Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bànca , nf Definitzione trastu, genia de mobbília po pònnere a papare, po trebballare Sinònimos e contràrios mesa Maneras de nàrrere csn: b. de mortos = sa mesa ue ponent su mortu in crésia; istare a b. parada = a mesa posta, sempri papendi Frases amus a tènnere late e torrare a bídere in banca butirru e casu ◊ sa banca est aparitzada ◊ riet sa banca a sa tiaza noa tota fiores! ◊ in banca no bos manchet pane e binu! Sambenados e Provèrbios prb: amigu a banca, frade a bisonzu Terminologia iscientìfica mbl Tradutziones Frantzesu table Ingresu table Ispagnolu mesa Italianu tàvolo, tàvola Tedescu Tisch.

comodínu , nm: cumodinu Definitzione genia de mobbiledhu chi si ponet apresu a sa cabitzana po dhue arrimare cosa chi podet serbire a sa persona crocada in su letu Sinònimos e contràrios cdh. cumudinu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu table de chevet Ingresu night-table Ispagnolu mesa de cabecera Italianu comodino Tedescu Nachttisch.

frebbeúcu , nm: frebbiucu, friabbucu, frobbeuca, frobbiuca, frobbiucu Definitzione pannighedhu a si frobbire in murros papandho, ma fintzes muncadoredhu po innisire Sinònimos e contràrios pannighedhu, telzibbucu, tiagiola, tialledha, tratabbucu / mancaloru, mucadoredhu Frases pro s'ustu fateit aprontare tiazas e frobbeucas de linu 2. dàemi su frebbeucu a l'ispatare su nasu a su ninnu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu serviette de table Ingresu napkin Ispagnolu servilleta Italianu tovagliòlo Tedescu Serviette.

mèsa , nf Definitzione mobbília de diferentes formas (cuadrada, longa, tundha) po pònnere a papare, trebballare, fàere pane, fata prus che àteru a tàulas lisas in paris cun bàtoro peis e fintzes calàsciu; fintzes orroca in paris in mare e in oros de mare / min. mesedha, mesigedha; partes de una m.: is peis, is traessas, su pianu; genias de mesa: de suíghere = banchita, mesa bàscia po cariare sa pasta, fàere su pane (ma a logos est arta po suíghere prantaos); de iscriri = iscrivania; po nai sa missa = sa mesa de su Segnore, s'artare Sinònimos e contràrios banca Maneras de nàrrere csn: sètzere in m. = acurtzu a sa mesa pro manigare; apariciai sa m. = pònnere totu s'isterzu pro pònnere a manigare; pesaindi sa m. = collíreche totu dae subra de sa mesa; sas mesas de su carru = sos taulones de su letu de su carru; agatai sa m. scuta = andhare a manigare candho che ant collidu totu e no bi at prus nudha Frases andhant a pràndhere e po fàere bella figura ponent in pitzu de sa mesa is trastos bellos ◊ si un'apena giompet a bavinassa in mesa anzena s'imbutit fin'a s'últimu biraditu (Grolle)◊ isse bículat sempre in mesa anzena ◊ su mortu fut giai in pitzu de sa mesa e is fémminas iant cummenciau s'orrosàriu Terminologia iscientìfica mbl Ètimu ltn. me(n)sa Tradutziones Frantzesu table, planche Ingresu table Ispagnolu mesa Italianu tàvolo, tàvola Tedescu Tisch.

mesíglia, mesílla, mesíllia , nf: misíglia Definitzione genia de mesa pitichedha, ma a peis artos; si narat fintzes de unu mobbiledhu de aposentu de letu, pianu firmau in su muru cun o chentza isprigu (consola) Sinònimos e contràrios mesedha, mesichedha, mesita Frases fit una mesíglia de castanza ◊ apu lassau su sonetu in pitzu de sa mesíllia ◊ candho fimus in pagos manigaimus in sa mesilla ◊ su fogu in sagristia at abbruxau mesíllias e càscias Terminologia iscientìfica mbl Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu petite table Ingresu small table Ispagnolu mesita, mesilla Italianu tavolino Tedescu Tischlein.

sabòca , nf, nm: sabocu, saloca, saloco, saluca, saruca, sauca Definitzione sale fine a bisura de tzúcuru, o prus fine puru Sinònimos e contràrios salipa Frases mallai, ferreris, mallai tot'e is centu milla custu mar'e saboca… cantu saboca! (V.Pisanu)◊ a unu chirru dhi at postu pane, una patata ispuligada e chibudha cun saloca ◊ sa saloca la teniat in su corru pro istare in assutu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sel de table Ingresu table salt Ispagnolu sal fina Italianu sale da tàvola Tedescu Tafelsalz.

salípa , nf Definitzione sale móliu fine fine, che tzúcuru, de pònnere in mesa, saloca, po aciúnghere a ispergiadura a su papare Sinònimos e contràrios saboca / ttrs. saripa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sel de table Ingresu table salt Ispagnolu sal fina Italianu sale da tàvola Tedescu Tafelsalz.

tàba , nf: tàbula, tàlua, tàua, tàula, tàura Definitzione linna de truncu mannu bogada o segada a pígiu grussu parívile, ma fintzes àteru materiale ladu, coment'e tàula (fintzes mesa) Maneras de nàrrere csn: tàula imbacada = allachedhada, colembra; t. de is libbrus = pàzine ue si ponet sa lista de sos capítulos, de sos argumentos de su líbberu cun s'indíssiu de sa pàzine ue comintzant; pamentu fatu a tàulas = tauladu; tàula de su benuju = arrodedha 1; tàula de su cherbedhu = s'ossu de su fronti; pònnere a unu in tàulas de letu = fagher rúere a malàidu, fàghereli male de dèpere istare in letu; conca de tàlua = tontu, chi no cumprendhet o no cheret cumprèndhere; tàlua apitzus, tàlua asuta e petza in mesu… = su tostoine; tàula de ortu = iscra; tàula franca = mànigu e allozu chi si daet in donu o a parte dae e in prus de sa paga Frases apu fatu sa barca cun tabas de suerxu ◊ eus fatu un'iscannu de taba 2. su ditzu narat: Amigu a tàula e frade a bisonzu! 3. ti ponzo in tàulas de letu, si ti gheto pódhiches! ◊ giamàdemi dutores de profetu a curare sos males chi mi agabbant in tàulas de letu Sambenados e Provèrbios smb: Taula Ètimu ltn. *taula Tradutziones Frantzesu table, planche Ingresu board, table Ispagnolu tabla Italianu tàvola Tedescu Brett, Tisch.

telzibbúcu , nm: terzebbucu, totzibbucu Definitzione pannighedhu a si frobbire in murros papandho Sinònimos e contràrios frebbeucu, pannighedhu, tiagiola, tialledha, tratabbucu / cdh. tuadholu Ètimu itl.l terzebuca Tradutziones Frantzesu serviette de table Ingresu napkin Ispagnolu servilleta Italianu tovagliòlo Tedescu Serviette.

tiagiòla , nf: tiajola, tiallora, tiaxola, tiazola, tibagiola, tibazola, tivazola Definitzione tiagedha brodada de orrobba bona chi is féminas ponent in conca a mucadore candho ponent su costúmene; orrugu mannu de orrobba po si frobbire is manos, sa cara, samunandhosi; tiagedha pitica chi si ponet in mesa po si frobbire is murros papandho e tiaxola est su pannitzu po ingòllere a sartu pane e ingaúngiu imbodhigaos impare; in ccn. logu tiazola est sa pedhe chi portant asuta de su tzugu pendhe pendhe boes e bacas / niae a tiaxolas mannas = frocare a tàpiles mannos, a froca lada Sinònimos e contràrios macadori / abbamanu / frebbeucu, pannighedhu, telzibbucu, tialledha, tratabbucu / gangule Frases mamma ricamaiat tiazolas 2. pigaisí tiaxola, furtica, tassa e gortedhu e benei a prandi ◊ poni tialla e tiallora, in mesa! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu linge de bain, serviette de table Ingresu napkin, dryer Ispagnolu pañuelo, toalla, servilleta Italianu asciugatóio, tovagliòlo Tedescu Tuch.