ammengàre , vrb Definitzione
fàere o èssere mengu, pòberu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
vivre dans la gêne
Ingresu
to be to poverty
Ispagnolu
empobrecer,
vivir en la estrechez
Italianu
stare in misèria,
nelle strettézze
Tedescu
im Elend leben.
bisógnu , nm: abbisognu,
bisóngiu,
bisonzu,
bisunzu Definitzione
su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere
Sinònimos e contràrios
aprentu,
mancànscia,
netzessitu,
poberesa,
sia
/
cumandhu,
fàdicu
| ctr.
bundhàntzia
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu
Frases
si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!…
2.
solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu
3.
nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe!
4.
su tempus faghet bisonzu a nois puru!
5.
li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie est ómine a su bisonzu si paret
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
besoin,
nécessité,
gêne
Ingresu
need,
poverty
Ispagnolu
necesitad
Italianu
bisógno,
necessità,
occorrènza,
misèria
Tedescu
Bedürfnis,
Notwendigkeit,
Elend,
Not,
Armut.
fadigósu , agt Definitzione
chi tenet o giughet fàdigu, chi est a fàdigu, in poberesa manna (e nau mescamente a disprétziu)
Sinònimos e contràrios
famicosu,
pedhitzoni
Frases
nci at genti fadigosa e matrachera chi atru non pentzat che a fai mali!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
gueux
Ingresu
tramp
Ispagnolu
mendigo,
pordiosero
Italianu
pezzènte
Tedescu
arm,
elend.
filupèndhe , avb Definitzione
istare a f. = istare male meda, a s'úrtimu puntu, nau de su campare, de bívere
Sinònimos e contràrios
tilipendhe
Frases
tuncunia e a filupendhe, est morta azicu apustis ◊ mancari filupendhe siat de salude, no est a la pònnere apare chin cudha
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
misérablement
Ingresu
miserably
Ispagnolu
miserablemente
Italianu
miseraménte
Tedescu
arm,
in Armut,
elend.
miserèsa , nf Sinònimos e contràrios
bisognu,
carestia,
iscassia,
poberesa,
spatígliu
| ctr.
bundhàntzia,
sobra
Frases
cussa mandrona menzus istat in miseresa chi no si ponet a triballare!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
misère
Ingresu
poverty
Ispagnolu
miseria
Italianu
misèria
Tedescu
Elend.
poberèsa , nf: pobiresa,
poboresa,
poveresa Definitzione
su èssere pòberos, su tènnere pagu, tropu pagu / intrare in p. = essire pòberos, in bisóngiu
Sinònimos e contràrios
abbisognu,
aprentu,
pobertade,
poburidadi
| ctr.
richesa
/
cdh. poaresa
Frases
dh'iat sacrificada sa vida, sèmpere pòberu, ma cun cussu pitariollu s'intendhiat erricu, no dh'iat ispantau sa poberesa ◊ fillu de giornaderi, iat connotu isceti sa poboresa ◊ poboresa e fintzas fàmini si patiat, in tempus de guerra ◊ amanti de poberesa, dogna bèni at lassau ◊ príntzipes malos, bídrigas e zanas bortulaiant reinas in ranas covecadas in trista poveresa (N.Osu)
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
pauvreté,
misère
Ingresu
poverty
Ispagnolu
pobreza
Italianu
povertà,
misèria
Tedescu
Armut,
Elend.