abbamàre , vrb Definizione
fàere a bama, a tàgiu, betare totu a unu (nau pruschetotu de bestiàmene)
Sinonimi e contrari
acedhae,
achedhonare,
aggamai,
aggrustare,
amedhare,
ammeschiare,
atazare,
ingamai
| ctr.
iscrobai,
stallai
Terminologia scientifica
pst
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réunir,
agréger
Inglese
to aggregate,
to put in a herd
Spagnolo
unir,
juntar
Italiano
aggregare,
formare un branco
Tedesco
angliedern,
eine Herde bilden.
abbasolàre , vrb Definizione
si narat de su trigu candho su granu est faendhosi bellu, prenu e matucu; nau de gente, de animales, bogare o pònnere bentre manna
Sinonimi e contrari
abberare,
achiare,
ammadurae,
ciòmpere,
còmprere,
crompire,
ingranire,
lòmpere
2.
cantu che ses istadu in tzitade ti ses abbasoladu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grener
Inglese
to seed
Spagnolo
granar
Italiano
granire
Tedesco
Körner bilden.
acedhàe, acedhài , vrb: achedhare Definizione
fàere a chedha, sa chedha, betare a unu, pònnere totu impare
Sinonimi e contrari
abbamare,
achedhonare,
aggamai,
aggrustare,
amedhare,
arretolare,
atropare,
atrumare,
ingamai
| ctr.
irgrustiare,
istagiai
Frasi
sos sirbonedhos imparabant a si achedhare si bi aiat perículu ◊ acedha totu is brebeis angiadas! ◊ mundhat su furru cun iscobiles de narbutza achedhados e astrintos cun filuverru in pitu a su furcone
2.
is cumpàngius si acedhant e torrant a girai de una ruga a s'àtera
3.
fiat meda sa genti acedhada acanta de s’ostaria, castiendi ◊ pillonis acedhaus… annada mala!
Terminologia scientifica
pst
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réunir
Inglese
to aggregate
Spagnolo
unir,
juntar
Italiano
aggregare,
abbrancare
Tedesco
eine Herde bilden.
apojài 2, apojàre , vrb: apozare 1,
apoxare Definizione
nau de s'abba, fàere a poju, a paule, a lotzina, a foxina (ma si narat fintzes de àteru, in su sensu de arregòllere totu a unu, totu impare); pònnere in abba apojada, intrare a s'abba
Sinonimi e contrari
abburgare,
apadulare,
apajolare
/
impogiare
Frasi
in cue ca faghet a fossu bi apojat abba
2.
est menzus a ischirent a apojare totus a manera chi non si che afochet nisciunu
3.
totu sa musca apojada in sa porta est, ca bollit intrai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
former une flaque,
des flaques
Inglese
to make a thud
Spagnolo
encharcar
Italiano
farsi tónfano,
pozzànghera
Tedesco
eine Pfütze bilden.
arregài , vrb: regrare Definizione
su si fàere sa regra, a regra, fàere sa rega; fintzes chistire, pònnere a parte
Sinonimi e contrari
allogae,
collire
2.
tenit su dinai arregau in su calàsciu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
attraper le favus
Inglese
to make honeycomb
Spagnolo
hacerse panal
Italiano
farsi favo
Tedesco
die Honigwabe bilden.
folmàre , vrb: formai,
formare,
frommare Definizione
trebballare unu materiale a manera de dhi giare s'assimbígiu de calecuna cosa, de dhu fàere a cosa chi serbit e comente si bolet, de dhi giare sa forma chi si bolet; cambiare una cosa a manera de pàrrere o de essire un'àtera, diferente, nau fintzes in su sensu de educare, imparare, ammaistrare
Sinonimi e contrari
fàchere,
forgiai,
furriai
Frasi
siat beneitu e laudadu chie chelos e mundhos at formadu! ◊ esprimit a Noè su pentimentu pro àere isse s'ómine formadu ◊ totus po tui funt is pentzamentus chi formu! ◊ pioet subr'a issos dogni gràscia chi Deus at formadu (P.Mossa)
2.
su massàgiu candho fut passendhe su santu no si at bogadu su capedhu e assora issu cun sos boes si sunt frommados a crastos
Traduzioni
Francese
former
Inglese
to form
Spagnolo
formar,
moldear
Italiano
formare,
creare
Tedesco
formen,
bilden.