ammirànte , nm Definitzione
genia de erba e frore: cragarista de caboni o pinnàciu de carabbineri
Sinònimos e contràrios
sprameta
Terminologia iscientìfica
frs, Celosia argentea
Ètimu
itl.
amaranto
Tradutziones
Frantzesu
crête-de-coq
Ingresu
rattle (weed)
Ispagnolu
moco de pavo
Italianu
crésta di gallo
Tedescu
Hahnenkamm.
arréulas , nf pl: réulas Definitzione
genia de matraca po sonare in chida santa; cannaca de ischíglias chi ponent a is cuadhos in su tzugu; orroda de linna a unu fusu a manovella: in su cricu portat de oto a batórdighi sonàgias de brunzu diferentes s'una de s'àtera chi sonant comente si faet girare s’orroda; funt fintzes is campanedhas chi sonant in sa missa candho si cunsacrat su pane e su binu
Sinònimos e contràrios
arranedhas,
arreuledhas
Terminologia iscientìfica
sjl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crécelle
Ingresu
rattle
Ispagnolu
carraca,
matraca
Italianu
crepitàcolo
Tedescu
Rassel.
arreulèdhas, arreullèdhas , nf pl: reuledhas Definitzione
genia de matraca po sonare in chida santa
Sinònimos e contràrios
arranedhas,
arréulas
Terminologia iscientìfica
sjl
Tradutziones
Frantzesu
crécelle
Ingresu
rattle
Ispagnolu
matraca
Italianu
crepitàcolo
Tedescu
Rassel.
furriadòlza , nf: furriadòrgia,
furriadroxa Definitzione
arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa; cosa apicada in is matas po fàere fuire is pigiones comente istat a su move move, furriandho
Sinònimos e contràrios
forriarjola,
furrighedhu,
furriola,
sichirria,
straciarana,
tzacaredha,
tzirriajolu
/
furriedha,
ispantamata,
malmuntone,
mustagione,
uceomu
Frases
fadeus duas dis de arroda, cun circulledhus, cannugas e furriadroxas, gara poética e cantu essit!
2.
seu che furriadroxa in logu de mata 'e figu, chi mancu su domigu si podit pausai! (D.Maccioni)◊ in bíngia dhue apo postu una furriadòrgia e is pigiones gei fuint ca paret chi dhue at unu tratore!
Terminologia iscientìfica
sjl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crécelle,
épouvantail
Ingresu
tree-frog,
rattle,
scarecrow
Ispagnolu
carraca,
espantajo
Italianu
raganèlla,
spauràcchio
Tedescu
Knarre,
Ratsche,
Rätsche,
Vogelscheuche.
sonàglia , nf Sinònimos e contràrios
tremidremi
Tradutziones
Frantzesu
petits grelots
Ingresu
rattle
Ispagnolu
cascabeles pequeños
Italianu
sonaglini
Tedescu
kleine Schellen.
straciaràna , nm: istrociarranas*,
strociarrana Definitzione
aina po sonare in chida santa: est una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare, o est fata de canna (rana de canna)
Sinònimos e contràrios
cianciarra,
forriarjola,
furriola,
scociarrana,
tzacaredha,
tzirriajolu
Frases
is dentis mi tzichírriant in buca cument'e unu strociarrana ◊ gei dh'apu disigiadedhu a tenni su strociarrana!…
Terminologia iscientìfica
sjl
Tradutziones
Frantzesu
crécelle
Ingresu
rattle
Ispagnolu
carraca
Italianu
raganèlla,
crepitàcolo
Tedescu
Knarre.
tràchida , nf: tràchita,
tràxida Definitzione
genia de sonu de linna isperrandho, de cosa àrrida segandho, linna frisca cun fògia abbruxandho
Sinònimos e contràrios
trachedhada,
trachedhu,
trachidada,
tzacarrada
Frases
a tràchitas fachent sas dentes, sos tronos, su fogu ◊ no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ si est intesa sa tràchida de sos ossos ◊ est sensada sa tràchida de sa trébbia ◊ in piata bi sunt sos ballos a tràchida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement
Ingresu
rattle
Ispagnolu
chasquido,
chisporroteo,
crujido
Italianu
scricchiolìo,
crepitìo
Tedescu
Geknarre,
Geknister.
trachidàre , vrb: trachitare,
traghidare,
traxidare Definitzione
fàere sa moida chi faet su nie candho si càtzigat o si movet, su fogu abbruxandho sida frisca, su tzàcurru chi si faet isparandho, tronandho, coment'e segandho cosa àrrida / traxidare sas dentes = trachedhare
Sinònimos e contràrios
crachitare,
trachedhare
Frases
su fogarone est traghidendhe e istinchidhendhe ◊ cuss'animale est traxidendhe sas dentes e apo timore meda ◊ chin su fusile puntatu fit prontu a trachitare focu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépiter
Ingresu
to rattle
Ispagnolu
crepitar
Italianu
crepitare
Tedescu
knistern.
tzacarèdha , nf: itzacarredha,
tzacarredha 1 Definitzione
tzàcurru sighiu; furriadòrgia, arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa, o fintzes una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare e fintzes su tzàcurru etotu; pipiriolu, pitariolu de canna de fenu; canna isperrada chi is bingiateris faiant tzacurrare po isciuliare is pigiones; aligusta pitica; genia de àghina niedha / èssiri una tz. = nau de ccn., abbarrare sèmpere foedhandho, a barra posta
Sinònimos e contràrios
stóchidu,
trachedhu,
tzacàrridu
/
straciarana,
tzaculitas 1
/
tzacaredhu,
tzacarradore
Frases
portàt is ogus giai allugerraus de su fogu arrabiosu de is fosilis e in is origas sa tzacarredha de sa mitràglia
2.
comenti a castiadori fiat bellu: cun sa tzacarredha in manu fadiat su fúrria fúrria in mesu de is giualis e su pilloni passàt atesu ◊ mi at lassau sa tzacarredha po agordai sa bíngia
Terminologia iscientìfica
sjl, crx
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement,
petite langouste
Ingresu
rattle,
small lobster
Ispagnolu
estallido,
pequeña langosta
Italianu
crepitìo,
aragostèlla
Tedescu
Geknister,
Heuschreckenkrebs.