adderetúra , avb, nf: addiritura,
deretura Definitzione
foedhu chi si narat candho si bolet inditare una cosa unu pagu a ispantu, agiummai cosa de no crèdere; sa leada o filada, a ue est andhandho una cosa; coment'e nm. s'impreat in su sensu de calecuna cosa de bonu
Sinònimos e contràrios
finces
/
inderetura
/
amparu,
defesa,
deretu 1,
foltuna
Frases
no bi aiat zente e a bochire fogu ch'est essidu adderetura su síndhigu
3.
est s'adderetura de sa domo mia
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
à ce point!
Ingresu
absolutely
Ispagnolu
nada menos
Italianu
addirittura
Tedescu
sogar.
fènta , avb: fentas,
fentra Sinònimos e contràrios
benas,
fena,
fintzamentas,
finces,
intas
Frases
si fit postu fenta bentu fritu ◊ sos annos càmbiant fentra sas pedras ◊ si no fio istadu goi istropiadu che fio essidu fentra in su corru de sa furca a mi chilcare faina ◊ li rispondheit chi, si agataiat su sidhadu, si ndhe lu podiat fentra leare
Tradutziones
Frantzesu
même,
encore
Ingresu
even
Ispagnolu
hasta,
incluso
Italianu
persino
Tedescu
sogar.
fínce, fínces, fíncias , avb, cng: fintas,
fintza,
fintzas,
fintzes Definitzione
giaet s'idea de àteru puru, de calecuna cosa in prus / fintzas e = fintzas; fintzas si… = cng. cuncessiva (+ vrb. in forma de s'indicativu), mancari…
Sinònimos e contràrios
benas,
fena,
fenta,
fincas,
intas,
peri
/
fentzamentas,
macai
| ctr.
mancu
Frases
est beninno fintzes a intro de bidha ◊ s'agiudu vrostu mi acumpagnet sèmpere e gai fíncias a sos parentes meos! ◊ fintzas a como no ndhe ischia ◊ tocat a dhi abarrai avatu fintzas a séixi annus ◊ sa broca andhat a funtana fíncias a si segai ◊ is fillas dhas apu mandaras a iscola fíncias a si laureai ◊ s'atra noti custu dolori mi est durau fíncias a s'arbescidórgiu
2.
de cantu est bonu est fintzas macu ◊ femu fintzas po t'iscriri! ◊ si est crocau e fintzas drommiu ◊ cussu piciochedhu abarrat in faci fíncias a is professoris!◊ podis arrespundi fintzas e tui ◊ como cumprenno finces poite dh’at fatu ◊ nci bolint fintzas e leis bonas ◊ andhat bene fintzas a fàghere gai ◊ papau finces su caboni, passant a su tépui
3.
fince chi t’isciàcuas cun sa cixia… prus bella de tui c’est sempri sa pipia!◊ fintzas si est bonu, no lu cherzo! ◊ in sas riuniones isse bi est sempre, fintzas si non bi faedhaiat mai ◊ isse fit cuntentu de lu fàghere fintzas si no ndhe aiat gana ◊ sa bíldia acusara is piciochedhus po dogna cosa e, finces si fut fàua, su babbu dhus iscurera
Ètimu
ctl.
fins a, finses a
Tradutziones
Frantzesu
jusque,
aussi,
même
Ingresu
also,
too,
even
Ispagnolu
hasta,
incluso
Italianu
fino,
anche,
persino
Tedescu
sogar.
povínas, povíntzas , cng: provinas Definitzione
foedhu chi inditat ca si depet cumprèndhere o cunsiderare ccn. cosa puru a prus de is àteras
Sinònimos e contràrios
fentzamentas
Frases
povintzas sa mazina isciúsciat totu sa berirari ◊ est povinas possíbbili cussu ◊ nci fiant povinas issus gioghendi in s'arruga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
même,
encore
Ingresu
even
Ispagnolu
hasta,
incluso
Italianu
persino
Tedescu
sogar.
púru , avb Definitzione
foedhu chi giaet s'idea de àteru a prus de calecuna cosa o tanti (ma a bortas si narat coment'e po giare prus fortza): si ponet sèmpere apustis de s'elementu chi modíficat
Sinònimos e contràrios
fena,
fenta,
fentzamentas,
finces,
intas,
peri
Maneras de nàrrere
csn:
no siat chi…, puru! = de is bortas!… (nau candu no dhoi at própiu nudha de timi); o puru… = o fintzas
Frases
andhat bene custu e cussu puru ◊ sa língua est una sienda chi depeus intregai a fillus e a nebodis puru ◊ cudha puru est iscòncia… e no mi podit acumpangiai! ◊ cudhu puru, mischinu, ite podet fàghere a sa sola? ◊ no m'iscuncodrist su sànguni, tui puru!
2.
daebbilu su chi cheret, no siat chi s'istrumet, puru!…◊ ita ndi fais de custa cosa? No ti serbat po is fillus, puru!…◊ no siat chi puru li serbat a carchi cosa!…◊ torrabbila custa cosa, no siat chi li serbat, puru!◊ za fit ora de ricuire! Inuve che fis, puru?
Tradutziones
Frantzesu
aussi,
même
Ingresu
also,
too
Ispagnolu
además,
también
Italianu
pure,
altresì
Tedescu
auch,
außerdem,
sogar.