Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

botíu , nm, nf: butia, butiu, bútiu, gutia* Definitzione unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru iscagiada: abba, ógiu, mele, binu e àteru deasi (si narat fintzes po pagu pagu) Sinònimos e contràrios guta 1, istidha, istídhigu, làmbria, lutia, paspia / paghitzedhedhu Maneras de nàrrere csn: butiu mortu, butiu intro de muru = male cuadu, male chi no si bidet ma chi faghet dannu meda própiu pro cussu, mancari parzat cosa paga; butiu mortu = pudha crionzana, su chi si ndhe tenet de unu bene chi ant lassadu sos mannos, arrenduda; meighina a butios = de pigai a istídhius contaus; betare a butiu a butiu = a pagu a pagu; bogàreche sos butios = acontzare su tretu de una cabertura ue bi butiat abba projana a intro; su mastru de sos butios = mastru chi mendhat sas caberturas pro che bogare sos butios Frases s'abba est falendhe a butiu in s'isseta ◊ at betadu pagos butios de binu a s'abba ◊ at annuadu meda ma at fatu duos bútios ebbia ◊ tocat de che bogare sos butios de cabertura, sinono nos proet intro de domo 2. ancu no si potat comporare unu butiu de abba! ◊ de cussa cosa tue no ndhe depes bufare mancu butiu, ca ti faghet male! ◊ pònemi duos butios de gafè a mi che leare custu sabore malu de buca! 3. si assemizant che duos butios de abba 4. dépidos no ndhe ponzo mai, ca sunt che gutiu in intro de muru! 5. fit sa matessi bellesa: li mancabat petzi su gutiu Sambenados e Provèrbios prb: butiu mortu intro de muru che betat sa domo Tradutziones Frantzesu goutte Ingresu drop Ispagnolu gota Italianu góccia, góccio Tedescu Tropfen, Schluck.

cichédhu , nm: atzichedhu Definitzione un'apenas de calecuna cosa de bufare Sinònimos e contràrios atzicu, bucada, súrbia, tichichedhu, ticu* Frases portaimidhu unu cichedhu de àcua, ca portu sa buca asciuta e sa língua grussa e impastara! Tradutziones Frantzesu gorgée, goutte Ingresu sip Ispagnolu traguito Italianu sorsettino Tedescu Schlückchen.

gúta 2 , nf Definitzione maladia a is annoigadòrgios, chi si ufrant / g. a sas manos = chiragra; g. a sos pes = peanas Terminologia iscientìfica mld Tradutziones Frantzesu goutte (méd.) Ingresu gout Ispagnolu gota Italianu gótta Tedescu Gicht.

gutía, gútia , nf, nm: botiu, gutiu, gútiu Definitzione unu tanti pagu pagu de cosa, prus che àteru lícuida / gútia intro de muru = male de domo (meda peus de unu male chi benit de fora), mescamente parente etotu chi faghet cosa a traitoria Sinònimos e contràrios guta 1, istidha, istídhigu, làmbria, lutia, paspia Frases isperas de luche e gútias de lentore ◊ deretu at trumentau a pròghere cada gútiu cantu un'obu 2. frade e sorre fint che duas gútias de abba: uguales de cara, de ghetos, in su modu de fàchere ◊ miseràbbile, sa gútia intro de muru ses tue! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu goutte Ingresu drop Ispagnolu gota Italianu góccia, góccio Tedescu Tropfen, Schluck.

isgutósu , agt Definitzione chi istídhigat, isgutat, est istidhigandho Sinònimos e contràrios gutiosu, tiritiri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui goutte Ingresu dripping Ispagnolu que gotea Italianu gocciolante Tedescu triefend.

istídhigu, istídhiu, istídhu , nm: stídhiu Definitzione un'apenas de cosa, mescamente de css. lícuidu assimbigiau po tanti e bisura a una làmbriga / min. istidhiedhu; aconciai is istídhius de sa teulada = mendhare sa cabertura, cambiare carchi téula segada Sinònimos e contràrios botiu, guta 1, gutiu, istidha, làmbria, làmpia, lútiu, lútria, paspia Frases sa funtana fit falendhe a istídhiu ◊ ghetamí duus istídhigus de mexina! ◊ a istidhu a istidhu plenet su casidhu ◊ no at fatu prus un'istídhigu de abba! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu goutte Ingresu drop Ispagnolu gota Italianu góccia, góccio Tedescu Tropfen.

làmbria , nf: làmbriga Definitzione una genia de abba chi bogant is gràndhulas de s'ogu; fintzes cosighedha pagu pagu, istídhigu de cosa (sudore, lentore), is granos de s'orrosàriu Sinònimos e contràrios làcrima* / botiu, guta 1, gutiu, lútiu, lútria, istidha, istídhigu Frases dhi calat, no dhi calat làmbriga ◊ connoscis cantus làmbrias mi ant fatu marigosu su pani! ◊ dhi calat dogna làmbriga che cariasa!… 2. s'afetu no est solu montovadu in sa moda de otavas e tertzinas ma lítzitu che làmbrias cristallinas (G.Ruju)◊ dha gradessis una lambrighedha de cafei? ◊ che chisina in sas àeras frundhida no siat custa làmbriga de vida! (A.Brundu) Tradutziones Frantzesu goutte Ingresu drop Ispagnolu gota Italianu stilla, gócciola Tedescu Tropfen.

murichèdha , nf Definitzione unu tanti pagu pagu (de cosa de papare, de bufare, de àteru) Sinònimos e contràrios arroghedhu, pibinida, pimpirida, piticada, ticu, tzuniedhu Tradutziones Frantzesu petit peu, petit bout, une goutte de vin Ingresu tiny bit Ispagnolu pellizco, gota Italianu zinzino Tedescu Stückchen (mangiare), Schlückchen (bere).

stídhu , nm: istidha* Definitzione un'apenas de cosa, mescamente de css. lícuidu Sinònimos e contràrios botiu, ghema 1, guta 1, gutiu, istídhigu, làmbria, lútiu, lútria, paspia / cdh. stidhu Tradutziones Frantzesu goutte Ingresu drop Ispagnolu gota Italianu stilla Tedescu Tropfen.