àschia , nf: àscia 2 (à-scia e à-sci-a) Definitzione
su fusu de su carru; assaedhu, tacita o turnu de is serros, de cernera, de frontissa, de fircis e cosas deasi, su mascu de is grofales / úngiri s’àscia = dare un'ammustru, fàghere carchi regalu a ccn. pro ndhe àere carchi piaghere
Sinònimos e contràrios
fusu
/
assaedhu
Frases
s'orroda de suta de su mólinu portiat un'àschia de ferru chi artzàt a susu inue portiat s'àtera orroda ◊ at fatu laurai una bella àscia de carru de coru de íxili
Ètimu
ltn.
axis
Tradutziones
Frantzesu
pivot,
tourillon
Ingresu
pivot
Ispagnolu
perno,
espiga
Italianu
pèrno
Tedescu
Zapfen.
ascièdha , nf Definitzione
su fusighedhu de is serros, de sa tagiola, de àteru
Sinònimos e contràrios
assaedhu
Tradutziones
Frantzesu
pivot,
tourillon
Ingresu
pin
Ispagnolu
perno
Italianu
pèrno
Tedescu
Zapfen.
assaédhu , nm: assedhu Definitzione
tacita o turnu, genia de ferru (o àteru) tundhu e curtzu chi permitit a duas cosas intradas apare de girare, de fàere giogu (ma si ndhe ponet fintzes in su giuale po arrèschere is loros)
Sinònimos e contràrios
asciedha,
ispículu
/
ossiedhu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
petit pivot,
petit tourillon
Ingresu
small pivot
Ispagnolu
pernio
Italianu
perniétto
Tedescu
kleiner Zapfen.
badhadòri , agt, nm: badharoi,
balladore 1,
balladori,
ballatore Definitzione
chi o chie ballat; chi girat (che a chie ballat); chi est in tàntaris o no est bene firmu; spigoni o ferru de porta, o de portone, chi postu in su tacu (o rana) dhos lassat girare e apèrrere cun facilidade / balladore de su lumbu (itl. tèsta del fèmore)= sa conca de s'ossu de sa cossa (su murudhale) ue intrat in s'ossu de su lumbu, e fintzas sa calanca de custu
Sinònimos e contràrios
badharinu,
ballarianu
/
arrodedha 1,
càncara 1,
grifone,
rodighedha,
ruédhula
Frases
is badhadoris formant is cópias apasaus a duus a duus
2.
naradhi chi arrangit s'isprigu balladori!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
danseur,
pivot
Ingresu
dancer,
pin
Ispagnolu
bailarino,
inestable
Italianu
ballerino,
pèrno
Tedescu
wackelnd,
Zapfen.
cabíciu , nm Definitzione
genia de crau chi si faet intrare in s'istampu fatu a berrina, in sa linna intrada apare
Sinònimos e contràrios
assaedhu,
rocu
Terminologia iscientìfica
fst
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
cheville
Ingresu
wooden pin
Ispagnolu
travesaño (scala),
clavija,
tarugo (falegn.)
Italianu
cavìcchio,
pèrno
Tedescu
Holzpflock,
Zapfen.
dúghe , nf: tuche Definitzione
s'istampu chi si faet a is carradas po ndhe lassare essire su binu; s’isticone o tapighedhu chi si dhue ponet a tupare; sa cannada o grifone chi si dhue ponet po bogare su binu / èssere semper a buca a sa d. = bufai meda, imbriagaisí
Sinònimos e contràrios
spíndulu,
tuponella,
ugi
/
cannada
Frases
cussu est una dughe manna chena fundhu: bufendhe no lu binchet neunu
Ètimu
ltn.
duce(m)
Tradutziones
Frantzesu
cheville,
fausset
Ingresu
spigot
Ispagnolu
espita,
batoque
Italianu
zìpolo
Tedescu
Spund,
Zapfen.
spíndulu , nm Definitzione
puncione de linna po tupare sa carrada, in su mesale; a logos dhu narant a is pendhilingiones, is filicitus, cosa téssia isconciada, ordiu o trama istéssia
Sinònimos e contràrios
cannada 1,
runfiana,
tuche,
ugi
/
cdh. filtzetu
Ètimu
ltn.
*spinulus
Tradutziones
Frantzesu
cheville
Ingresu
spigot
Ispagnolu
tarugo,
espiche
Italianu
zìpolo
Tedescu
Zapfen.
túche , nf: dughe*,
tughe Definitzione
s'istampu chi si faet a is carradas in su mesale po lassare essire su binu; su puncione o tapighedhu chi si dhue ponet a tupare; fintzes su grifone inue si bogat su binu / min. tuchedha; istare o èssere semper a buca (o a conca) a sa tughe = bufare binu meda, istare sèmpere bufandho
Sinònimos e contràrios
runfiana,
spíndulu,
tintòrgia,
tuponella,
ugi
/
cannada
/
cdh. filtzetu
Frases
como chi est cuncordada sa tuchedha e su conzu amus prontu contamus unu contu arrostíndhennos fava a fochilada (A.G.Solinas)
Tradutziones
Frantzesu
cheville,
fausset
Ingresu
spigot
Ispagnolu
espiche
Italianu
zìpolo
Tedescu
Zapfen.
tuponèlla , nf, nm: tupinellu Definitzione
su puncione o tapighedhu chi si ponet a tupare su tingiosu, su grifone
Sinònimos e contràrios
runfiana,
spíndulu,
tintòrgia,
tuche,
ugi
/
cdh. filtzetu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bondon,
cheville
Ingresu
bung
Ispagnolu
espiche,
botana
Italianu
zaffo
Tedescu
Zapfen.