ammengàre , vrb Definitzione fàere o èssere mengu, pòberu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vivre dans la gêne Ingresu to be to poverty Ispagnolu empobrecer, vivir en la estrechez Italianu stare in misèria, nelle strettézze Tedescu im Elend leben.

bisógnu , nm: abbisognu, bisóngiu, bisonzu, bisunzu Definitzione su serbire de calecuna cosa, mescamente candho sa cosa mancat; poberesa manna; faina de fàere Sinònimos e contràrios aprentu, mancànscia, netzessitu, poberesa, sia / cumandhu, fàdicu | ctr. bundhàntzia Maneras de nàrrere csn: bènnere b. = essire unu bisonzu, àere bisonzu de carchi cosa; fàghere b. a unu, a carchi cosa = serbire, bisonzare, cherrerebbei; fàghere b. = fàghere cumandhu; fàghere de b., de bisonzos = andai de su corpus; fàghere unu cumandhu e chentu bisonzos = fai tanti cosas in su própriu tempus; catzàresi unu bisonzu = arrennèscere a tènnere su chi serbit po no àere prus unu bisóngiu Frases si fit a dare contu a su bisonzu no si tiat fàchere mai nudha ◊ apo furadu ma no so ladru: a su bisonzu l'apo fatu! ◊ su tempus mi faghet bisonzu maicantu! ◊ a s'ora de su bisonzu, sa pessone no si picat su friscu nandhe fàvulas! (F.Satta)◊ fàghendhe a mancu de mi che leare: fato tropu bisonzu a fizos mios ca sunt minores! ◊ za si lu catzat su bisonzu, mandrone coment'est!… 2. solu comente est, si li benit bisonzu no tenet a neune ◊ istades andhendhe e ispendhindhe chentza bisonzu 3. nàrali a bènnere a crésia ca li at unu bisonzu su preíderu! ◊ issa in d-una essida faghet unu cumandhu e chentu bisonzos ◊ est andhadu a Tàtari ca bi aiat bisonzu ◊ - E ite bonu bisonzu, inoghe? - Goi e goi so chirchendhe! 4. su tempus faghet bisonzu a nois puru! 5. li fit bénnida sa boza de fàghere de bisonzu ◊ custa màchina si frimmaiat e si abbasciaiat coment’e fatendhe de bisonzu Sambenados e Provèrbios prb: chie est ómine a su bisonzu si paret Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu besoin, nécessité, gêne Ingresu need, poverty Ispagnolu necesitad Italianu bisógno, necessità, occorrènza, misèria Tedescu Bedürfnis, Notwendigkeit, Elend, Not, Armut.

fadigósu , agt Definitzione chi tenet o giughet fàdigu, chi est a fàdigu, in poberesa manna (e nau mescamente a disprétziu) Sinònimos e contràrios famicosu, pedhitzoni Frases nci at genti fadigosa e matrachera chi atru non pentzat che a fai mali! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gueux Ingresu tramp Ispagnolu mendigo, pordiosero Italianu pezzènte Tedescu arm, elend.

filupèndhe , avb Definitzione istare a f. = istare male meda, a s'úrtimu puntu, nau de su campare, de bívere Sinònimos e contràrios tilipendhe Frases tuncunia e a filupendhe, est morta azicu apustis ◊ mancari filupendhe siat de salude, no est a la pònnere apare chin cudha Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu misérablement Ingresu miserably Ispagnolu miserablemente Italianu miseraménte Tedescu arm, in Armut, elend.

miserèsa , nf Sinònimos e contràrios bisognu, carestia, iscassia, poberesa, spatígliu | ctr. bundhàntzia, sobra Frases cussa mandrona menzus istat in miseresa chi no si ponet a triballare! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu misère Ingresu poverty Ispagnolu miseria Italianu misèria Tedescu Elend.

poberèsa , nf: pobiresa, poboresa, poveresa Definitzione su èssere pòberos, su tènnere pagu, tropu pagu / intrare in p. = essire pòberos, in bisóngiu Sinònimos e contràrios abbisognu, aprentu, pobertade, poburidadi | ctr. richesa / cdh. poaresa Frases dh'iat sacrificada sa vida, sèmpere pòberu, ma cun cussu pitariollu s'intendhiat erricu, no dh'iat ispantau sa poberesa ◊ fillu de giornaderi, iat connotu isceti sa poboresa ◊ poboresa e fintzas fàmini si patiat, in tempus de guerra ◊ amanti de poberesa, dogna bèni at lassau ◊ príntzipes malos, bídrigas e zanas bortulaiant reinas in ranas covecadas in trista poveresa (N.Osu) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu pauvreté, misère Ingresu poverty Ispagnolu pobreza Italianu povertà, misèria Tedescu Armut, Elend.

«« Torra a chircare