bisógnu , nm: abbisognu,
bisóngiu,
bisonzu,
bisunzu Definizione
su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere
Sinonimi e contrari
aprentu,
mancànscia,
netzessitu,
poberesa,
sia
/
cumandhu,
fàdicu
| ctr.
bundhàntzia
Modi di dire
csn:
bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu
Frasi
si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!…
2.
solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu
3.
nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe!
4.
su tempus faghet bisonzu a nois puru!
5.
li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu
Cognomi e Proverbi
prb:
chie est ómine a su bisonzu si paret
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
besoin,
nécessité,
gêne
Inglese
need,
poverty
Spagnolo
necesitad
Italiano
bisógno,
necessità,
occorrènza,
misèria
Tedesco
Bedürfnis,
Notwendigkeit,
Elend,
Not,
Armut.
foltzàdu , agt: fortzadu Definizione
chi andhat desesi, chi est naturale deasi, chi tocat a fàere deasi, necessàriu, chi no dipendhet de sa decisione de unu ma de una fortza chi no si podet bínchere
Frasi
fortzadu mi benit chi bi andhe deo etotu: so solu! ◊ custa partida fortzada mi benit, bella Núgoro! (A.G.Solinas)◊ pro no dare a totu motivu de brigare, fortzadu istesit sufrire e cagliare (P.Pisurzi)◊ custu est foltzadu chi si diat a totus
Traduzioni
Francese
nécessaire,
obligé
Inglese
necessary,
forced
Spagnolo
necesario,
forzoso
Italiano
necessàrio,
obbligato,
giocofòrza
Tedesco
nötig,
genötig,
not sein.
maròlla , nf: ammaròglia* Definizione
mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m.
Sinonimi e contrari
aprentu,
bisognu,
malaboza
| ctr.
bonaoza
Frasi
sa marolla fait sa bècia a curri
Traduzioni
Francese
nécessité,
besoin
Inglese
need
Spagnolo
mala gana
Italiano
necessità
Tedesco
Widerwille (mit),
Not.
mendighéntzia , nf: mindighéntzia Definizione
su èssere in bisóngiu, in poberesa manna, su èssere tropu pagu de sa cosa; su èssere atacaos a sa cosa, arrestigos, su èssere de malugoro
Sinonimi e contrari
atzicadura,
atzicaria,
mendhicu,
mindighíngiu,
poberesa,
tzichignu
| ctr.
bundhàntzia
Frasi
sa sua fiat una mindighéntzia chi no fadiat a cuai nimmancu a unu tzurpu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
indigence,
pénurie
Inglese
poverty,
scarcity
Spagnolo
indigencia,
avaricia
Italiano
indigènza,
scarsità
Tedesco
Elend,
Not.