allugàre , vrb Definitzione
giare o fàere lughe
Sinònimos e contràrios
allumae,
allúxiri,
illucherare,
illughire,
illuminai
Frases
sa luna allugat sos masones ispartos ◊ su sole de sa pura veridade ti allugat su caminu! (G.Fiori)◊ sos istedhos lughent paret chi cherent allugare su caminu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éclairer
Ingresu
to illuminate
Ispagnolu
iluminar,
alumbrar
Italianu
illuminare
Tedescu
beleuchten.
arrajài , vrb: arraxai,
rajai* Definitzione
betare ràgios de lughe; istare naendho raju!… fatuvatu unu pagu coment'e a ispantu o a frastimu; iscancellare cosa iscrita
Sinònimos e contràrios
irrajare
Tradutziones
Frantzesu
diffuser,
rayonner,
éclairer
Ingresu
to irradiate
Ispagnolu
irradiar
Italianu
irradiare
Tedescu
ausstrahlen.
ilciaríre , vrb: ilgiarire,
irciarire,
ixarire Definitzione
fàere craru, prus craru (nau fintzes de sa die abbreschendho), bogare a craru / i. su coju = iscrarí, assegurai sa coja
Sinònimos e contràrios
ilgiarare,
isclarire
Frases
framaridas allughinzendhe s'aposentu ilciarint sa cara de babbu e mama ◊ sas aeras ilgiarint e torrat s'alenu a sa campagna ◊ ilgiàrimi s'iscuru in calchi cosa! ◊ s'oscuridade no at a ixarire mai ◊ su pensare ilgiarit sa duda ◊ at comintzau a irciarire, ciambare sa luche e a si víere sos colores
2.
ant ilgiaridu su coju e si sunt fidantzados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
s'éclaircir,
éclairer
Ingresu
to make clear,
to brighten
Ispagnolu
aclarar,
clarear
Italianu
schiarire,
illuminare
Tedescu
erhellen.
ilgiaràre , vrb: ilgiariare,
ixariare Definitzione
fàere giaru, craru, cun prus lughe de si pòdere bíere, de si pòdere cumprèndhere de prus
Sinònimos e contràrios
ilciarire
/
aclarai,
acrarire,
illuchèschere,
iscrariai
| ctr.
iscuriai
Frases
parias cudh'istella luminosa chi su manzanu ilgiàriat s'aera ◊ che lampu chi ilgiarendhe su terrinu in d-una note mala de iscuria ndhe boltat dae s'oru de su trabentu cudhu tristu ◊ sa lughe atraessat sas aeras ilgiarendhe sos giassos de su chelu ◊ a su primu ixariare a sa lughe de istellas, cantas bellas boghes soliant cantare! (B.Truddaju)
2.
su bonusensu ilgiarat dogni chistione
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éclairer,
éclaircir
Ingresu
to illuminate,
to explain
Ispagnolu
alumbrar
Italianu
rischiarare,
illuminare,
chiarire
Tedescu
erleuchten,
erhellen.
illuminài , vrb: illuminare Definitzione
ispannare s'iscuru, giare lughe
Sinònimos e contràrios
allugare,
allumae,
allúxiri,
illucherare
Tradutziones
Frantzesu
éclairer
Ingresu
to illuminate
Ispagnolu
alumbrar,
iluminar
Italianu
illuminare
Tedescu
beleuchten.
irrajàre , vrb Definitzione
mandhare, bogare o ispràghere ràgios (es. de lughe)
Sinònimos e contràrios
arrajai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éclairer,
rayonner
Ingresu
to irradiate
Ispagnolu
irradiar
Italianu
irraggiare
Tedescu
bestrahlen.
isclarài , vrb: iscrarai Definitzione
fàere craru, bogare a craru, fàere prus in colore craru (o fintzes ispiegandho cosa a foedhos)/ iscrarai sa boxi = ispertai sa boxi
Sinònimos e contràrios
ilgiarare,
isclarire,
iscrariai*,
ispanigai,
scampiai
/
ispiegare
Frases
oi su mengianu est imburrascau: funt is otu e no at iscrarau ancora ◊ as a biri un'ispéndula de luxi e s'ànima ti at a iscrariai ◊ unu lampu at iscrariau su logu
2.
candu eus iscrarau sa coja portamu una fardeta imprestara! ◊ est un'argumentu difítzili a isclarai
Tradutziones
Frantzesu
éclairer,
faire jour
Ingresu
to light up,
to clear
Ispagnolu
aclarar,
clarear
Italianu
schiarire,
illuminare,
albeggiare
Tedescu
aufhellen,
erleuchten,
dämmern.