assúta , avb, prep: asuta,
insuta,
suta Definizione
a sa parte de fundhu de una cosa o de unu logu, sa prus in bàsciu: candho su foedhu est impreau coment'e prep. (cun nm. po inditare logu precisu) arrechedit sa prep. de, ma asuta mia, tua, sua, insoru = suta meu, tou, sou, issoro e totu deasi
Sinonimi e contrari
afundhu
| ctr.
asuba,
susu
Frasi
est lómpiu a s'oru de s'atza, s'est incrarau e asuta at apubau perdas e cresuras ◊ custu murrúngiu… abarrit siguru ca asuta asuta dhui depit èssi arruíngiu meda!…
2.
dha pongu asuta mia ◊ càstia asuta de sa mesa! ◊ si est firmau asuta de is matas ◊ at allutu su fogu asuta de su cardaxu ◊ fustis a cincu o sescentus metrus asuta de terra, in miniera
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dessous,
sous
Inglese
under
Spagnolo
debajo,
abajo
Italiano
sótto
Tedesco
unten,
unter.
giòssa, giòsso, giòssu , avb, nm: zosso Definizione
su logu in bàsciu / biajosso, avb. = in bàsciu, in zosso
Sinonimi e contrari
agiossu,
bàsciu,
imbàsciu,
ingiosso
2.
a s'intrada de sa domo issoro bi fit su giosso
Cognomi e Proverbi
smb:
(De)iosso, (De)iossos, (De)josso
Etimo
ltn.
deorsum
Traduzioni
Francese
bas,
en bas
Inglese
down
Spagnolo
abajo
Italiano
giù
Tedesco
belästigen,
unten (stato),
herunter (avvicinamento),
hinunter (allontanamento).
imbàsciu , avb Definizione
in bàsciu
Sinonimi e contrari
bàsciu,
giosso
Frasi
fit abbaidendhe a imbàsciu dendhe sa manu a sos chi deviant pigare
Traduzioni
Francese
bas,
en bas
Inglese
down
Spagnolo
abajo
Italiano
giù
Tedesco
unten.
súta , avb, prep: assuta,
issuta Definizione
sa parte de fundhu de una cosa o de unu logu, o fintzes solu a manu de fundhu, prus in bàsciu: coment'e prep. arrechedit aifatu àtera prep. puru (de o a)
Sinonimi e contrari
| ctr.
subra
Modi di dire
csn:
èssereche s. = àere dépidu; giogare suta a ccn. = zogare in ungras, bènnere a betu, cumbinare de si ndhe pagare; fàghere suta che a sa patata = fàghere a sa muda, leare detzisiones chentza ndhe dare a ischire; cotàresi o cartàresi suta a ccn. = istrumpaidhu a terra ponendidhu asuta po dhu iscúdiri; sere, pasare suta de un'àrbure = acanta, suta de is cambus e nais
Frasi
cussu babbautzu ch'est dadu suta e l'amus ischitzadu ◊ custa cosa la ponimus suta a modhita ◊ s'isterrimenta si ponet suta
2.
como che semus suta, cun s'ira de ispesas chi amus tentu
3.
su foghile est suta de sa ziminera ◊ fit acrodhadu suta de s'àlvure de sa pruna limoninca (S.Patatu)◊ sos pitzinnos ant cuatu sas frunnedhas in suta de sas tramatzas ◊ a manu de suta de su poju bi fit s'ortu ◊ tiat èssere a che fulliare a s'ispioca canes mannos e bracutzedhos suta de mesa (A.Cossu)◊ cussas bidhas abbarrant suta su monte, in su peale ◊ própriu in suta nostru vi aviat bàtoro o chimbe tumbas ◊ dae s'artura, suta mia fio bidindhe bestiàmine
Etimo
ltn.
subtus
Traduzioni
Francese
dessous,
sous
Inglese
down,
under,
below
Spagnolo
debajo
Italiano
sótto
Tedesco
unten,
unter.
zòsso, zòssu , avb: giosso* Definizione
su logu prus in bàsciu (ma a bortas fintzes solu a sa parte de is peis, es. in su letu): si ponet mescamente cun prep. (a, in, de)chi inditat movimentu o su istare
Sinonimi e contrari
agiossu,
bàsciu,
imbàsciu
| ctr.
asuba
Modi di dire
csn:
colare totu zosso = passai totu in su tretu a sa parti de asuta, in sa parti prus bàscia de unu logu; falare in z. = calai o ispostai a parti de bàsciu, faci a is peis
Frasi
so falendhe a zosso ◊ issos che sunt a in zosso e bae e ischi candho ant a pigare! ◊ custa cosa est pro zosso, cussa pro subra
2.
faladiche prus in zosso pro ti cuguzare sa conca, in su letu!
Traduzioni
Francese
bas,
en bas
Inglese
down
Spagnolo
abajo
Italiano
giù
Tedesco
unten.