Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

coceròni , nm: cociarone, cocienoni, cocioroni, cuceroni, cuciarone, cuciaroni, cutzarone, cutzerone Definitzione terudha tupada, po umprire cosa mescamente de brodu; una genia de pigione chi portat su bicu a bisura de cullera / èssere semper in mesu che cutzerone in patedha = sempri fichiu in dónnia cosa Sinònimos e contràrios terudha / bicàngia Frases móricat sos gurugliones chin su cutzerone ◊ in su cugudhu de sa tzeminera, unu filu frimau de parti a parti cun duas tàcias apompiàt crobetoris, coceronis e turras istampadas Terminologia iscientìfica ans, pzn Tradutziones Frantzesu louche, cuillère à pot Ingresu ladle, duck Ispagnolu cucharón Italianu méstolo, cucchiaióne, ànatra mestolóne Tedescu Suppenlöffel, Löffelente.

gréciu , agt, nm Definitzione chi o chie portat is ogos trotos Sinònimos e contràrios gheltzu*, inchércio, lértzinu, ocrighertzu, ocritortu, sghérciu Tradutziones Frantzesu qui louche Ingresu cross-eyed Ispagnolu bizco Italianu guèrcio Tedescu schielend.

istrudhàda , nf Definitzione cropu de terudha; su tanti de cosa chi leat una terudha Sinònimos e contràrios istrudhonada, terudhada / palte, partzida 2. za la zughet una bella istrudhada de machine, cussu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coup de louche Ingresu blow with a ladle Ispagnolu cacillo Italianu mestolata Tedescu Schlag mit der Schöpfkelle, Schöpfkellevoll.

lértzinu , agt, nm Definitzione chi o chie portat is ogos trotos, chi est lertzu de ogos Sinònimos e contràrios gheltzu, gréciu, ocrighertzu, ocritortu, màcinu, sghérciu Tradutziones Frantzesu strabique, atteint de strabisme, louche Ingresu squinting, squinter Ispagnolu estrábico Italianu stràbico Tedescu schielend.

lúrbe , nm Definitzione persona lègia e mala de fàere a tímere Tradutziones Frantzesu tête de bagnard, individu louche Ingresu mug Ispagnolu persona fea y mala Italianu cèffo, uòmo di aspètto brutto Tedescu Gauner.

lútzu , agt Definitzione chi tenet difetu a sa vista, chi no biet bene; chi est malu / elva lutza = s'erba de sas majàrgias Sinònimos e contràrios liuscu Frases su sàmbene lutzu, apietadu, iscurret in sas venas chin fadiga 2. e su chi dae te ndh'istesit mutzu, chissa'in cantas tristas frichinidas, che l'at mandhadu su destinu lutzu! (P.Casu) Sambenados e Provèrbios smb: Lutzu, Luzzu Tradutziones Frantzesu louche Ingresu shortsighted, sly Ispagnolu avieso Italianu lósco Tedescu schwachsichtig, dunkel.

terúdha , nf: tirudha, torudha, trudha, turudha Definitzione genia de aina, a màniga longhita, po morigare papares coendho in s'istrégiu, po umprire e pònnere in is pratos o po piscare cosa de su brodu, de s'abba / genias de terudha: t. pertunta o istampada (lada, po cosa a piscadura), t. tupada, cofuda (cociarone, po cosa de brodu); min. trudhita; tirudhone = turra de linna po pigai farra Sinònimos e contràrios coceroni, tulla 1, turra Maneras de nàrrere csn: delicau che turudha móssia (nadu a befe de unu) = chi no bollit a dhu tocai mancu pagu pagu, delicau a tropu; ammuntare su chelu a trudha = fàghere una cosa chi no si podet; andharesiche o èssere che mazadu a t. = fatu a birgonza (mazare a terudha = cosa chi faint is féminas, bregúngia po un'ómini a si lassai surrai de una fémina!); acabbare is trudhas = mòrrere Frases in domo de trudharzu ne trudha e ne cogarzu ◊ bi teniat su ràmene apicau: turudhas, sartàghinas, copertores e lapioledhos 2. mabagràbiu, dibicau che turudha ses! ◊ tiu Èfese no iat acabbau is trudhas, ca antzis si fiat sanau Sambenados e Provèrbios smb: Trudda, Turudda / prb: su male de sas padedhas chie l'ischit est sa trudha!◊ chie portat sa trudha si dha linghet! Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. trulla Tradutziones Frantzesu louche, écumoire Ingresu ladle, skimmer Ispagnolu cucharón, cazo, espumadera Italianu méstolo, schiumaróla Tedescu Schaumlöffel.

terudhàda , nf Definitzione su tanti de una terudha Sinònimos e contràrios istrudhada, turredhada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu louche (pleine) Ingresu ladleful Ispagnolu un cazo Italianu mestolata Tedescu Schöpfkellevoll.

terudhòne , nm: trudhone, trudhoni Definitzione terudha manna; genia de terudha manna po ndhe umprire sa farra, o àteru, de un'istrégiu Sinònimos e contràrios coceroni, truzone, turroni 1, tzicadorza Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu louche Ingresu ladle Ispagnolu cucharón, cazo Italianu ramaiòlo Tedescu Schöpflöffel.

trobiòla, trobiólu , nf, nm Definitzione terudhone de linna po umprire sa farra de impastare; fintzes ortigu a bisura de lacu a pònnere cosa Sinònimos e contràrios sàssula, trobia / bagione 2. s'ispidu puntat a su trobiolu: su crabitu arrustidu intro ch'est rutu Terminologia iscientìfica ans Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cuillère à pot, louche Ingresu large spoon Ispagnolu cucharón Italianu cucchiaióne Tedescu Schöpflöffel.