aberènza , nf Definitzione
genia de erruca (e calagasu) chi si papat sa chera de s'abe in is casidhos
Sinònimos e contràrios
arrenze,
ramedha,
tanzolu
Terminologia iscientìfica
crp, galleria mellonella
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fausse teigne de la cire
Ingresu
greater wax moth
Ispagnolu
tiña,
polilla de la cera
Italianu
tignòla dell'àrnia,
càmola del miele
Tedescu
große Wachsmotte
mèbi , nm: mele,
meli Definitzione
sustàntzia druche meda, cagiada, in colore de castàngia craru, chi s'abe arregollet in is frores e ponet in sa bresca (o pane de abes) chi faet in su casidhu / pl. sos meles, in cantu mele de genia diferente (de aitu, de lidone, de ocalitu, de iscrareu) o fintzes de bobbois diferentes; oxu de m. = in sa bresca, donzunu de sos tuvedhos, o búsciulu, inue s'abe ponet su mele e sa cria puru
Maneras de nàrrere
csn:
binnennai su m. = bogare su mele, illichidare su mele de sos casidhos; m. pudhadu = cun sa cria, chi portat s'abrudhu; su ortedhu de su m. = su leputzedhu addatu pro bogare mele; durche che m. = druci meda; m. marigosu = meli argu, su chi faghet su lidone, ranchitzu; m. puzoninu = de iscussua, de s'abi chi si ndi est andada de su casidhu; m. de mata, de àrbore = mele corronchinu, zenia de cosa pigulosa, in colore de mele, chi bogant tzertas àrbures (es. pruna, cariasa) in sa corzola; faedhare mele mele = a manera de pràxiri; betàresi che musca a m. = tzegos tzegos, che a cosa chi piaghet meda; pàrrere ozu e m. = pàrrere bonu meda; m. ferradu = tostu che astrau; èssere a ozu e mele = muntènneresi a cosas bonas, manigare cosas bonas; buca de meli = annaemele
Frases
dhoi tengu una breschixedha de mebi de una scussua chi apu agatau in monti ◊ pro no andhare chena nudha, afèrrali duos chilos de mele rànchidu!
2.
su coju dai fora paret ozu e mele, ma addaghi che ses in mesu essint totu sos pecos ◊ comente est durche su mele ti siat durche sa vida! ◊ si ghetat che musca a mele ◊ faedhas mele mele, ma ti essit velenu dae buca
Sambenados e Provèrbios
smb:
Mele, Meles, Meli, Melis
/
prb:
sa musca si cassat prus a mebi chi no a febi ◊ chini tocat su meli si ndi lingit is didus ◊ si ti faghes a mele, sa musca ti si mànigat
Terminologia iscientìfica
sbs
Ètimu
ltn.
mel
Tradutziones
Frantzesu
miel
Ingresu
honey
Ispagnolu
miel
Italianu
mièle
Tedescu
Honig.
melài , vrb: ammelai* Definitzione
cundhire cun su mele, indrucare
Sinònimos e contràrios
ammerrare,
immelai
/
addruchire,
addulcare,
indrucai,
indurchire
Tradutziones
Frantzesu
sucrer
Ingresu
to sweeten (with honey)
Ispagnolu
endulzar con miel
Italianu
addolcire,
condire col mièle
Tedescu
mit Honig anmachen.