ammirànte , nm Definizione
genia de erba e frore: cragarista de caboni o pinnàciu de carabbineri
Sinonimi e contrari
sprameta
Terminologia scientifica
frs, Celosia argentea
Etimo
itl.
amaranto
Traduzioni
Francese
crête-de-coq
Inglese
rattle (weed)
Spagnolo
moco de pavo
Italiano
crésta di gallo
Tedesco
Hahnenkamm.
arréulas , nf pl: réulas Definizione
genia de matraca po sonare in chida santa; cannaca de ischíglias chi ponent a is cuadhos in su tzugu; orroda de linna a unu fusu a manovella: in su cricu portat de oto a batórdighi sonàgias de brunzu diferentes s'una de s'àtera chi sonant comente si faet girare s’orroda; funt fintzes is campanedhas chi sonant in sa missa candho si cunsacrat su pane e su binu
Sinonimi e contrari
arranedhas,
arreuledhas
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crécelle
Inglese
rattle
Spagnolo
carraca,
matraca
Italiano
crepitàcolo
Tedesco
Rassel.
arreulèdhas, arreullèdhas , nf pl: reuledhas Definizione
genia de matraca po sonare in chida santa
Sinonimi e contrari
arranedhas,
arréulas
Terminologia scientifica
sjl
Traduzioni
Francese
crécelle
Inglese
rattle
Spagnolo
matraca
Italiano
crepitàcolo
Tedesco
Rassel.
furriadòlza , nf: furriadòrgia,
furriadroxa Definizione
arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa; cosa apicada in is matas po fàere fuire is pigiones comente istat a su move move, furriandho
Sinonimi e contrari
forriarjola,
furrighedhu,
furriola,
sichirria,
straciarana,
tzacaredha,
tzirriajolu
/
furriedha,
ispantamata,
malmuntone,
mustagione,
uceomu
Frasi
fadeus duas dis de arroda, cun circulledhus, cannugas e furriadroxas, gara poética e cantu essit!
2.
seu che furriadroxa in logu de mata 'e figu, chi mancu su domigu si podit pausai! (D.Maccioni)◊ in bíngia dhue apo postu una furriadòrgia e is pigiones gei fuint ca paret chi dhue at unu tratore!
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crécelle,
épouvantail
Inglese
tree-frog,
rattle,
scarecrow
Spagnolo
carraca,
espantajo
Italiano
raganèlla,
spauràcchio
Tedesco
Knarre,
Ratsche,
Rätsche,
Vogelscheuche.
sonàglia , nf Sinonimi e contrari
tremidremi
Traduzioni
Francese
petits grelots
Inglese
rattle
Spagnolo
cascabeles pequeños
Italiano
sonaglini
Tedesco
kleine Schellen.
straciaràna , nm: istrociarranas*,
strociarrana Definizione
aina po sonare in chida santa: est una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare, o est fata de canna (rana de canna)
Sinonimi e contrari
cianciarra,
forriarjola,
furriola,
scociarrana,
tzacaredha,
tzirriajolu
Frasi
is dentis mi tzichírriant in buca cument'e unu strociarrana ◊ gei dh'apu disigiadedhu a tenni su strociarrana!…
Terminologia scientifica
sjl
Traduzioni
Francese
crécelle
Inglese
rattle
Spagnolo
carraca
Italiano
raganèlla,
crepitàcolo
Tedesco
Knarre.
tràchida , nf: tràchita,
tràxida Definizione
genia de sonu de linna isperrandho, de cosa àrrida segandho, linna frisca cun fògia abbruxandho
Sinonimi e contrari
trachedhada,
trachedhu,
trachidada,
tzacarrada
Frasi
a tràchitas fachent sas dentes, sos tronos, su fogu ◊ no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ si est intesa sa tràchida de sos ossos ◊ est sensada sa tràchida de sa trébbia ◊ in piata bi sunt sos ballos a tràchida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crépitement
Inglese
rattle
Spagnolo
chasquido,
chisporroteo,
crujido
Italiano
scricchiolìo,
crepitìo
Tedesco
Geknarre,
Geknister.
trachidàre , vrb: trachitare,
traghidare,
traxidare Definizione
fàere sa moida chi faet su nie candho si càtzigat o si movet, su fogu abbruxandho sida frisca, su tzàcurru chi si faet isparandho, tronandho, coment'e segandho cosa àrrida / traxidare sas dentes = trachedhare
Sinonimi e contrari
crachitare,
trachedhare
Frasi
su fogarone est traghidendhe e istinchidhendhe ◊ cuss'animale est traxidendhe sas dentes e apo timore meda ◊ chin su fusile puntatu fit prontu a trachitare focu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crépiter
Inglese
to rattle
Spagnolo
crepitar
Italiano
crepitare
Tedesco
knistern.
tzacarèdha , nf: itzacarredha,
tzacarredha 1 Definizione
tzàcurru sighiu; furriadòrgia, arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa, o fintzes una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare e fintzes su tzàcurru etotu; pipiriolu, pitariolu de canna de fenu; canna isperrada chi is bingiateris faiant tzacurrare po isciuliare is pigiones; aligusta pitica; genia de àghina niedha / èssiri una tz. = nau de ccn., abbarrare sèmpere foedhandho, a barra posta
Sinonimi e contrari
stóchidu,
trachedhu,
tzacàrridu
/
straciarana,
tzaculitas 1
/
tzacaredhu,
tzacarradore
Frasi
portàt is ogus giai allugerraus de su fogu arrabiosu de is fosilis e in is origas sa tzacarredha de sa mitràglia
2.
comenti a castiadori fiat bellu: cun sa tzacarredha in manu fadiat su fúrria fúrria in mesu de is giualis e su pilloni passàt atesu ◊ mi at lassau sa tzacarredha po agordai sa bíngia
Terminologia scientifica
sjl, crx
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crépitement,
petite langouste
Inglese
rattle,
small lobster
Spagnolo
estallido,
pequeña langosta
Italiano
crepitìo,
aragostèlla
Tedesco
Geknister,
Heuschreckenkrebs.