Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cociobài , vrb: cociuai Definitzione andhare a cricare o piscare cóciula Frases apu biu genti meda cociobendu in Marcedhí ◊ cussu est cociuendi in ciú stagnu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pêcher des arches Ingresu to fish mussels Ispagnolu pescar almejas Italianu pescare arsèlle Tedescu Muschel fischen.

cóntzu , nm Definitzione genia de lentza po piscare Sinònimos e contràrios palamitu Terminologia iscientìfica ans Ètimu itl.s conzu Tradutziones Frantzesu ligne à pêcher Ingresu boulter Ispagnolu clase de hilo para pescar Italianu palàmito Tedescu Langleine.

cóvinu , nm Definitzione arretza po piscare ambidha, nassa fata cun pértiga Terminologia iscientìfica pscd Ètimu ltn. cophinus Tradutziones Frantzesu nasse pour pêcher l'anguille Ingresu eel basket Ispagnolu nasa para anguilas Italianu nassa per anguille Tedescu Aalreuse.

farcài , vrb: afracai* 1, flacai, fracai 1 Definitzione fàere pisca de pische o cassa de pigiones a lughe de fogu o de lantione o farca Frases candu su stàinu est abertu no fait a fracai ◊ a fracai bollit nai a allui sa làmpada e pungi su pisci chi si aciapat Terminologia iscientìfica pscd. Tradutziones Frantzesu pêcher à la lanterneu Ingresu night fishing or chasing with a lamp Ispagnolu cazar con candil Italianu frugnolare Tedescu mit der Blendlaterne fischen o. jagen.

pecài, pecàre , vrb Definitzione fàere male, pecaos, fartas chi tenent una responsabbilidade chi s'ischit e si sentit; foedhandho de cosa prantada, matedu, gente, machinàrios o àteru, àere o bogare difetu, andhare male, fàere farta in su funtzionamentu o cumportamentu Sinònimos e contràrios faltare Maneras de nàrrere csn: pecare a origras = àere carchi pecu a origras, èssiri surdu, grai de origas, betàresi a surdu; pecare a macu, a tontu = àere carchi pecu de macos, de tontos Frases nimmancu dèu ti cundennu: bai e no pechis prus! (Ev.)◊ su dinari non at un'ànima de sarvare, non pensat, non disizat, non furat, non pecat (G.Ruju)◊ chini pecat si perdit s'amistadi de Deus 2. eite a origras pecas: so tres oras cramèndhedi e tue totu nudha! ◊ is infertus podint pecai, si no funt fatus bèni Ètimu ltn. peccare Tradutziones Frantzesu pécher, faire défaut Ingresu to sin, to be deficient Ispagnolu pecar, cojear, tener defectos Italianu peccare, difettare Tedescu sündigen, mangeln, fehlen, mangelhaft sein.

pénsiu , nm: péntziu, péssiu, préssiu, pressu Definitzione genia de mata e de frutu maduru (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància e suciosa, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe (sa prupa no istacat de s'ossu) e isperrache (sa prupa istacat bene); su pl., is préssius, genia de druche fatu cun duas bocitedhas apicigadas apare e ispergiadas cun tzúcuru a fora (e sèmpere is préssius candho si foedhat de is matas)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa prupa saboria meda e aghedhosa, tostada), muscadedhu, nughe/pruna (a pigiolu lisu lisu), galleta, istrecau, a bisura de orrodighedha e ossu pitichedhedhu Sinònimos e contràrios péssiche, prèssaba Frases in s'ortu dhui tèngiu is nugis e is pénsius 2. no ti papes su péssiu crua! ◊ apu pigau una cascita de préssiu 3. it'est custu leu in francas de isprama arrúbiu-fexi, grogànciu-pénsiu? (S.Vargiu) Terminologia iscientìfica frt, Prunus persica Ètimu ltn. persicus Tradutziones Frantzesu pêche, pêcher Ingresu peach (tree) Ispagnolu melocotonero, melocotón Italianu pèsco, pèsca Tedescu Pfirsichbaum, Pfirsich.

péssiche , nm: péssie, péssighe, péssighi, péssua Definitzione genia de mata e de frutu matucu (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe o rósigu (sa prupa no ispicigat de s'ossu) e isperrache o ispitzigaditu (sa prupa istacat bene)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa purpa saborida meda e aghedhosa), muscadedhu, nughe (lisu lisu), galleta (istrecau, ciatu) Sinònimos e contràrios pénsiu*, pérsiga, prèssaba Frases amus prantadu péssighes ◊ sos péssighes si che sunt sicos ◊ su péssighe est in frore 2. totu su péssighe ndh'amus bodhidu ◊ dàemi duos péssighes! ◊ ant fatu pilarda de péssua ◊ custu est péssighi crua! Terminologia iscientìfica frt, Prunus persica Tradutziones Frantzesu pêcher, pêche Ingresu peach (tree) Ispagnolu melocotonero, melocotón Italianu pèsco, pèsca Tedescu Pfirsichbaum, Pfirsich.

piscàe , vrb: piscai, piscare Definitzione cassare e bogare de s’abba su pische o fintzes àteru, bogare css. de s'abba (o àteru deasi); umprire abba de logu fundhudu, pigare cosa a umpridura intrandho s'istrégiu a mesu, o fintzes pigare cosa coment'e faendho a piscadura, bogandho de un'istrégiu (es. billetes, cartas); nau in cobertantza, cassare o agatare a unu faendho dannu; fintzes furare / p. a cumpudu, a forrogu = a manuda; p. a fraca = farcai Sinònimos e contràrios cassai / umpire / furai, leai Frases partis su sero cun sa barca isperendhe bundhàntzia in su piscare ◊ si piscat bèni cun mari calmu e luna prena ◊ si piscat su pisci, su coradhu 2. seu pischendi àcua de funtana a cracira ◊ piscant s'abba chi servit in domo dae su putu ◊ su soru rúpidu si ndhe piscat a sas frussellas ◊ pisca sos macarrones ca sunt cotos! ◊ sa cosa cota si ndhe piscat dae su brou 3. dh'ant piscau comment'e unu traitori ◊ falat unu corvu e che li piscat sa berrita Sambenados e Provèrbios prb: chini timit s'àcua no bandit a piscai ◊ chini arriscat piscat Ètimu ltn. piscare Tradutziones Frantzesu pêcher Ingresu to fish, to catch Ispagnolu pescar Italianu pescare Tedescu fischen, angeln, ertappen.