abberumía! , iscl: berumia! Definizione
abberu, de fide mia: manera de si giurare po atrogare una beridade
Sinonimi e contrari
devide!,
gadamasta!,
gadimassèstata!
Frasi
no ndhe apo neghe, abberumia, beru pro Deu! ◊ abberumia no ischis it'est onore!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sincèrement
Inglese
sincerely
Spagnolo
sinceramente
Italiano
sinceraménte!
Tedesco
ehrlich.
létzitu , agt, avb: lícitu,
lítzidu,
líntzitu,
lítzitu Definizione
chi no est furau, chi est fatu o badangiau in manera onesta; nau de ccn., chi est síncheru, bonu, límpiu de cusciéntzia, de cumportamentu
Sinonimi e contrari
legítimu
/
sentzígliu
| ctr.
illítzitu,
mostrengu
Frasi
lea, za est peta lítzida, custa, chi deo a ndhe furare no bi andho! ◊ no est lítzitu chi tue ti tenzas sa muzere de frade tou!
2.
comente as campadu, líntzitu e netu, andhadu ti che ses ◊ amighéntzias lítzitas e veras ◊ ite bellu chi fit cudhu risu chi essiat lítzitu dae su coro! ◊ cussa est zente acasazajola e lítzita ◊ non contaiat fàulas, fit tropu lítzita pro las contare
3.
gioga lítzitu, forasgai!
Etimo
ltn.e
licitus
Traduzioni
Francese
légitime,
sincère,
honnête
Inglese
licit,
honest
Spagnolo
legítimo,
sincero,
honesto
Italiano
lécito,
legìttimo,
sincèro,
onèsto
Tedesco
legitim,
aufrichtig,
ehrlich.
onéltu , agt, nm: onestu Definizione
chi o chie faet su giustu, no ofendhet, no portat ingannia, no furat, faet su bene
Sinonimi e contrari
bonu,
létzitu
| ctr.
disonestu,
malafatore,
malu
Frasi
s'ómini onestu, sentza de malítzia, assimbillat a su giustu fendi a ogu puru! (Urru)◊ abbarrent artos sos òcios límpios e si peset arta sa voche onesta! ◊ làssala a mama sentza fentomada ca fit onesta, sàbia e grasciosa! (Gv.Piredda)◊ cussu est ómine zustu, de richesa rara de valores onestos
2.
fàchelos allegare in sardu, vonos e malos, chin neche e chentza neche, sos onestos e sos disonestos!
Traduzioni
Francese
honnête
Inglese
honest
Spagnolo
honesto
Italiano
onèsto
Tedesco
ehrlich,
aufrichtig,
anständig.
reàle 1, reàli , agt, nf: riali Definizione
chi pertocat sa cosa, chi est cunforma a comente is cosas funt, chi si agatat abberu, chi est abberu; chi est de su rei, chi pertocat o apartenet a su rei; nau de unu, chi mantenet su foedhu, chi faet a si ndhe fidare; coment'e nf., sa ferrovia principale
Sinonimi e contrari
veru
/
francu,
sentzillu
/
régiu
| ctr.
ifidau,
traitore
Modi di dire
csn:
ómine reale = sintzillu, síncheru; tempus r. = deretu, su matessi mamentu chi si faedhat o chi si faghet, chentza bi àere àteru tempus in mesu tra càusa e efetu
Frasi
sa prus zusta e reale, sa prima bandhera est custa!
2.
cussu est un'ómini reali
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
réel,
royal
Inglese
real,
royal
Spagnolo
real
Italiano
reale
Tedesco
wirklich,
tatsächlich,
königlich,
ehrlich.
sentzígliu, sentzíllu , agt: signillu,
singillu,
sintzillu,
sinzillu Definizione
nau de ccn., chi est comenti mi bis m'iscrís, chi giaet a bíere giustu su chi sentit, chi no cuat a s'àteru su chi dhi sentit e dhue at de si fidare; nau de cosa, chi est bona, chentza pecu, sana / signillu che pesa = chi si paret bene chi est s.
Sinonimi e contrari
francu,
ispontziau,
santzeru,
singillosu
| ctr.
alevosu,
falsu,
fraíciu,
ifidau,
traitore
Frasi
in su bene fitianu ses onestu e signillu ◊ fillu miu, no síasta batraxeri ma sintzillu cun sa terra chi ti poderat (S.Medved)◊ is maneras mias sunt sintzillas o de apariéntzia? (G.Solinas)◊ ita ndi naras, Coitedhu at a abarrai sintzillu cun nosu? ◊ unu coro frassu no cuncordat cun unu sintzillu!
2.
si sunt muntesos semper cun usos e costúmenes singillos
Cognomi e Proverbi
prb:
a linna sinzilla no dh'intrat bremi
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
spn.
sencillo
Traduzioni
Francese
loyal,
intègre
Inglese
sincere,
integral
Spagnolo
sincero,
leal,
íntegro
Italiano
sincèro,
leale,
ìntegro
Tedesco
ehrlich,
aufrichtig,
unversehrt.