ammirànte , nm Definitzione genia de erba e frore: cragarista de caboni o pinnàciu de carabbineri Sinònimos e contràrios sprameta Terminologia iscientìfica frs, Celosia argentea Ètimu itl. amaranto Tradutziones Frantzesu crête-de-coq Ingresu rattle (weed) Ispagnolu moco de pavo Italianu crésta di gallo Tedescu Hahnenkamm.

arréulas , nf pl: réulas Definitzione genia de matraca po sonare in chida santa; cannaca de ischíglias chi ponent a is cuadhos in su tzugu; orroda de linna a unu fusu a manovella: in su cricu portat de oto a batórdighi sonàgias de brunzu diferentes s'una de s'àtera chi sonant comente si faet girare s’orroda; funt fintzes is campanedhas chi sonant in sa missa candho si cunsacrat su pane e su binu Sinònimos e contràrios arranedhas, arreuledhas Terminologia iscientìfica sjl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crécelle Ingresu rattle Ispagnolu carraca, matraca Italianu crepitàcolo Tedescu Rassel.

arreulèdhas, arreullèdhas , nf pl: reuledhas Definitzione genia de matraca po sonare in chida santa Sinònimos e contràrios arranedhas, arréulas Terminologia iscientìfica sjl Tradutziones Frantzesu crécelle Ingresu rattle Ispagnolu matraca Italianu crepitàcolo Tedescu Rassel.

furriadòlza , nf: furriadòrgia, furriadroxa Definitzione arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa; cosa apicada in is matas po fàere fuire is pigiones comente istat a su move move, furriandho Sinònimos e contràrios forriarjola, furrighedhu, furriola, sichirria, straciarana, tzacaredha, tzirriajolu / furriedha, ispantamata, malmuntone, mustagione, uceomu Frases fadeus duas dis de arroda, cun circulledhus, cannugas e furriadroxas, gara poética e cantu essit! 2. seu che furriadroxa in logu de mata 'e figu, chi mancu su domigu si podit pausai! (D.Maccioni)◊ in bíngia dhue apo postu una furriadòrgia e is pigiones gei fuint ca paret chi dhue at unu tratore! Terminologia iscientìfica sjl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crécelle, épouvantail Ingresu tree-frog, rattle, scarecrow Ispagnolu carraca, espantajo Italianu raganèlla, spauràcchio Tedescu Knarre, Ratsche, Rätsche, Vogelscheuche.

sonàglia , nf Sinònimos e contràrios tremidremi Tradutziones Frantzesu petits grelots Ingresu rattle Ispagnolu cascabeles pequeños Italianu sonaglini Tedescu kleine Schellen.

straciaràna , nm: istrociarranas*, strociarrana Definitzione aina po sonare in chida santa: est una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare, o est fata de canna (rana de canna) Sinònimos e contràrios cianciarra, forriarjola, furriola, scociarrana, tzacaredha, tzirriajolu Frases is dentis mi tzichírriant in buca cument'e unu strociarrana ◊ gei dh'apu disigiadedhu a tenni su strociarrana!… Terminologia iscientìfica sjl Tradutziones Frantzesu crécelle Ingresu rattle Ispagnolu carraca Italianu raganèlla, crepitàcolo Tedescu Knarre.

tràchida , nf: tràchita, tràxida Definitzione genia de sonu de linna isperrandho, de cosa àrrida segandho, linna frisca cun fògia abbruxandho Sinònimos e contràrios trachedhada, trachedhu, trachidada, tzacarrada Frases a tràchitas fachent sas dentes, sos tronos, su fogu ◊ no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ si est intesa sa tràchida de sos ossos ◊ est sensada sa tràchida de sa trébbia ◊ in piata bi sunt sos ballos a tràchida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépitement Ingresu rattle Ispagnolu chasquido, chisporroteo, crujido Italianu scricchiolìo, crepitìo Tedescu Geknarre, Geknister.

trachidàre , vrb: trachitare, traghidare, traxidare Definitzione fàere sa moida chi faet su nie candho si càtzigat o si movet, su fogu abbruxandho sida frisca, su tzàcurru chi si faet isparandho, tronandho, coment'e segandho cosa àrrida / traxidare sas dentes = trachedhare Sinònimos e contràrios crachitare, trachedhare Frases su fogarone est traghidendhe e istinchidhendhe ◊ cuss'animale est traxidendhe sas dentes e apo timore meda ◊ chin su fusile puntatu fit prontu a trachitare focu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépiter Ingresu to rattle Ispagnolu crepitar Italianu crepitare Tedescu knistern.

tzacarèdha , nf: itzacarredha, tzacarredha 1 Definitzione tzàcurru sighiu; furriadòrgia, arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa, o fintzes una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare e fintzes su tzàcurru etotu; pipiriolu, pitariolu de canna de fenu; canna isperrada chi is bingiateris faiant tzacurrare po isciuliare is pigiones; aligusta pitica; genia de àghina niedha / èssiri una tz. = nau de ccn., abbarrare sèmpere foedhandho, a barra posta Sinònimos e contràrios stóchidu, trachedhu, tzacàrridu / straciarana, tzaculitas 1 / tzacaredhu, tzacarradore Frases portàt is ogus giai allugerraus de su fogu arrabiosu de is fosilis e in is origas sa tzacarredha de sa mitràglia 2. comenti a castiadori fiat bellu: cun sa tzacarredha in manu fadiat su fúrria fúrria in mesu de is giualis e su pilloni passàt atesu ◊ mi at lassau sa tzacarredha po agordai sa bíngia Terminologia iscientìfica sjl, crx Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crépitement, petite langouste Ingresu rattle, small lobster Ispagnolu estallido, pequeña langosta Italianu crepitìo, aragostèlla Tedescu Geknister, Heuschreckenkrebs.

«« Torra a chircare