pistònca , nf, nm: bistonca,
pistoncu,
pistroncu,
pistuncu Definizione
su cropu chi giaet in sa manu su pódhighe de mesu frigau cun su pódhighe mannu e lassau andhare totinduna; cropighedhu, giau in cunfidàntzia cun is pódhighes a trempas de unu (piciochedhu)/ zocare a su pistroncu = giogare a birillas
Sinonimi e contrari
bidhighitada,
bidhighitu,
bistínchidu,
isbillongu,
pistóriga,
spistoncu,
tzinchillitu
Frasi
si acurtzat a unu pipiu po dhi donai unu pistoncu a una trempa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chiquenaude
Inglese
light-blow
Spagnolo
chasquido
Italiano
buffétto
Tedesco
Schnippchen.
tracàda , nf Definizione
su tracare; fintzes s'isperrada chi si faet in sa linna candho tracat
Sinonimi e contrari
tzacarrada
/
afilada,
isperrada,
tzacadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crépitation
Inglese
crackling
Spagnolo
chasquido
Italiano
crepitazióne
Tedesco
Geknister.
tràchida , nf: tràchita,
tràxida Definizione
genia de sonu de linna isperrandho, de cosa àrrida segandho, linna frisca cun fògia abbruxandho
Sinonimi e contrari
trachedhada,
trachedhu,
trachidada,
tzacarrada
Frasi
a tràchitas fachent sas dentes, sos tronos, su fogu ◊ no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ si est intesa sa tràchida de sos ossos ◊ est sensada sa tràchida de sa trébbia ◊ in piata bi sunt sos ballos a tràchida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crépitement
Inglese
rattle
Spagnolo
chasquido,
chisporroteo,
crujido
Italiano
scricchiolìo,
crepitìo
Tedesco
Geknarre,
Geknister.
tzàchida , nf, nm: ciàchidu,
tàchida,
tzàchidu,
tzàchiru Definizione
genia de sonu a cropu o de moida puru, forte, sighia
Sinonimi e contrari
ciacu,
iscópiu,
itzàchidu,
tracada,
tzacarrada,
tzacàrridu,
tzàcurru,
tzóchida,
tzocu
Modi di dire
csn:
tzàchida de dentes = traghedhu; tzàchidu de tronu = sciarrocada, traghidada; tzàchida de tonca = càntigu o boghe de tonca
Frasi
intendemu su tzàchidu de is ferrus acomenti fiast pudendi su sarmentu ◊ s'intendiat su tzàchidu de is ferrus de is cuadhus chi atobiamus ◊ apu inténdiu unu tzàchidu a is ossus ◊ s'intendit su tzàchidu de is bombas ◊ su tzàchidu de is tronus fait tremi is murus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
éclatement,
craquement
Inglese
boom,
creaking
Spagnolo
estallido,
chasquido
Italiano
scòppio,
scricchiolìo
Tedesco
Bersten,
Geknister.
tzócu , nm: tzoncu 1 Definizione
su sonu surdu chi faet unu cropu, mescamente in cosa chi no est fata po sonare (es. linna, pedra, terra) o una cosa chi orruet de artu, o fintzes cosa chi iscópiat / min. tzochitu, tzochighedhu
Sinonimi e contrari
cocu,
corpedhu,
istódhicu,
tzàchidu,
tzóchida
/
píchiu
/
cdh. ciocu
Modi di dire
csn:
tènnere musca a tz. = fai un'istampu in s'àcua, no arrènnesciri, picai o pretèndiri in debbadas; basu a tzocu = manera de basare lassendhe andhare a corpu sas laras serradas afissas; ríere a tz. = a iscracàllios; èssere in su tz. de… = in su grofu, própiu in su menzus…, in mesu; èssere chin su tzocu in s'ischina = èssere ispetendhe carchi cosa de grave
Frasi
si est intesu su tzocu de un'isparu ◊ sos tzocos de sas manos ◊ iscatat su grillete de s'archibbusu: unu tzocu introneit in s'aera ◊ apo intesu unu tzocu in su tauladu: bae a bídere ite che at rutu! ◊ cun cussos tzocos de martedhu mi ndhe as ischidadu ◊ at iscutu una pedra a intro de sa perca e at fatu tzoncu de abba
2.
cudhu aturdidu, sos àteros riendhe a tzocu, no apeint sos àschidos de lu frimmare ◊ de su fele, de s'arrennegu, bi ndhe at de fàghere tzocu! ◊ za ti n'as a tènnere de musca a tzocu!…
Cognomi e Proverbi
smb:
Zoncu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup,
éclatement
Inglese
stroke,
percussion,
crack,
crash
Spagnolo
golpe,
chasquido,
estallido
Italiano
bòtto,
schiòcco,
schianto,
cólpo,
percussióne
Tedesco
Krach,
Knall,
Schlag.