Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

bertéru , agt: verteri Definitzione chi est própiu deasi, de abberu, chi est veru Sinònimos e contràrios berdaderu, beridadosu, sentzigliu, síncaru, verale | ctr. falsu Frases cussu est unu frade berteru! ◊ cherimus sòrbere cussos códules de malíssia chin sa luche bertera de s'intelletu (F.Satta)◊ sos Sardos pichent solu su caminu berteru de s'onestade! Ètimu itl. veritiero Tradutziones Frantzesu vrai Ingresu truthful, true Ispagnolu veraz, sincero Italianu verace, autèntico, sincèro Tedescu wahrhaftig aufrichtig.

fràncu , agt Definitzione nau de su nàrrere o fàere chentza cuare sa cosa, chi est ladinu, craru; fintzes chi no at tentu dannu, efetu malu o àteru deasi Sinònimos e contràrios afranchidu, iscabbúlliu, ladinu, líbberu, sàligu, sentzillu | ctr. falsu, fingidu Maneras de nàrrere csn: pàschere o èssere a pàsculu f. = in pàsculu tentu in donu, chi no si depit pagai, sentza pagai nudha; mesa franca = mànigu, pastu in donu; fàghere a manu franca = cun totu sa libbertade; zona franca = logu inue no si pagat dàtzios, impostas; essire f. = essírendhe chentza dannu de una dificurtade; balla franca = no isparada apostadamente pro chie li ferit o est in perígulu de li fèrrere Frases sas giòvanas passizendhe mustrant francu su sinu ◊ faedhas cun su risu de sas laras o cun s'ojada franca ◊ mezus faedha francu e naramilu dae prima ◊ prus francu ti dhu nau un'àtera dí a chini ses ◊ canno mi apo intesu sa balla franca fruschinànnemi a costatzu mi ne so totu brutatu 2. mancu nois semus francos de mennegas e tzerras (P.Palimodde) 3. in sas zonas francas no si pagant tzertas tassas Tradutziones Frantzesu franc, sincère Ingresu frank Ispagnolu franco Italianu franco, immune, indènne Tedescu offen, aufrichtig.

létzitu , agt, avb: lícitu, lítzidu, líntzitu, lítzitu Definitzione chi no est furau, chi est fatu o badangiau in manera onesta; nau de ccn., chi est síncheru, bonu, límpiu de cusciéntzia, de cumportamentu Sinònimos e contràrios legítimu / sentzígliu | ctr. illítzitu, mostrengu Frases lea, za est peta lítzida, custa, chi deo a ndhe furare no bi andho! ◊ no est lítzitu chi tue ti tenzas sa muzere de frade tou! 2. comente as campadu, líntzitu e netu, andhadu ti che ses ◊ amighéntzias lítzitas e veras ◊ ite bellu chi fit cudhu risu chi essiat lítzitu dae su coro! ◊ cussa est zente acasazajola e lítzita ◊ non contaiat fàulas, fit tropu lítzita pro las contare 3. gioga lítzitu, forasgai! Ètimu ltn.e licitus Tradutziones Frantzesu légitime, sincère, honnête Ingresu licit, honest Ispagnolu legítimo, sincero, honesto Italianu lécito, legìttimo, sincèro, onèsto Tedescu legitim, aufrichtig, ehrlich.

onéltu , agt, nm: onestu Definitzione chi o chie faet su giustu, no ofendhet, no portat ingannia, no furat, faet su bene Sinònimos e contràrios bonu, létzitu | ctr. disonestu, malafatore, malu Frases s'ómini onestu, sentza de malítzia, assimbillat a su giustu fendi a ogu puru! (Urru)◊ abbarrent artos sos òcios límpios e si peset arta sa voche onesta! ◊ làssala a mama sentza fentomada ca fit onesta, sàbia e grasciosa! (Gv.Piredda)◊ cussu est ómine zustu, de richesa rara de valores onestos 2. fàchelos allegare in sardu, vonos e malos, chin neche e chentza neche, sos onestos e sos disonestos! Tradutziones Frantzesu honnête Ingresu honest Ispagnolu honesto Italianu onèsto Tedescu ehrlich, aufrichtig, anständig.

sentzígliu, sentzíllu , agt: signillu, singillu, sintzillu, sinzillu Definitzione nau de ccn., chi est comenti mi bis m'iscrís, chi giaet a bíere giustu su chi sentit, chi no cuat a s'àteru su chi dhi sentit e dhue at de si fidare; nau de cosa, chi est bona, chentza pecu, sana / signillu che pesa = chi si paret bene chi est s. Sinònimos e contràrios francu, ispontziau, santzeru, singillosu | ctr. alevosu, falsu, fraíciu, ifidau, traitore Frases in su bene fitianu ses onestu e signillu ◊ fillu miu, no síasta batraxeri ma sintzillu cun sa terra chi ti poderat (S.Medved)◊ is maneras mias sunt sintzillas o de apariéntzia? (G.Solinas)◊ ita ndi naras, Coitedhu at a abarrai sintzillu cun nosu? ◊ unu coro frassu no cuncordat cun unu sintzillu! 2. si sunt muntesos semper cun usos e costúmenes singillos Sambenados e Provèrbios prb: a linna sinzilla no dh'intrat bremi Terminologia iscientìfica ntl Ètimu spn. sencillo Tradutziones Frantzesu loyal, intègre Ingresu sincere, integral Ispagnolu sincero, leal, íntegro Italianu sincèro, leale, ìntegro Tedescu ehrlich, aufrichtig, unversehrt.

«« Torra a chircare