assúta , avb, prep: asuta, insuta, suta Definizione a sa parte de fundhu de una cosa o de unu logu, sa prus in bàsciu: candho su foedhu est impreau coment'e prep. (cun nm. po inditare logu precisu) arrechedit sa prep. de, ma asuta mia, tua, sua, insoru = suta meu, tou, sou, issoro e totu deasi Sinonimi e contrari afundhu | ctr. asuba, susu Frasi est lómpiu a s'oru de s'atza, s'est incrarau e asuta at apubau perdas e cresuras ◊ custu murrúngiu… abarrit siguru ca asuta asuta dhui depit èssi arruíngiu meda!… 2. dha pongu asuta mia ◊ càstia asuta de sa mesa! ◊ si est firmau asuta de is matas ◊ at allutu su fogu asuta de su cardaxu ◊ fustis a cincu o sescentus metrus asuta de terra, in miniera Etimo srd. Traduzioni Francese dessous, sous Inglese under Spagnolo debajo, abajo Italiano sótto Tedesco unten, unter.

bàsciu , avb, prep: bassu Definizione cun sa prep. a inditat logu a manu de fundhu; s'impreat fintzes coment'e prep. / logu de punta a bàsciu = logu in calada; bàsciu su podere, bàsciu sa fidi, bàsciu pena de… = asuta, suta, in podere de…; bàsciu de…, bàsciu chi…, in bàsciu chi… (cun vrb. ind.)= innantis de…; bàsciu su genugu = a manu de suta de su benugru Sinonimi e contrari imbàsciu, giosso | ctr. asuba Frasi immoi nci abàsciu a bàsciu ◊ ancu, si no ses mortu, abberu morzas e de s'inferru che cales a bassu! (L.Marteddu)◊ che los so bidindhe in cudhane bassu ◊ piús a in bàsciu bi at abbas bonas 2. mi furriotada totu su logu cumenti a unu bòtu in logu de punta a bàsciu! 3. Cristos istesit crutzificadu bàsciu su podere de Póntziu Pilatu ◊ bàsciu sa carta de su visurrei iat pótziu oberri un’imprenta in Castedhu ◊ sufrestis medas doloris bàsciu is imperadoris Diocletzianu e Massimilianu ◊ bàsciu is ispétzias de su pani e de su binu, s'eucaristia cuntenit corpus, sànguini, ànima e divinidadi de Cristus 4. bàsciu de bènniri s'ora no dhu podemu fai ◊ bàsciu chi est ora no ti ndi pesis! ◊ in bàsciu chi no t'isciàcuas is manus no papas! Etimo ltn. bassus Traduzioni Francese dessous, sous Inglese down, under Spagnolo debajo, abajo Italiano giù, sótto Tedesco unten, unter (+ Dat.).

caladògia, caladòlza, caladòrgia , nf: caladorza, caladorzu, caladroxa Definizione logu, orruga, camminu in calada, chi faet andhandho e abbasciandho Sinonimi e contrari abbasciada, achirradorzu, acirrada, betada, cabada, falada, faladorza | ctr. alciada, pigadorza Frasi cussa est una caladroxa mala ◊ a Sa Caladòrgia in bidha dhi narant aingasi poite dhue tenet una calada manna Terminologia scientifica slg Etimo srd. Traduzioni Francese pente Inglese declivity Spagnolo bajada, cuesta abajo Italiano discésa, pendìo Tedesco Abstieg.

covecàdu , pps, agt Definizione de covecare; postu a covecu, afacau / atzentu c. = zenia de sinnu / ˆ/ postu in pitzu de una vocale po nàrrere chi benit de duas vocales o síllabbas torradas a una ebbia: itl. accènto circonflèsso (in DitzLcs. postu solu in artu a unu númeru in sensu ordinale fémina) Traduzioni Francese retourné, renversé Inglese upset Spagnolo al revés, boca abajo Italiano capovòlto Tedesco umgestürzt.

cucuruvichídu , nm Definizione orrúmbulu chi si faet cun totu sa carena ponendho su cúcuru in terra, faendho su corpus agiummai a lómboru, e giaendho un'ispinta cun is peis a che furriare Sinonimi e contrari cardugúcuru, concurumbedhu, cucurifitu, cucuriscàrgiu, furriagallu, trodhulone Etimo srd. Traduzioni Francese la tête la première (adv.) Inglese headfirst Spagnolo cabeza abajo Italiano capofitto Tedesco kopfüber.

giòssa, giòsso, giòssu , avb, nm: zosso Definizione su logu in bàsciu / biajosso, avb. = in bàsciu, in zosso Sinonimi e contrari agiossu, bàsciu, imbàsciu, ingiosso 2. a s'intrada de sa domo issoro bi fit su giosso Cognomi e Proverbi smb: (De)iosso, (De)iossos, (De)josso Etimo ltn. deorsum Traduzioni Francese bas, en bas Inglese down Spagnolo abajo Italiano giù Tedesco belästigen, unten (stato), herunter (avvicinamento), hinunter (allontanamento).

imbàsciu , avb Definizione in bàsciu Sinonimi e contrari bàsciu, giosso Frasi fit abbaidendhe a imbàsciu dendhe sa manu a sos chi deviant pigare Traduzioni Francese bas, en bas Inglese down Spagnolo abajo Italiano giù Tedesco unten.

zòsso, zòssu , avb: giosso* Definizione su logu prus in bàsciu (ma a bortas fintzes solu a sa parte de is peis, es. in su letu): si ponet mescamente cun prep. (a, in, de)chi inditat movimentu o su istare Sinonimi e contrari agiossu, bàsciu, imbàsciu | ctr. asuba Modi di dire csn: colare totu zosso = passai totu in su tretu a sa parti de asuta, in sa parti prus bàscia de unu logu; falare in z. = calai o ispostai a parti de bàsciu, faci a is peis Frasi so falendhe a zosso ◊ issos che sunt a in zosso e bae e ischi candho ant a pigare! ◊ custa cosa est pro zosso, cussa pro subra 2. faladiche prus in zosso pro ti cuguzare sa conca, in su letu! Traduzioni Francese bas, en bas Inglese down Spagnolo abajo Italiano giù Tedesco unten.

«« Cerca di nuovo