aberènza , nf Definizione
genia de erruca (e calagasu) chi si papat sa chera de s'abe in is casidhos
Sinonimi e contrari
arrenze,
ramedha,
tanzolu
Terminologia scientifica
crp, galleria mellonella
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fausse teigne de la cire
Inglese
greater wax moth
Spagnolo
tiña,
polilla de la cera
Italiano
tignòla dell'àrnia,
càmola del miele
Tedesco
große Wachsmotte
mèbi , nm: mele,
meli Definizione
sustàntzia druche meda, cagiada, in colore de castàngia craru, chi s'abe arregollet in is frores e ponet in sa bresca (o pane de abes) chi faet in su casidhu / pl. sos meles, in cantu mele de genia diferente (de aitu, de lidone, de ocalitu, de iscrareu) o fintzes de bobbois diferentes; oxu de m. = in sa bresca, donzunu de sos tuvedhos, o búsciulu, inue s'abe ponet su mele e sa cria puru
Modi di dire
csn:
binnennai su m. = bogare su mele, illichidare su mele de sos casidhos; m. pudhadu = cun sa cria, chi portat s'abrudhu; su ortedhu de su m. = su leputzedhu addatu pro bogare mele; durche che m. = druci meda; m. marigosu = meli argu, su chi faghet su lidone, ranchitzu; m. puzoninu = de iscussua, de s'abi chi si ndi est andada de su casidhu; m. de mata, de àrbore = mele corronchinu, zenia de cosa pigulosa, in colore de mele, chi bogant tzertas àrbures (es. pruna, cariasa) in sa corzola; faedhare mele mele = a manera de pràxiri; betàresi che musca a m. = tzegos tzegos, che a cosa chi piaghet meda; pàrrere ozu e m. = pàrrere bonu meda; m. ferradu = tostu che astrau; èssere a ozu e mele = muntènneresi a cosas bonas, manigare cosas bonas; buca de meli = annaemele
Frasi
dhoi tengu una breschixedha de mebi de una scussua chi apu agatau in monti ◊ pro no andhare chena nudha, afèrrali duos chilos de mele rànchidu!
2.
su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos ◊ comente est durche su mele ti siat durche sa vida! ◊ si ghetat che musca a mele ◊ faedhas mele mele, ma ti essit velenu dae buca
Cognomi e Proverbi
smb:
Mele, Meles, Meli, Melis
/
prb:
sa musca si cassat prus a mebi chi no a febi ◊ chini tocat su meli si ndi lingit is didus ◊ si ti faghes a mele, sa musca ti si mànigat
Terminologia scientifica
sbs
Etimo
ltn.
mel
Traduzioni
Francese
miel
Inglese
honey
Spagnolo
miel
Italiano
mièle
Tedesco
Honig.
melài , vrb: ammelai* Definizione
cundhire cun su mele, indrucare
Sinonimi e contrari
ammerrare,
immelai
/
addruchire,
addulcare,
indrucai,
indurchire
Traduzioni
Francese
sucrer
Inglese
to sweeten (with honey)
Spagnolo
endulzar con miel
Italiano
addolcire,
condire col mièle
Tedesco
mit Honig anmachen.