Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

crímene , nm: crímine, crímini, grímine Definitzione dannu, male chi si faet apostadamente / sejare o tènnere a unu in crímine = sighire, segudare a unu faghindhe su dannu, itl. cògliere in flagrante Frases l'ant sejadu in crímines Ètimu ltn. crimine(m) Tradutziones Frantzesu crime Ingresu crime Ispagnolu delito Italianu crìmine Tedescu Verbrechen.

malafatía , nf: malavatia, malifata, malifatia Definitzione su malu fàere, dannu Sinònimos e contràrios arrovesa, fresa 1 Frases arratza de malafatia chi dh'ant fatu: dh'ant iscadrancibau su bestiàmini! ◊ totu is malafatias benit s’ora de donai contus!◊ ih, totu is malifatas chi at fatu custu piciochedhu!… Tradutziones Frantzesu crime, vandalisme Ingresu vandalism Ispagnolu delito, perjuicio Italianu delitto, vandalismo Tedescu Verbrechen, Vergehen, Delikt, Wandalismus, Vandalismus.

mòlte , nf: morte, morti Definitzione s'acabbu de sa vida biológica, su si firmare de is funtziones de un'organísimu chi naschit e creschet o fintzes de àteru (es. atividade económica, unu sótziu); su bochíere unu cristianu (fàere una morte) Sinònimos e contràrios disispedida | ctr. nàschida, vida Maneras de nàrrere csn: m. lena = a cossumidura e chentza sufrimentu; m. mala = puntore, morte de cabruncu, fintzas morte pro istràssia, fata apostadamente; betare una m. a unu = dàreli sa neghe de àere mortu a ccn.; èssere o no èssere mortes de ómine = èssiri o no èssiri una chistioni gravi meda; fàghere una m. = bochire apostadamente a unu; chèrrere una cosa a m. segada = chèrrere una cosa a css. costu, a bonas o a malas; bíderesi sa m. in ogros = èsseresi agatadu in arriscos de mòrrere, èssere biu pro meràculu; a chi m. sua = a s'ora de sa morte sua; ghetaisinci a m. tzurpa = a burbas mortas, tzegos tzegos, chentza abbaidare su perígulu; portai sa m. in ogus = èssere cun d-unu pè in sa fossa; in puntu de m. = morindhe, ispirendhe, candho unu est apunt'a mòrrere; fai sa cosa in puntu de morti = irfuirfui, impresse impresse; genia de frastimu: a sa m. irméntiches! = anchi t'iscarèsciat sa morti! (imbecendi sempri e sentza de mòrriri mai); morte frusca = de un'improntu, de improvisu Frases morte no benzat chi iscusa no mancat ◊ sa morte de su cadhu de Crabas, chi ndhe li bogheint sa bríglia a picu! ◊ morti, candu bolis beni e pigamindi! ◊ sa morte si li est posta imbia ◊ biendusí passai sa morti asuta de is ogus, dhi pigat a tremi!…◊ sa morte dat anneu a malos e a bonos ◊ morte crudele, non mi la creia de benner totinduna a mi giamare! (Contene) 2. no at a èssi una morti de ómini si ocannu puru abarraus sentza de campanas! ◊ a Nighele li ant betadu sa morte de unu ◊ a chie faghet una morte bi at trint'annos ◊ dhoi fiat festa manna in ceu ca s'est pentiu unu chi at fatu no isciu cantu mortis 3. est feu e lanzu che sa molte ◊ chi torrau a nasci, si creit ca est berus ca mi nci ghetau a morti tzurpa a su primu ómini chi m'incapitàt?! ◊ cheret a Caderina a morte segada ◊ su pensamentu de sa morte e de su chi ant a nàrrere a chi morte sua li míminat s'oriolu ◊ in puntu de morte at cufessadu su chi aiat fatu Sambenados e Provèrbios prb: fémmina arrebbugia, ómini corriatzu e genti pretocada no cicant mai morti ◊ morte iscontzat cumone Terminologia iscientìfica vda Ètimu ltn. morte(m) Tradutziones Frantzesu mort, décés, assassinat, meurtre, crime (fig.), homicide Ingresu death, killing Ispagnolu muerte, muerte, homicidio Italianu mòrte, decèsso, assassìnio, omicìdio Tedescu Tod, Töten, Mord.