Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

allancàre , vrb Definitzione su bènnere mancu de is benugos camminandho, po debbilesa, male, pecu o pesu tropu grae: si narat de àteru puru in su sensu de èssere cédiu, chentza fortzas, pèrdere fortza atrotigandho Sinònimos e contràrios achinnae, annaigare, bantzicare, iscotzinare, istantonai, saidare, tambulare, tòmbere / indortigare Frases calchi rampu allanca allanca a calchi carignu de su bentu si movet (P.Casu)◊ est caminendhe allanca allanca pro su pesu ◊ no at tentu peruna piedade pro cudhu, candho l'at bidu allancadu in terra, insambentadu e derrutu 2. sos puzones in su nie sunt morindhe de fàmine, abbaidendhe cun sos ojos allancados 3. sa nae est allanchendhe e si podet segare Tradutziones Frantzesu chanceler Ingresu to totter Ispagnolu tambalearse Italianu barcollare Tedescu schwanken.

bambulài , vrb Definitzione abarrare bambulabbàmbula, istare treme treme Sinònimos e contràrios istontonare, tambulare, tontonae Frases is murus de sa sala, is bisuras niedhas, bàmbulant coment'e un’alluinu (P.Alcioni) Tradutziones Frantzesu vaciller, chanceler Ingresu to totter Ispagnolu tambalearse Italianu vacillare Tedescu schwanken, wackeln.

innaigài , vrb: innaigare Definitzione indrúchere o abbasciare is naes càrrigas de una mata, tròchere o andhare de un’ala a s’àtera che is naes de is matas Sinònimos e contràrios allancare, annaigare, bantzicare, iscotzinare, iscutuai, saidare, stontonai, tambulare, tòmbere Frases innàigat una mata de pira pro ndhe betare a terra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu secouer, chanceler Ingresu to shake, to stagger Ispagnolu contonear Italianu scuòtere, barcollare Tedescu schütteln, schwanken.

istantonài , vrb: istontonare, istuntonare, stontonai Definitzione andhare (e fintzes fàere andhare) a tòntonos, coment'e orruendho candho a un'ala candho a s'àtera, chentza si agguantare bene prantaos, comente faet unu imbriagu o pigau a illuinu / andhare istòntona istòntona = a su tàmbula tàmbula Sinònimos e contràrios istontoleare, istontorrinare, stombi, tontonae Frases leat a dereta istontonendhe e abbrunchendhe in s'impedradu iscumbessu ◊ cudhas lughes fuint istontonandhedhu peus de candho si est imbreagau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vaciller, chanceler Ingresu to sway Ispagnolu vacilar, oscilar, tambalearse Italianu vacillare Tedescu schwanken.

sconchiài, sconchinài , vrb: isconchinare* Definitzione mòvere sa conca a cropu (coment'e orruendho ainnanti), fàere isconchiadas, mescamente candho unu tenet sonnu e fintzes apostadamente po nàrrere chi eja o chi nono; istorrare a unu de fàere una cosa Sinònimos e contràrios iscabiare, tzilibbecare, tzurumbecare / scronnoriai Frases candu no est de acórdiu abarrat sconchiendi ◊ est a su scónchia scónchia, mortu de sonnu Tradutziones Frantzesu chanceler, trébucher (de la tête) Ingresu to overbalance with one's head Ispagnolu cabecear Italianu tracollare della tèsta Tedescu kippen des Kopfes beim Einnicken.

tontonàe, tontonài, tontonàre , vrb Definitzione andhare a tòntonos, a su tàmbula tàmbula, coment'e orruendho candho a una parte candho a s'àtera, chentza arrennèscere a istare prantaos, comente faet un'imbriagu o unu pigau a illuinamentu, a sonnu (e si narat fintzes de sa possibbilidade de ibballiare, de fàere fartas, po farta de seguresa in su fàere); nau de apertura, serrare unu pagu, o de trastu a incrubau, pèndhere unu pagu a una parte / tontonare un'àrbure = saidare, sachedhare, tzantzigare Sinònimos e contràrios bambulai, istantonai, istontorrinare, stombi, tambulare, tòmbere / ingalenare / imbarare Frases cussu est grai, antzianu meda, si bit ca at tontonau e arrutu est ◊ a tie ti tòntonat su pede! ◊ mi soe tontonadu ca tenio sonnu 2. tontonanci sa porta, no passit cussa carroga mala! ◊ tontonancedha cussa fentana, ca nc'est currenti! 3. sa mesa tòntonat Sambenados e Provèrbios prb: sa mata prus arta ist sa primu a tontonae Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chanceler Ingresu to totter Ispagnolu tambalearse Italianu barcollare, vacillare, traballare Tedescu schwanken, taumeln.

tzillicàre , vrb Definitzione èssere o istare pagu firmu, a su tòntona tòntona, tzanchitzanchi Sinònimos e contràrios traculare, tzucurare Frases sa banca tzillicat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chanceler Ingresu to wobble Ispagnolu tambalearse Italianu pencolare, tentennare Tedescu schwanken.

tzucuràre , vrb: tzunculare Definitzione èssere o istare pagu firmu, a su tzanchitzanchi Sinònimos e contràrios itzucurare, traculare, tzillicare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chanceler Ingresu to be shaky Ispagnolu tambalearse Italianu pencolare, traballare Tedescu schwanken.