abbudhàdu , pps, agt Definizione
de abbudhare; chi at papau meda; chi dh'ant puntu; chi est pirmau (mau de s'aera, annuada)
Sinonimi e contrari
mascadu,
satzau
/
puntu 2
/
cdh. riadhatu
/
abbudhonadu
Frasi
ndh'at avassadu puru, mih, candho s'est bene abbudhadu!
2.
arratza de zente abbudhada, chi no cheret prus minestrone! ◊ sos batos no ant chérfidu macarrones: abbudhados sunt!
3.
su sole si ch'est frantu a crista bàscia: in s'aera abbudhada e tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia
Traduzioni
Francese
rassasié
Inglese
satiated
Spagnolo
lleno,
harto
Italiano
satóllo
Tedesco
satt.
afastiài , vrb: afastiare Definizione
passare su fàmene papandho, tzatzare de no ndhe tènnere prus gana; asseliare o passare fintzes un'àtera gana o bisóngiu de s'intèndhere coment'e tzatzaos, orróschios
Sinonimi e contrari
apastamare,
apastare,
arrosci,
cascaviare,
sassai
/
abbolotai,
aconare,
agrungiai,
ascamare,
colloviare,
ilvilire,
isbolotiare,
iserare,
istomacare,
tolocare
Modi di dire
csn:
no si ndi pòdiri afastiai de… = sighire a…, chentza si pòdere catzare su disizu, sa gana de…; fuedhai a boxi afastiada = coment'e chentza pòdere faedhare, comente faedhat s'imbriagu
Frasi
cussus drucis ti afàstiant de su tzúcuru chi portant! ◊ seu fintzas afastiau de sa tropu cosa chi apu papau ◊ nci nd'at duas sempri bufendi impari: pustis afastiadas si tirant s'istrexu!
2.
dha miru sempri: no mi potzu afastiai! ◊ fiat afastiau de su chi fadiat e de comenti dhu fadiat ◊ no si afastiaus mai de biri cussa bellesa de logu!
Traduzioni
Francese
dégoûter
Inglese
to bore,
to feel queasy
Spagnolo
cansarse de una comida
Italiano
stufare,
provare nàusea
Tedesco
satt sein,
Übelkeit empfinden.
atatamacàre , vrb Definizione
papare manna, de si tzatzare bene
Sinonimi e contrari
abbentrare,
abbidhiai,
abbiscarzare,
abbrentosicare,
abbudagare,
abbuzare,
afraschedhare,
,
imbrentai,
sgagliubbai tèrghere
Frasi
cussos sunt cumandhandhe e atatamacàndhesi, manicandhe a bàtoro barras, a brente prena e a concale bódiu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se rassasier
Inglese
to satisfy one's appetite
Spagnolo
saciarse
Italiano
saziarsi
Tedesco
sich satt essen.
atatàre , vrb: atzatzare,
sassai,
tatare* Definizione
papare, bufare, fintzes a èssere prenos, fintzes a si ndhe bogare su fàmene, su sidi, su disígiu
Sinonimi e contrari
abbentrare,
assevare,
atzibbare,
colloviare,
ingomare,
isciusciare 1,
mascare,
tèrghere,
tesciare
Frasi
unu matzone in chirca de si atatare fit mirendhe unu bérgulu de ua ◊ isolve sos presorzos, no ti atates de promissas anzenas! ◊ "Deo su mere meu no l’ofenno", narat su cane, "ca si mi mancat issu no mi atato"
Traduzioni
Francese
rassasier
Inglese
to satiate
Spagnolo
saciar,
hartar
Italiano
saziare
Tedesco
sich satt essen.
atàtu , agt, nm, pps: satzu,
tatu Definizione
de atatare; chi est tzatzau, chi tzatzat, chie est tzatzau / dare a. a ccn. = donai soddisfatzioni (po cosa chi no si depit)
Sinonimi e contrari
afiancu,
mascadu,
pienu,
satzau,
zibbu
/
mànigu
Frasi
s'ama est torrada atata a su pasciale
2.
totu sos poveritos sunt mandrones, pro sos atatos, ca no ant connotu fàmene, afannos e aflissiones (P.Mereu)◊ sa bindita no daet atatu, ma dolores ebbia
3.
totus ant mandhigadu e si sunt atatos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rassasié,
rassasiement
Inglese
replete,
satiety
Spagnolo
harto,
lleno,
hartazgo
Italiano
sàzio,
satollaménto
Tedesco
satt,
Sättigung.
ciaciàtu , agt: satzau,
tzatzatu Definizione
tzatzau, chi at papau bene
Sinonimi e contrari
afiancu,
atatu,
mascadu,
pienu,
zibbu
| ctr.
famidu
Traduzioni
Francese
rassasié
Inglese
replete
Spagnolo
harto,
lleno
Italiano
sàzio
Tedesco
satt.
mascàdu , pps, agt: mascau Definizione
de mascare; chi at papau de s'intèndhere prenu, tzatzau; chi no est in su bisóngiu, chi istat bene coment'e rédditu / fàghere ccn. cosa a ora mascada = a disora, candu s'istrobbat o andat mali
Sinonimi e contrari
afiancu,
atatu,
introtzu,
pienu,
satzau,
zibbu
/
abbumbadu,
assansiadu
| ctr.
famidu
/
bisonzile
Frasi
mi so mascadu de abba e no apo gana de manigare ◊ sos poledhos isfainados si sunt mascados de fenu sicu
2.
s'animale mascadu si connoschet a fiancos ◊ tenet sos boes sèmpere bene mascados
3.
sa zente mascada no ndhe conchistat de cosa: la perdimentat, frundhit fintzas sa cosa bona!
4.
beni a domo, ma prusaprestu no benzas in ora mascada!
Traduzioni
Francese
rassasié,
repu
Inglese
sated,
sate
Spagnolo
harto,
satisfecho
Italiano
saziato,
sàzio,
satóllo,
sàturo
Tedesco
gesättigt,
satt.
satzàu , pps, agt: assassadu,
ciaciatu,
tzatzatu Definizione
de satzai; chi at papau, chi s'est prenu papandho
Sinonimi e contrari
afiancu,
atatu,
introtzu,
mascadu,
pienu,
zibbu
| ctr.
famidu,
sciamigau
2.
satzadedhu cussu gatu…, portat sa brenti parit unfrau!
Traduzioni
Francese
rassasié
Inglese
satiated
Spagnolo
harto,
lleno
Italiano
sàzio,
satóllo
Tedesco
satt.