archiladórzu , nm: aschiladorzu Definitzione
genia de trobea chi si ponet a un'animale tra unu pei de ananti e unu de asegus, o tra unu pei e is corros, po no si che istesiare candho est iscapu
Sinònimos e contràrios
peigone
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
entrave
Ingresu
hobble
Ispagnolu
traba
Italianu
pastóia
Tedescu
Fessel.
ilbíu , nm: ilviu,
irbiu,
isviu Definitzione
su si firmare de fàere calecuna cosa, css. cosa chi faet firmare de fàere istrobbandho e perdendho tempus; tempus po si pigare calecunu gustu o ispàssiu, o fintzes pàusu / sena i. = chentza sessare, chi no sessat
Sinònimos e contràrios
desviu,
irbortu,
isdrobbu
/
disilviu,
spàssiu
Frases
sas abbas de su riu pro lòmpere a su mare no ndhe cherent irbiu ◊ no li dias irbiu, ca tenet presse: làssalu fàghere! ◊ cussu telarzu paret chi sigat ancora sena isviu ◊ comente tia filare donzi die ponzendhe ilviu?! ◊ tantu za so deretu a triballare, cun totu custos irbios chi so tenindhe!…
2.
sos afannos sena isvios mi segant su sonnu ◊ su mundhu at puru disilvios e benes chi no connoschides: ndhe dezis beneíghere sos ilvios!
3.
mi das tantu a su mese e in prus duas zoronadas de ilbiu (Z.Porcu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
entrave,
gêne
Ingresu
hindrance,
inconvenience,
loss of time
Ispagnolu
estorbo
Italianu
intràlcio,
disturbo,
pèrdita di tèmpo
Tedescu
Hindernis,
Störung,
Zeitverlust.
tràba , nf: trava Definitzione
genia de trobea chi si ponet a is peis de ananti (in cambúcios) de un'animale mannu: est fata cun pagas lórigas de cadena in mesu e duas lórigas mannas (genia de grigliones, una a cada cambúciu) chi si serrant e aperint a crae (gardu, materatzu): po su prus si narat pl.; in cobertantza, impedimentu mannu chi no lassat camminare o fàere comente si bolet
Sinònimos e contràrios
atravu,
iférias
Frases
mòvedi tandho, chi arrivada est s'ora de truncare sa trava! ◊ già chi no cheres gropera e ne trava e ne trobea, cherzo ischire it'est s'idea chi ti portat custa sera! (G.Budroni)
Ètimu
ctl., spn.
traba
Tradutziones
Frantzesu
entrave
Ingresu
iron hobble
Ispagnolu
traba
Italianu
pastóia di fèrro
Tedescu
eiserne Fessel.
trebèa , nf, nm: trebei,
trepei,
trobea,
trobei,
trobera,
trobeu,
trobia 1,
tropea,
tropeja,
trubea,
trubia Definitzione
lobu de fune (ma fintzes àteru po acapiare) chi si ponet a is cambúcios de ananti de un'animale iscapu po no s'istesiare, po no si che andhare peri su logu; in cobertantza, genia de ingannu, de dificurtade chi si cuncordat a ccn., o fintzes impedimentu chi poderat a unu che troboiu, de no pòdere andhare a ue o comente bolet; trobea est fintzes calidade de pane grussu fatu a trícia
Sinònimos e contràrios
bilandra,
trobedhabei,
trovone
/
trobedhu
Maneras de nàrrere
csn:
filare sa trobea a unu = arrennèsciri a dhu bínciri cun is trassas; pònnere sa conca a trobea = manera de rúere, de botu e a puntu de che pònnere sa conca in mesu de pes; pessare in trobeas = pessare in su malu, chi bi apat carchi ingannu suta; èssiri trobea mala (nadu de unu) = malu, totu trampas, prenu de rusas, de filedhos
Frases
sos minores in su tusorzu sunt aporrindhe sos trobeos a sos trobeidores ◊ dae no zucher tropea si t'est imbertu s'àinu!
2.
badhu candho, o Sardu, as a pòdere isòrbere sa tropeja arragadhada de sàmbene! (G.Piga)◊ li filo una trobea chi at a tardare a s'ídere istravadu! (Limbudu)◊ at rispostu ridennesinne isse puru chene pessare in tropeas ◊ meritat solamente bàntidu sa fémina chi filat sa trobea a un'iscabulone!
Ètimu
ltn.
*interpedia
Tradutziones
Frantzesu
entrave
Ingresu
hobble
Ispagnolu
maniota,
traba
Italianu
pastóia
Tedescu
Fessel.
trebíu , pps, agt: trobeidu,
trobidu,
trobiu,
tropediu tropeitu,
tropeiu,
tropitu Definitzione
de trebiri; chi portat trobeas, chi no podet camminare po cosa chi si dhu impedit; chi si movet cun dificurtade
Sinònimos e contràrios
peigonau
/
cdh. trubitu
2.
is cuadhus mannus funt trebius, ma sa pudheca est iscapa ◊ est trobiu coment'e s'arrú cun su tintioni
3.
su pobidhu paret unu pagu troboiu, ballandho, no tenet cudha lepidesa chi giughent is balladores ◊ at rispostu chin boche tropeita
Tradutziones
Frantzesu
entravé
Ingresu
shackled
Ispagnolu
trabado
Italianu
impastoiato
Tedescu
gefesselt.