bàlu , avb: (cun /b–/ a lampalughe apustis de vocale) galu* 1 Definitzione fintzes como, chi no at acabbau, chi si agatat como puru nau de tempus chi est durandho fintzes in su tempus chi si foedhat: si narat fintzes in su sensu de in prus, a prus de s'àteru Sinònimos e contràrios ancora Frases sas piantas chi gighent balu vida parent pedendhe su bàlsamu divinu a sas aeras (G.Monzitta)◊ sunt passados chimbanta annos e balu mi ndhe ammento ◊ su campile fit cun totu s'elva balu bilde ◊ so cuntentu de ti poder balu ajuare 2. issos como nos sighint a mirare e pregant alu pro nois ◊ alu, a Babbu nostru li dimandhamos de nos difèndhere dae sas tentasciones Tradutziones Frantzesu encore Ingresu still Ispagnolu todavía, aún Italianu ancóra Tedescu noch.
bellechí , cng Definitzione belle e chi… cun totu chi… (cun s'indic.) Sinònimos e contràrios belle Frases de cussa chistione no ndhe bogheint atzola mancu sos avocados, bellechí fint in duos! ◊ bellechí ses mannu, tue no mi binches! Ètimu itl. bell'e che Tradutziones Frantzesu bien que, quelque, encore que Ingresu though (even) Ispagnolu aunque Italianu benchè, sebbène, quantùnque Tedescu obwohl.
fènta , avb: fentas, fentra Sinònimos e contràrios benas, fena, fintzamentas, finces, intas Frases si fit postu fenta bentu fritu ◊ sos annos càmbiant fentra sas pedras ◊ si no fio istadu goi istropiadu che fio essidu fentra in su corru de sa furca a mi chilcare faina ◊ li rispondheit chi, si agataiat su sidhadu, si ndhe lu podiat fentra leare Tradutziones Frantzesu même, encore Ingresu even Ispagnolu hasta, incluso Italianu persino Tedescu sogar.
gàlu 1 , avb Definitzione fintzes como, chi no at acabbau, chi si agatat como puru, fintzes a unu tempus o data: giaet s'idea de unu tempus no totu passau, de tempus chi, de o po calecuna cosa, dhue ndh’at àteru, durat Sinònimos e contràrios ancora, balu Maneras de nàrrere csn: èssere galu a túndhere, a manigare, a fàchere = chi no est tusu, no ant tusu, chi no ant manigadu, chi no est fatu, chentza túndhere, chentza manigare e gai; galu ch'est oe = oe chi est oe Frases galu crua est s'àchina ◊ sas craes de su coro galu las apo deo ◊ che tenet trint'annos e galu bajana ◊ crediant de atzapare su locu galu serrau, invetzes fit apertu ◊ sos pitzinnos sunt galu a torrare Ètimu itl.t aguale Tradutziones Frantzesu encore Ingresu more, again, still, yet Ispagnolu todavía, aún Italianu ancóra Tedescu noch.
povínas, povíntzas , cng: provinas Definitzione foedhu chi inditat ca si depet cumprèndhere o cunsiderare ccn. cosa puru a prus de is àteras Sinònimos e contràrios fentzamentas Frases povintzas sa mazina isciúsciat totu sa berirari ◊ est povinas possíbbili cussu ◊ nci fiant povinas issus gioghendi in s'arruga Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu même, encore Ingresu even Ispagnolu hasta, incluso Italianu persino Tedescu sogar.