ammantadórzu, ammantadróxu , nm: ammuntadorzu Definizione totu su chi serbit po ammontare, mescamente in su letu: ammantadorzu est fintzes sa de duas partes de unu mutetu Sinonimi e contrari ammontu, ammuntolzu, assacarru, carralzamenta, carrarzura, cobertógliu, coguzu, cubutóngiu, cucutzura, cugutzadorza, incarralzu / torrada Frasi àtzia is ammantadroxus e làssami biri sa brentixedha po biri ita tenis! ◊ addaghi si corcat, sas nues li faghent de ammuntadorzu Terminologia scientifica ts Etimo srd. Traduzioni Francese tout ce qui sert à couvrir Inglese covering Spagnolo mantas Italiano tutto ciò che serve per coprirsi, le copèrte del lètto Tedesco Decken.

apariciài , vrb: apariciare, aparitzare Definizione pònnere, acostire sa cosa a manera chi bèngiat bene a betu a dha pigare candho e ue serbit, o fintzes su dha fàere, cuncordare a manera chi siat comente serbit; nau de gente, su si cuncordare, bestire, èssere prontos a calecuna cosa / aparitzare sa mesa (pro manigare) = pònnere sos aparitzos, pònniri sa tialla, is pratus, cullieras, tratabbucus, tassas, gortedhus, fruchitas, àcua, binu, pani e àteru Sinonimi e contrari abrontai, allinzare, ammainare, ammanitzare, axilitae, cuncordai | ctr. ispariciai Frasi at apariciau durcis sardus e cosa de bufai ◊ cumentzaus a apariciai sa mesa ca est ora de prandi ◊ ant apariciau sa festa po s'intrada de s'obispu ◊ sas nues fint aparitzendhe abbísciu e abbísciu isteit 2. no ti aparicis ca tanti no ti portu! ◊ so bénnidu aparitzau pro mi chèrrere cunfessare Etimo itl. Traduzioni Francese apprêter Inglese to prepare Spagnolo preparar, poner la mesa Italiano apparecchiare, approntare Tedesco decken, vorbereiten.

cadhicàda , nf: cadhigada Definizione su cadhicare / múrghere a sa c. = a s'imperriotu, coment'e a cadhu, dendhe s'animale (berbeghe) in mesu de ancas e poníndhesi a cara a daisegus de s'animale e a conca imbassiada Sinonimi e contrari cuadhigada, trubbera 1 / codhada, futia, istrisciada Etimo srd. Traduzioni Francese monte Inglese covering Spagnolo monta Italiano mónta Tedesco Decken.

cadhicàre , vrb: cadhigare, cuadhigai Definizione cicire e andhare a cuadhu; coment'e cicire a cuadhu in su sensu de intrare apare sa natura de s'ómine cun cussa de sa fémina; fàchere sas malas artes / abbarrare a pedra de cadhigare = a pedra de setzi a cuadhu, durare meda, tempos e tempórios Sinonimi e contrari cabadhare 1 / codhai, futire, saltiare, zúchere Frasi a sas duas de sero ant cadhigadu cun sas campanas sonendhe si podiant intopare sos Frantzesos 4. cadhicatinche a sa màchina! Etimo ltn. caballicare Traduzioni Francese féconder, forniquer Inglese to fornicate Spagnolo montar, cabalgar, montar, cubrir, acaballar Italiano montare, gallare, fornicare, coire Tedesco decken, befruchten, Unzucht treiben.

coberidúra , nf Definizione su chi serbit po ammontu, a carragiare cosa; foedhandho de animales, coberimentu de su mascu po improssimare s'animale fémina Sinonimi e contrari coberimentu, cuguzura, sartionzu Etimo srd. Traduzioni Francese recouvrement Inglese covering Spagnolo cobertura, monta Italiano copriménto Tedesco Decken.

coberiméntu , nm: coberrimentu Definizione su ammontare cosa; su chi faent is animales mascos po improssimare s'animale fémina; in poesia (mutos, mutetus), is versos chi serrant una pesada e chi funt própriu su chi su poeta tenet de nàrrere Sinonimi e contrari coberidura, sartionzu / cobertantza, torrada 3. custos duos versos de coberimentu sunt pacu grabbosos! Etimo srd. Traduzioni Francese recouvrement, monte Inglese leap Spagnolo monta Italiano copriménto, mónta Tedesco Decken.

cobèrrede, cobèrrere, cobèrri , vrb: cobèrriri, copèrrere, cuberri Definizione pònnere cosa in pitzu de un'àtera chi no si biat; nau de mascu, de ómine, artzare a pitzu o pònnere in pitzu de sa fémina po dh'improssimare o àteru (e foedhandho de sa fémina si manígiat su matessi vrb.)/ cobèrriri is faltas de un'àteru = cuare sas neghes de s'àteru Sinonimi e contrari acarragiai, acuguzare, cuai, imbusciae / cadhicare, saltiare, zúchere | ctr. iscuguzare Frasi si coberzant sos chelos de niedhore e pàsidos comintzent sos butios! (G.Ruju)◊ si fiat furriada coberrendusí sa faci ◊ su sèmini dhu coberint de terra cun s'arau o a marra ◊ sa terra si est coberta de erba 2. su bandhidore brullanu betaiat su bandhu: Totu cudhas chi cherent cobertas andhent a piata!…◊ po cobèrrede a tie mi seo orrovinau! Terminologia scientifica ssl Etimo ltn. cooperire Traduzioni Francese monter, saillir Inglese to cover, to leap Spagnolo tapar, cubrir, montar, cubrir, acaballar Italiano coprire, montare Tedesco decken, decken.

cucuciàre , vrb: acuguzare, cucutare, cucutzare, cucuzare, cuguciare, cugugiare, cugutzare, cuguzare Definizione betare a pitzu a cugudhu, po ammontu, pònnere ammontu; foedhandho de sonos fortes, cuare e no lassat intèndhere àteru / cuguzare cosa a unu, a carchi cosa = pònnere ammontu in pitzu Sinonimi e contrari acarragiai, acavacai, afianzare, ammantai, assacarrare, cobèrrere, cutzicare, imbusciae | ctr. iscuguzare Frasi una néula carca at cuguzadu su campu ◊ in domo bi aiat una fressada de lana pro si cuguzare su note ◊ su nie at cuguzadu onzi logu ◊ sa pinneta fit totu cuguzada a perrones d'élighe ◊ cugúzali una cobertedha a su pitzinnu, no tenzat fritu! 2. s'uraganu che cuguzat sas boghes de dolore ◊ depent àere àpidu un’impudu lébiu chi però luego aiant cuguzadu cun carchi iscusa (N.Falconi) Etimo srd. Traduzioni Francese couvrir Inglese to cover Spagnolo cubrir, tapar Italiano coprire Tedesco decken.

«« Cerca di nuovo