Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

boetòne , nm: buatone, buatoni Definitzione genia de persona fata de istràcios po dh'apicare in bíngia a giagarare pigiones; fintzes persona mascarandho, bestia a màscara / passare s'innotzente a b. = ghetai sa nexi a chini no ndi tenit Sinònimos e contràrios bustaglioni, ispantamata, malmuntone, màscara, mustagione Frases malestidos e istratzulados pariamus sos buatones chi ponent in binza ◊ est faladu a terra a costa longa che unu buatone! 2. custos boetones, cun cudha caratza longa de linna in cara, aiant una crispa mala chi faghiat a timire sa pisedhina 3. a fora sos buatones: cun issos no si podet piús campare! ◊ sunt passendhe s'innotzente a buatone! Ètimu cdh. buattoni Tradutziones Frantzesu épouvantail Ingresu puppet Ispagnolu títere Italianu fantòccio Tedescu Vogelscheuche.

coligóli 1 , nm Definitzione genia de mustajone o mamutzone po giagarare crunculleos e àteros pigiones (e fintzes mamutzone de carrasegare) Sinònimos e contràrios furriadolza, mustagione, tzacarradroxa Frases a carrasegare fiat bestiu de coligoli ◊ pighiaus su coligoli a sos ballos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvantail à moineaux Ingresu scarecrow Ispagnolu espantajo Italianu cacciapàsseri Tedescu Vogelscheuche.

furriadòlza , nf: furriadòrgia, furriadroxa Definitzione arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa; cosa apicada in is matas po fàere fuire is pigiones comente istat a su move move, furriandho Sinònimos e contràrios forriarjola, furrighedhu, furriola, sichirria, straciarana, tzacaredha, tzirriajolu / furriedha, ispantamata, malmuntone, mustagione, uceomu Frases fadeus duas dis de arroda, cun circulledhus, cannugas e furriadroxas, gara poética e cantu essit! 2. seu che furriadroxa in logu de mata 'e figu, chi mancu su domigu si podit pausai! (D.Maccioni)◊ in bíngia dhue apo postu una furriadòrgia e is pigiones gei fuint ca paret chi dhue at unu tratore! Terminologia iscientìfica sjl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crécelle, épouvantail Ingresu tree-frog, rattle, scarecrow Ispagnolu carraca, espantajo Italianu raganèlla, spauràcchio Tedescu Knarre, Ratsche, Rätsche, Vogelscheuche.

ispantamàta, ispantamàtu, ispantamàtzu , nf, nm: ispantumata, spantamata Definitzione mamutzone, cosa (prus che àteru, trastos prenos de fenu a bisura de persona) chi si ponet apicada in is matas po fàere a tímere is pigiones / a i. = a iscusi, chentza si dare a bídere o intèndhere, e fintzas gai pro assuconu Sinònimos e contràrios furriadolza, ispàurigu, malapuba, malmuntone, mustagione, pinnatzu 1, tzacarradroxa, uceomu 2. no mi essas che cadhu a ispantamatzu! ◊ immui mi parit ca ses fadendu tropu ispantamatas! ◊ innantis l'ant isparatu pro ispantamatzu e apustis abberu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvantail Ingresu scarecrow Ispagnolu espantajo Italianu spauràcchio Tedescu Vogelscheuche.

maimòne, maimòni , nm Definitzione genia de bisura, màscara chi faet a tímere; genia de erba (chi ponent a fàere mustajones e coronas po fàere pròere…)/ bentu maimoni = maimullu, molinada, momonissa, torvellinu, trumúghine 3. si pesat su bentu maimoni e ndi pinnigat sa piciochedha sentz'e donai a su babbu mancu su tempus de fai "zi" Sambenados e Provèrbios smb: Maimone, Mamone Tradutziones Frantzesu épouvantail Ingresu scarecrow Ispagnolu espantajo Italianu spauràcchio Tedescu Schreckbild, Schreckgespenst.

malmuntòne , nm: malmutone, mammuntone, mammutzoni, mamuntomo, mamussone, mamussoni, mamutone, mamutzone, mamutzoni, marmutone, mulmutone, mummutone, mummutzoni, mumuntzoni, mumutone, mumutzone, mumutzoni Definitzione genia de ómine de istràcios o fenu bestiu chi si ponet apicau in is matas po fàere a tímere is pigiones: in su carrasegare de Mamujada su mamutone est una màscara, ómine bestiu in mastruca cun apicones mannos de sonàgias apicadas in is palas chi dónnia tanti faet sonare cun d-una iscutulada, sa cara mascarada cun sa bisera, e is insocadores aifatu po dhu cassare a latzu (a irfogu); fintzes ominedhu de nudha, de pagu contu Sinònimos e contràrios aupa, furriadolza, ispantamata, malapuba, mustagione, pinnatzu 1, puba Frases candho tentat sa binza no b'intrat unu puzone: la leant pro mammutone e no li màndhigant ua! ◊ cumparis veramente su chi ses… unu mummutone pro sos puzones ◊ candu pensu a certus mamussonis mi allupat su coru ◊ e deo inie morzendhe ficadu che unu malmutone! ◊ no bollu a nemus bestiu a mumuntzoni!◊ apu cuncodrau cussu mummutzoni po is pillonis 2. no apu a nai ca tèngiu unu mumutzoni, gei est de ispreni pobidhu miu! ◊ cussu est unu mamutone, no at abbilidade e ne impita Terminologia iscientìfica sntz Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu épouvantail Ingresu scarecrow Ispagnolu espantajo Italianu spauràcchio Tedescu Vogelscheuche, sardisches Kostüm.

mammói , nm: mommoi Sinònimos e contràrios babboi, malapuba, malmuntone, mommoti / forasdenosu Frases pàrgiu dèu puru unu mommoi trogau de lentzorus biancus ◊ is bècius sétzius in foras, impratiaus de su lugori de sa Luna, parint mommois! Tradutziones Frantzesu méchant loup, épouvantail Ingresu bowwow, scarecrow Ispagnolu coco Italianu baubau, spauràcchio Tedescu Kinderschreck, Vogelscheuche.

mustagiòne, mustajòni , nm Definitzione mastru de paza, figura a bisura de persona fata cun bestimentu béciu prenu de fenu po fàere a tímere is pigiones; nau de unu, chi est totu bestiu male, légiu meda de cara, isimpre, de pagu abbilidade Sinònimos e contràrios boetone, bustaglioni, imbustajoni, ispantamata, malmuntone, pabaratusa Frases a primu imbucada mi fiat partu unu mustajoni ◊ est bestiu chi parit unu mustajoni ◊ dhi at fatu sa bestimenta aici a mindigu de parri unu mustajoni de bíngia! Tradutziones Frantzesu épouvantail (à moineaux) Ingresu scarecrow Ispagnolu espantajo Italianu spaventapàsseri Tedescu Vogelscheuche.

uceòmu , nm Definitzione su Zorzi chi si faet a carrasegare; genia de mamutzone po giagarare pigiones Sinònimos e contràrios atziomo, bisera, furriadolza, mustagione, pinnatzu 1 Ètimu ltn.e ecce homo Tradutziones Frantzesu épouvantail Ingresu puppet, scarecrow Ispagnolu muñeco, espantapájaros Italianu fantòccio, spauràcchio per uccèlli Tedescu Vogelscheuche.