caldàna , nf: cardana Definizione
basca forte in tempos de istade
Sinonimi e contrari
ansa,
calmana,
fogara,
fogora,
pampana
| ctr.
frios
Frasi
caldanas de inferru iscazant sa zente che catramu ◊ isse andhat donzi die a campu, a fritu e a caldanas ◊ mi so de abba frisca consoladu in dies sufocantes de caldana ◊ sas robbas sunt morzendhe de sidis a sa cardana de tríulas ◊ cun custas cardanas de sole, sa cosa prantada cheret abbada
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
itl.
caldana
Traduzioni
Francese
chaleur accablante
Inglese
stuffiness
Spagnolo
caldo tórrido
Italiano
caldo eccessivo
Tedesco
Hitze.
demasiàdu , pps, agt Definizione
de demasiare; chi est prus de su chi serbit, chi sobrat, tropu
Sinonimi e contrari
soberante,
subélciu,
subraprusu,
tropu
| ctr.
mancante
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
excédant,
excessif,
surabondant
Inglese
exceeding,
excessive,
overabundant
Spagnolo
demasiado
Italiano
eccedènte,
eccessivo,
sovrabbondante
Tedesco
übertrieben,
übermäßig.
subélciu , agt, nm: subrecu,
subercu,
subésciu 1,
supercu Definizione
chi est a tropu, prus de su chi dhue bollet, chi dhue ndh'at meda a cunforma de su tretu o de su tempus; su chi est in prus de su chi serbit po calecuna cosa / avb. a s., de s. = a tropu; fai ispesa suberca = ispèndhere a tropu
Sinonimi e contrari
demasiadu
/
calcu
| ctr.
pacu,
lenu
Frasi
su frius subercu fait mali
2.
su subélciu est dannosu in dogni edade
3.
bi ndh'at chi sunt obbricaos tropu a supercu a fàchere su dovere
Cognomi e Proverbi
prb:
su subercu segat su cobercu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
excessif,
superfluité
Inglese
excessive,
superfluity
Spagnolo
excesivo,
superfluidad
Italiano
sovèrchio,
eccessivo,
superfluità
Tedesco
übertrieben,
Überfluss.
trópu , avb, agt, nm Definizione
chi o cosa chi est prus de su chi serbit, de su chi si podet, de su chi andhat bene: coment'e avb. si narat fintzes po tantu, meda, a solu o cun sa prep. a e acumpàngiat no solu verbos, agetivos e àteros avérbios, ma fintzes númenes (o si narat de númene) coment'e agetivu chentza però cuncordare che a s'agetivu / tropixedhu = unu pagu tropu!
Sinonimi e contrari
demasiadu
| ctr.
pacu
Frasi
no curras tropu, no ruas! ◊ no fatzas che Masciocu: o nudha o tropu! ◊ sa màchina currindhe a tropu la fortzas meda ◊ no t'istraches a tropu!
2.
cussa cosa est tropu manna: non capit in logu! ◊ custu pipiu est tropu bellixedhu ◊ cussa fémina est tropu picioca po issu ◊ nosu seus tropu malatratadas de is pobidhus ◊ seu tropu cuntenta ◊ is istedhus funt tropu artus in su celu
3.
est tropu trigadiu ◊ nos ndhe semus pesados tropu chito ◊ sezis torrados tropu luego ◊ tropu coitendhe azis fatu!
4.
no mi niedas tropu cosas! ◊ tropu cosas dh'arregordat cussa domu! ◊ bi at tropu fritu, tropu néula, tropu calura ◊ custa cosa est tropu! ◊ eus tentu tropu pressi a segai is atrus testamentus! (A.Garau)◊ nc'est tropu genti morta de fàmini…◊ est tropu sa disocupatzioni ◊ ti leas tropu presse ◊ seu afastiau de sa tropu cosa chi apu papau ◊ in s'ierru at fatu tropu fridura ◊ nachi sos istudiados sunt tropu
5.
su tropu andhat semper male ◊ su tropu est tropu! ◊ si semus in tropu andhat male che a èssere in pagos etotu ◊ bi ndhe at medas, tropu, chene regréssia e a fatza de sola
Cognomi e Proverbi
prb:
su tropu est cumpàngiu de su nudha ◊ su pagu no bastat, su tropu guastat
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
trop,
excessif
Inglese
too (much),
extreme
Spagnolo
demasiado
Italiano
tròppo,
eccessivo
Tedesco
zuviel,
zu groß.