ort,
Ruheort,
verdorbene Luft.
intúvu , nm Definizione
fragu de inserru, fragu malu chi si dhue faet in logu serrau
Sinonimi e contrari
atufamentu,
atúfidu,
atufori,
inserru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
air vicié
Inglese
stale air
Spagnolo
aire viciado
Italiano
ària viziata,
odóre di chiuso
Tedesco
schlechte Luft,
muffiger Geruch.
màndara , nf: mandra,
màndria Definizione
corte de múrghere bestiàmene, loghighedhu, tretu serrau, prus che àteru curtzu, po pònnere bestiàmene (a múrghere, a crocare); in cobertantza, css. logu serrau bistu coment'e límite a sa libbertade / genias de m.: tundha, longa, a cresura, a muru; min. mandrighedha, mandriola, mandriolu
Sinonimi e contrari
apassiadorzu,
pasciale,
passili
Modi di dire
csn:
bestire o trubbare su bestiàmine a sa mandra = acorrai su bestiàmini; essíreche in costas de mandra = cambiare chistionu, rispòndhere ma no a tonu, chirchendhe àteru a zisa de iscusa pro cambiare chistionu; sa Mandra Cràbina = sos Sete Frades, sos sete istedhos postos a zisa de carru
Frasi
cheret fatu mandra noa e prus manna ca sos fiados de múrghere sunt medas ◊ su pastori at acorrau s'arrobba in sa màndara po múlliri
2.
a sos pisedhos a istare in mandra, in iscola, no lis piaghet
3.
si caligunu mentuait su chi fuit sutzessu, deo ch’essia in costas de mandra: mi pariat chi dognunu mi legiat in cara sa mancánsia
Cognomi e Proverbi
smb:
Mandra, Mandras
Terminologia scientifica
pst
Etimo
ltn.
mandra
Traduzioni
Francese
enceinte,
clôture
Inglese
corral
Spagnolo
aprisco
Italiano
recinto,
chiuso per bestiame
Tedesco
Pferch.
serràdu , pps, agt: serrau Definizione
de serrare; chi portat o dhi ant postu serru; nau de unu, chi est de pagos foedhos
Sinonimi e contrari
cugnau,
lacanadu,
tancadu
| ctr.
abbeltu
2.
tancas serradas a muru fatas a s'aferra aferra… (M.Murenu)◊ si su logu est bene serradu su bestiàmine istat prus seguru ◊ bivit acorrau in d-una domu cun is murus artus a fúrriu, is fentanas serradas cun arreciadas de ferru ◊ su sàbudu is bancas funt serradas ◊ s'orcu tenera unu campu totu serrau a figumorisca
3.
a nàrriri sa beridadi, cun nosu ses istétiu sempri serrau serrau
Cognomi e Proverbi
smb:
Serrau
Traduzioni
Francese
fermé
Inglese
closed
Spagnolo
cerrado
Italiano
chiuso
Tedesco
geschlossen.
tànca , nf: tanga Definizione
propiedade, terrenu mannu meda, po su prus serrau a muru / min. tanchita, tanchixedha, tanchitu
Frasi
est una tanga de suelzos chi su maistru at curvadu ◊ tancas serradas a muru fatas a s'aferra aferra (M.Murenu)◊ torrant is sonus de perda asuba de perda po serrai is tancas chi portant s'arrichesa a pagus e fàmini a medas (L.Suergiu)◊ dae candho est mortu su mere, sas tancas si sunt arestadas torrendhe a buscu
Cognomi e Proverbi
smb:
Tanca
Etimo
ctl.
tanca
Traduzioni
Francese
vaste terre entourée d'une clôture
Inglese
wide enclosed farm
Spagnolo
finca muy grande
Italiano
estéso podére chiuso
Tedesco
Landbesitz.
tancàdu , pps, agt: tancatu,
tancau Definizione
de tancare
Sinonimi e contrari
cugnau,
lacanadu,
serradu
| ctr.
abbeltu,
obertu
Traduzioni
Francese
fermé
Inglese
enclosed,
locked
Spagnolo
cerrado
Italiano
chiuso
Tedesco
geschlossen.