abberumía! , iscl: berumia! Definitzione
abberu, de fide mia: manera de si giurare po atrogare una beridade
Sinònimos e contràrios
devide!,
gadamasta!,
gadimassèstata!
Frases
no ndhe apo neghe, abberumia, beru pro Deu! ◊ abberumia no ischis it'est onore!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sincèrement
Ingresu
sincerely
Ispagnolu
sinceramente
Italianu
sinceraménte!
Tedescu
ehrlich.
létzitu , agt, avb: lícitu,
lítzidu,
líntzitu,
lítzitu Definitzione
chi no est furau, chi est fatu o badangiau in manera onesta; nau de ccn., chi est síncheru, bonu, límpiu de cusciéntzia, de cumportamentu
Sinònimos e contràrios
legítimu
/
sentzígliu
| ctr.
illítzitu,
mostrengu
Frases
lea, za est peta lítzida, custa, chi deo a ndhe furare no bi andho! ◊ no est lítzitu chi tue ti tenzas sa muzere de frade tou!
2.
comente as campadu, líntzitu e netu, andhadu ti che ses ◊ amighéntzias lítzitas e veras ◊ ite bellu chi fit cudhu risu chi essiat lítzitu dae su coro! ◊ cussa est zente acasazajola e lítzita ◊ non contaiat fàulas, fit tropu lítzita pro las contare
3.
gioga lítzitu, forasgai!
Ètimu
ltn.e
licitus
Tradutziones
Frantzesu
légitime,
sincère,
honnête
Ingresu
licit,
honest
Ispagnolu
legítimo,
sincero,
honesto
Italianu
lécito,
legìttimo,
sincèro,
onèsto
Tedescu
legitim,
aufrichtig,
ehrlich.
onéltu , agt, nm: onestu Definitzione
chi o chie faet su giustu, no ofendhet, no portat ingannia, no furat, faet su bene
Sinònimos e contràrios
bonu,
létzitu
| ctr.
disonestu,
malafatore,
malu
Frases
s'ómini onestu, sentza de malítzia, assimbillat a su giustu fendi a ogu puru! (Urru)◊ abbarrent artos sos òcios límpios e si peset arta sa voche onesta! ◊ làssala a mama sentza fentomada ca fit onesta, sàbia e grasciosa! (Gv.Piredda)◊ cussu est ómine zustu, de richesa rara de valores onestos
2.
fàchelos allegare in sardu, vonos e malos, chin neche e chentza neche, sos onestos e sos disonestos!
Tradutziones
Frantzesu
honnête
Ingresu
honest
Ispagnolu
honesto
Italianu
onèsto
Tedescu
ehrlich,
aufrichtig,
anständig.
reàle 1, reàli , agt, nf: riali Definitzione
chi pertocat sa cosa, chi est cunforma a comente is cosas funt, chi si agatat abberu, chi est abberu; chi est de su rei, chi pertocat o apartenet a su rei; nau de unu, chi mantenet su foedhu, chi faet a si ndhe fidare; coment'e nf., sa ferrovia principale
Sinònimos e contràrios
veru
/
francu,
sentzillu
/
régiu
| ctr.
ifidau,
traitore
Maneras de nàrrere
csn:
ómine reale = sintzillu, síncheru; tempus r. = deretu, su matessi mamentu chi si faedhat o chi si faghet, chentza bi àere àteru tempus in mesu tra càusa e efetu
Frases
sa prus zusta e reale, sa prima bandhera est custa!
2.
cussu est un'ómini reali
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
réel,
royal
Ingresu
real,
royal
Ispagnolu
real
Italianu
reale
Tedescu
wirklich,
tatsächlich,
königlich,
ehrlich.
sentzígliu, sentzíllu , agt: signillu,
singillu,
sintzillu,
sinzillu Definitzione
nau de ccn., chi est comenti mi bis m'iscrís, chi giaet a bíere giustu su chi sentit, chi no cuat a s'àteru su chi dhi sentit e dhue at de si fidare; nau de cosa, chi est bona, chentza pecu, sana / signillu che pesa = chi si paret bene chi est s.
Sinònimos e contràrios
francu,
ispontziau,
santzeru,
singillosu
| ctr.
alevosu,
falsu,
fraíciu,
ifidau,
traitore
Frases
in su bene fitianu ses onestu e signillu ◊ fillu miu, no síasta batraxeri ma sintzillu cun sa terra chi ti poderat (S.Medved)◊ is maneras mias sunt sintzillas o de apariéntzia? (G.Solinas)◊ ita ndi naras, Coitedhu at a abarrai sintzillu cun nosu? ◊ unu coro frassu no cuncordat cun unu sintzillu!
2.
si sunt muntesos semper cun usos e costúmenes singillos
Sambenados e Provèrbios
prb:
a linna sinzilla no dh'intrat bremi
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
spn.
sencillo
Tradutziones
Frantzesu
loyal,
intègre
Ingresu
sincere,
integral
Ispagnolu
sincero,
leal,
íntegro
Italianu
sincèro,
leale,
ìntegro
Tedescu
ehrlich,
aufrichtig,
unversehrt.