bisógnu , nm: abbisognu,
bisóngiu,
bisonzu,
bisunzu Definitzione
su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere
Sinònimos e contràrios
aprentu,
mancànscia,
netzessitu,
poberesa,
sia
/
cumandhu,
fàdicu
| ctr.
bundhàntzia
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu
Frases
si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!…
2.
solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu
3.
nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe!
4.
su tempus faghet bisonzu a nois puru!
5.
li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie est ómine a su bisonzu si paret
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
besoin,
nécessité,
gêne
Ingresu
need,
poverty
Ispagnolu
necesitad
Italianu
bisógno,
necessità,
occorrènza,
misèria
Tedescu
Bedürfnis,
Notwendigkeit,
Elend,
Not,
Armut.
foltzàdu , agt: fortzadu Definitzione
chi andhat desesi, chi est naturale deasi, chi tocat a fàere deasi, necessàriu, chi no dipendhet de sa decisione de unu ma de una fortza chi no si podet bínchere
Frases
fortzadu mi benit chi bi andhe deo etotu: so solu! ◊ custa partida fortzada mi benit, bella Núgoro! (A.G.Solinas)◊ pro no dare a totu motivu de brigare, fortzadu istesit sufrire e cagliare (P.Pisurzi)◊ custu est foltzadu chi si diat a totus
Tradutziones
Frantzesu
nécessaire,
obligé
Ingresu
necessary,
forced
Ispagnolu
necesario,
forzoso
Italianu
necessàrio,
obbligato,
giocofòrza
Tedescu
nötig,
genötig,
not sein.
maròlla , nf: ammaròglia* Definitzione
mala bolla, mala bògia, boza o gana mala, su èssere contràriu a sa gana, a sa volontade / avb. a m.
Sinònimos e contràrios
aprentu,
bisognu,
malaboza
| ctr.
bonaoza
Frases
sa marolla fait sa bècia a curri
Tradutziones
Frantzesu
nécessité,
besoin
Ingresu
need
Ispagnolu
mala gana
Italianu
necessità
Tedescu
Widerwille (mit),
Not.
mendighéntzia , nf: mindighéntzia Definitzione
su èssere in bisóngiu, in poberesa manna, su èssere tropu pagu de sa cosa; su èssere atacaos a sa cosa, arrestigos, su èssere de malugoro
Sinònimos e contràrios
atzicadura,
atzicaria,
mendhicu,
mindighíngiu,
poberesa,
tzichignu
| ctr.
bundhàntzia
Frases
sa sua fiat una mindighéntzia chi no fadiat a cuai nimmancu a unu tzurpu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
indigence,
pénurie
Ingresu
poverty,
scarcity
Ispagnolu
indigencia,
avaricia
Italianu
indigènza,
scarsità
Tedescu
Elend,
Not.