àschia , nf: àscia 2 (à-scia e à-sci-a) Definizione
su fusu de su carru; assaedhu, tacita o turnu de is serros, de cernera, de frontissa, de fircis e cosas deasi, su mascu de is grofales / úngiri s’àscia = dare un'ammustru, fàghere carchi regalu a ccn. pro ndhe àere carchi piaghere
Sinonimi e contrari
fusu
/
assaedhu
Frasi
s'orroda de suta de su mólinu portiat un'àschia de ferru chi artzàt a susu inue portiat s'àtera orroda ◊ at fatu laurai una bella àscia de carru de coru de íxili
Etimo
ltn.
axis
Traduzioni
Francese
pivot,
tourillon
Inglese
pivot
Spagnolo
perno,
espiga
Italiano
pèrno
Tedesco
Zapfen.
ascièdha , nf Definizione
su fusighedhu de is serros, de sa tagiola, de àteru
Sinonimi e contrari
assaedhu
Traduzioni
Francese
pivot,
tourillon
Inglese
pin
Spagnolo
perno
Italiano
pèrno
Tedesco
Zapfen.
assaédhu , nm: assedhu Definizione
tacita o turnu, genia de ferru (o àteru) tundhu e curtzu chi permitit a duas cosas intradas apare de girare, de fàere giogu (ma si ndhe ponet fintzes in su giuale po arrèschere is loros)
Sinonimi e contrari
asciedha,
ispículu
/
ossiedhu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
petit pivot,
petit tourillon
Inglese
small pivot
Spagnolo
pernio
Italiano
perniétto
Tedesco
kleiner Zapfen.
badhadòri , agt, nm: badharoi,
balladore 1,
balladori,
ballatore Definizione
chi o chie ballat; chi girat (che a chie ballat); chi est in tàntaris o no est bene firmu; spigoni o ferru de porta, o de portone, chi postu in su tacu (o rana) dhos lassat girare e apèrrere cun facilidade / balladore de su lumbu (itl. tèsta del fèmore)= sa conca de s'ossu de sa cossa (su murudhale) ue intrat in s'ossu de su lumbu, e fintzas sa calanca de custu
Sinonimi e contrari
badharinu,
ballarianu
/
arrodedha 1,
càncara 1,
grifone,
rodighedha,
ruédhula
Frasi
is badhadoris formant is cópias apasaus a duus a duus
2.
naradhi chi arrangit s'isprigu balladori!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
danseur,
pivot
Inglese
dancer,
pin
Spagnolo
bailarino,
inestable
Italiano
ballerino,
pèrno
Tedesco
wackelnd,
Zapfen.
cabíciu , nm Definizione
genia de crau chi si faet intrare in s'istampu fatu a berrina, in sa linna intrada apare
Sinonimi e contrari
assaedhu,
rocu
Terminologia scientifica
fst
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
cheville
Inglese
wooden pin
Spagnolo
travesaño (scala),
clavija,
tarugo (falegn.)
Italiano
cavìcchio,
pèrno
Tedesco
Holzpflock,
Zapfen.
dúghe , nf: tuche Definizione
s'istampu chi si faet a is carradas po ndhe lassare essire su binu; s’isticone o tapighedhu chi si dhue ponet a tupare; sa cannada o grifone chi si dhue ponet po bogare su binu / èssere semper a buca a sa d. = bufai meda, imbriagaisí
Sinonimi e contrari
spíndulu,
tuponella,
ugi
/
cannada
Frasi
cussu est una dughe manna chena fundhu: bufendhe no lu binchet neunu
Etimo
ltn.
duce(m)
Traduzioni
Francese
cheville,
fausset
Inglese
spigot
Spagnolo
espita,
batoque
Italiano
zìpolo
Tedesco
Spund,
Zapfen.
spíndulu , nm Definizione
puncione de linna po tupare sa carrada, in su mesale; a logos dhu narant a is pendhilingiones, is filicitus, cosa téssia isconciada, ordiu o trama istéssia
Sinonimi e contrari
cannada 1,
runfiana,
tuche,
ugi
/
cdh. filtzetu
Etimo
ltn.
*spinulus
Traduzioni
Francese
cheville
Inglese
spigot
Spagnolo
tarugo,
espiche
Italiano
zìpolo
Tedesco
Zapfen.
túche , nf: dughe*,
tughe Definizione
s'istampu chi si faet a is carradas in su mesale po lassare essire su binu; su puncione o tapighedhu chi si dhue ponet a tupare; fintzes su grifone inue si bogat su binu / min. tuchedha; istare o èssere semper a buca (o a conca) a sa tughe = bufare binu meda, istare sèmpere bufandho
Sinonimi e contrari
runfiana,
spíndulu,
tintòrgia,
tuponella,
ugi
/
cannada
/
cdh. filtzetu
Frasi
como chi est cuncordada sa tuchedha e su conzu amus prontu contamus unu contu arrostíndhennos fava a fochilada (A.G.Solinas)
Traduzioni
Francese
cheville,
fausset
Inglese
spigot
Spagnolo
espiche
Italiano
zìpolo
Tedesco
Zapfen.
tuponèlla , nf, nm: tupinellu Definizione
su puncione o tapighedhu chi si ponet a tupare su tingiosu, su grifone
Sinonimi e contrari
runfiana,
spíndulu,
tintòrgia,
tuche,
ugi
/
cdh. filtzetu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bondon,
cheville
Inglese
bung
Spagnolo
espiche,
botana
Italiano
zaffo
Tedesco
Zapfen.