adhàeche , avb Definitzione adhae + che: atesu Sinònimos e contràrios adhae / miche!, millichelu! Frases bido istrampos e montes adhàeche 2. in sa làcana, adhàeche élighes e chessas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu loin Ingresu far away Ispagnolu lejos Italianu lontano Tedescu weit.
adhéi, adhéni , avb, prep Definitzione atesu, a s'àtera bandha de… Sinònimos e contràrios adhae, atesu Frases sa domu de Luisicu est s'úrtima de sa bia e de sa bidha: prus adhei is ortus e is argiolas ◊ sa die fiat andhandhosiche e adhei si bidiat su igumarras e faiat fritu ◊ tia Nannedha faiat un'ortu adheni e andhaiat a dhu trabballare gasi dónnia die 2. iat lassau su logu suu e fut andau peri is partis de un'atra bidha, adheni de su frúmini ◊ no est meda adhei de innòi ◊ dèu no podia andai ne prus adhei e ne insegus Tradutziones Frantzesu loin Ingresu far away Ispagnolu lejos Italianu lontano Tedescu weit.
aillàdru, aillàgru, aillàrgu, aillàrigu , avb: allalgu, allàrghiu, allargu, illagru Definitzione a in largu, in logu o tretu atesu Sinònimos e contràrios aistesu, allarghitu, atesu / cdh. allongaredhu | ctr. acanta, acurtzu, afúndhiu Frases no fiat aillargu meda ◊ no as a bolli chi fillu tuu si ndi andit a terra frima aillàrigu de nosu?! ◊ fut aillargu de su meri ◊ allargu dae me, musas metzanas! ◊ tèneti allàrghiu de sas atziones malas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu loin Ingresu long away Ispagnolu lejos Italianu lontano Tedescu weit.
atésu , avb, agt: stésiu, tesu 1 Definitzione a tretu mannu de unu logu (ma si narat fintzes de tempus, de parentella): no càmbiat mancu candho est manigiau cun sa funtzione de agt: su logu atesu, is logos atesu, una bidha atesu, is bidhas atesu Sinònimos e contràrios ailladru, aistesu, allontanu, tesanu / istesiadu, istrizidu | ctr. acanta, acurtzu Maneras de nàrrere csn: atesu de pari = atesu s'unu de s'àteru; atesu atesu, atesu mannu = atesu meda, atesu prus de luna e de istedhu Frases su pisitu fait curri su lómburu po nci dhu ispúndiri sempri prus atesu ◊ est atesu che s'isméntigu ◊ semus in frearzu e s'istiu ch'est atesu! ◊ cussos nos sunt parentes, ma de atesu ◊ s’intendint is cérrius atesu mannu ◊ est ca ch'est atesu, sinono bi fia andhadu 2. so partidu detzisu de mi che istare in logu atesu ◊ teniat su praxeri de si ndi andai perilí e perilà, in logus atesu Ètimu ltn. attensus Tradutziones Frantzesu loin Ingresu far Ispagnolu lejos, lejano Italianu lontano, discòsto Tedescu entfernt.
ciarizàre , vrb: crarizare Definitzione castiare de unu tretu artu, de ue si podet bíere craru su logu totu a inghíriu o ccn. cosa chi si est cricandho / crarizaresila = abarrai castiendi bèni Sinònimos e contràrios aciarizare, disocrare, isperare 1, palmizare Frases dae inoghe za faghet, mih, a crarizare, artu comente est! ◊ so crarizendhe a bídere si poto sebertare su bestiàmine meu in cussas costas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu scruter loin Ingresu to scan far-off Ispagnolu escrudriñar Italianu scrutare lontano Tedescu in der Ferne beobachten.
indhèdha , avb: innedha Definitzione logu atesu (pagu o meda) de chie est foedhandho e de chie est iscurtandho, impreau po su istare, abarrare, èssere / pristinnedha! = prestu a un'ala! (peràula pro chitzire su cane) Sinònimos e contràrios abedha, adhadhai, adhae, annedha, atesu, cudhae, cudhàniche, cudhei, inella, inello, inidha, nedha | ctr. acanta, innoce Frases nch'est in cudha bidha innedha ◊ su de èssere indhedha no podet secare s'impinnu de s'amore! 2. si manteniant indhedha dae sos malàvios e dae sas cosas issoro Ètimu ltn. inde illac Tradutziones Frantzesu là, loin Ingresu over there Ispagnolu allá, allí Italianu là, colà, lontano Tedescu dort, weit.