abbudhàdu , pps, agt Definitzione
de abbudhare; chi at papau meda; chi dh'ant puntu; chi est pirmau (mau de s'aera, annuada)
Sinònimos e contràrios
mascadu,
satzau
/
puntu 2
/
cdh. riadhatu
/
abbudhonadu
Frases
ndh'at avassadu puru, mih, candho s'est bene abbudhadu!
2.
arratza de zente abbudhada, chi no cheret prus minestrone! ◊ sos batos no ant chérfidu macarrones: abbudhados sunt!
3.
su sole si ch'est frantu a crista bàscia: in s'aera abbudhada e tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia
Tradutziones
Frantzesu
rassasié
Ingresu
satiated
Ispagnolu
lleno,
harto
Italianu
satóllo
Tedescu
satt.
afastiài , vrb: afastiare Definitzione
passare su fàmene papandho, tzatzare de no ndhe tènnere prus gana; asseliare o passare fintzes un'àtera gana o bisóngiu de s'intèndhere coment'e tzatzaos, orróschios
Sinònimos e contràrios
apastamare,
apastare,
arrosci,
cascaviare,
sassai
/
abbolotai,
aconare,
agrungiai,
ascamare,
colloviare,
ilvilire,
isbolotiare,
iserare,
istomacare,
tolocare
Maneras de nàrrere
csn:
no si ndi pòdiri afastiai de… = sighire a…, chentza si pòdere catzare su disizu, sa gana de…; fuedhai a boxi afastiada = coment'e chentza pòdere faedhare, comente faedhat s'imbriagu
Frases
cussus drucis ti afàstiant de su tzúcuru chi portant! ◊ seu fintzas afastiau de sa tropu cosa chi apu papau ◊ nci nd'at duas sempri bufendi impari: pustis afastiadas si tirant s'istrexu!
2.
dha miru sempri: no mi potzu afastiai! ◊ fiat afastiau de su chi fadiat e de comenti dhu fadiat ◊ no si afastiaus mai de biri cussa bellesa de logu!
Tradutziones
Frantzesu
dégoûter
Ingresu
to bore,
to feel queasy
Ispagnolu
cansarse de una comida
Italianu
stufare,
provare nàusea
Tedescu
satt sein,
Übelkeit empfinden.
atatamacàre , vrb Definitzione
papare manna, de si tzatzare bene
Sinònimos e contràrios
abbentrare,
abbidhiai,
abbiscarzare,
abbrentosicare,
abbudagare,
abbuzare,
afraschedhare,
,
imbrentai,
sgagliubbai tèrghere
Frases
cussos sunt cumandhandhe e atatamacàndhesi, manicandhe a bàtoro barras, a brente prena e a concale bódiu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
se rassasier
Ingresu
to satisfy one's appetite
Ispagnolu
saciarse
Italianu
saziarsi
Tedescu
sich satt essen.
atatàre , vrb: atzatzare,
sassai,
tatare* Definitzione
papare, bufare, fintzes a èssere prenos, fintzes a si ndhe bogare su fàmene, su sidi, su disígiu
Sinònimos e contràrios
abbentrare,
assevare,
atzibbare,
colloviare,
ingomare,
isciusciare 1,
mascare,
tèrghere,
tesciare
Frases
unu matzone in chirca de si atatare fit mirendhe unu bérgulu de ua ◊ isolve sos presorzos, no ti atates de promissas anzenas! ◊ "Deo su mere meu no l’ofenno", narat su cane, "ca si mi mancat issu no mi atato"
Tradutziones
Frantzesu
rassasier
Ingresu
to satiate
Ispagnolu
saciar,
hartar
Italianu
saziare
Tedescu
sich satt essen.
atàtu , agt, nm, pps: satzu,
tatu Definitzione
de atatare; chi est tzatzau, chi tzatzat, chie est tzatzau / dare a. a ccn. = donai soddisfatzioni (po cosa chi no si depit)
Sinònimos e contràrios
afiancu,
mascadu,
pienu,
satzau,
zibbu
/
mànigu
Frases
s'ama est torrada atata a su pasciale
2.
totu sos poveritos sunt mandrones, pro sos atatos, ca no ant connotu fàmene, afannos e aflissiones (P.Mereu)◊ sa bindita no daet atatu, ma dolores ebbia
3.
totus ant mandhigadu e si sunt atatos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rassasié,
rassasiement
Ingresu
replete,
satiety
Ispagnolu
harto,
lleno,
hartazgo
Italianu
sàzio,
satollaménto
Tedescu
satt,
Sättigung.
ciaciàtu , agt: satzau,
tzatzatu Definitzione
tzatzau, chi at papau bene
Sinònimos e contràrios
afiancu,
atatu,
mascadu,
pienu,
zibbu
| ctr.
famidu
Tradutziones
Frantzesu
rassasié
Ingresu
replete
Ispagnolu
harto,
lleno
Italianu
sàzio
Tedescu
satt.
mascàdu , pps, agt: mascau Definitzione
de mascare; chi at papau de s'intèndhere prenu, tzatzau; chi no est in su bisóngiu, chi istat bene coment'e rédditu / fàghere ccn. cosa a ora mascada = a disora, candu s'istrobbat o andat mali
Sinònimos e contràrios
afiancu,
atatu,
introtzu,
pienu,
satzau,
zibbu
/
abbumbadu,
assansiadu
| ctr.
famidu
/
bisonzile
Frases
mi so mascadu de abba e no apo gana de manigare ◊ sos poledhos isfainados si sunt mascados de fenu sicu
2.
s'animale mascadu si connoschet a fiancos ◊ tenet sos boes sèmpere bene mascados
3.
sa zente mascada no ndhe conchistat de cosa: la perdimentat, frundhit fintzas sa cosa bona!
4.
beni a domo, ma prusaprestu no benzas in ora mascada!
Tradutziones
Frantzesu
rassasié,
repu
Ingresu
sated,
sate
Ispagnolu
harto,
satisfecho
Italianu
saziato,
sàzio,
satóllo,
sàturo
Tedescu
gesättigt,
satt.
satzàu , pps, agt: assassadu,
ciaciatu,
tzatzatu Definitzione
de satzai; chi at papau, chi s'est prenu papandho
Sinònimos e contràrios
afiancu,
atatu,
introtzu,
mascadu,
pienu,
zibbu
| ctr.
famidu,
sciamigau
2.
satzadedhu cussu gatu…, portat sa brenti parit unfrau!
Tradutziones
Frantzesu
rassasié
Ingresu
satiated
Ispagnolu
harto,
lleno
Italianu
sàzio,
satóllo
Tedescu
satt.