cólpu , nm: corfu,
corpu,
crofu,
cropu Definizione
sa ferta e s'istóchidu o tzàchidu chi si faet iscudendho cun calecuna cosa, móvia de botu, totu a una borta; cosa chi arrennescet bene meda prus che àteru candho est difícile / min. colparedhu, corpighedhu, cropighedhu
Sinonimi e contrari
acirrada,
acollada,
addobbu,
afracada,
afurconada,
assuprida,
ibbatulada,
irbirroncu,
isdobbiada,
lómpia,
tzacada
/
isparu,
tiru,
tzocu
/
gofu
Modi di dire
csn:
dare, iscarrigai, leare corpos, leare a corpos, intèndhere corpos; corpu dadu a manimbesse, a totu codhu, a rasigadura, firmu, in prenu; torrare su c. = corpare a unu chi ti at corpadu (prus che àteru, deretu, apenas retzidu deretu torradu); corpu de punnigosu, de pedra, de fuste, de farci, de ferrus = corpu dadu a punnigosu, a perda, e gai; corpu de telèfono = telefonada; corpu de balla = balla, isparu; corpu de língua = peràulas pesantes, chi ofendhent; corpu de àcua = próida, refrigada de àcua; corpu de aera = bentixedhu friscu chi cassat a unu candu est insorau; corpu de tússiu, de boxi = su tzocu o sonu chi si faghet tussindhe, faedhendhe; corpu de gagaju = zenia de brincu de sa boghe chi si faghet cun s'irguzu comente si pronúntziat sa /c/ oclusiva velare surda o fintzas sa /f/ in tzertas bidhas (es. su ’ane, sa ’astanza = su cane, sa castanza; sa ’émina, su ’ocu = sa fémina, su focu); fuedhai a cropus a cropus = brinchendhe su sonu de /c/ o de /f/ comente faghent a logos (su ’asu, sa ’émina = su casu, sa fémina); colpu de Vènere = zoghendhe a manzíngula, est candho essint paris totas bàtoro números diferentes: est sa cumbinada menzus; avb. (bènnere, fàghere, e gai) a corpu, totu a unu crofu = totu paris, a una borta, totinduna; fàghere a corpu e ista = puntu e mortu; fàghere corpu malu feri ’ene = fàghere carchi cosa de una manera irballada, pagu zusta, e andhare in bonu gai etotu; fàghere a corpu innanti = fàghere innantis, lòmpiri a ccn. logu prima de un'àteru; tratu su colpu = fatuvatu, dónnia tantis; piscare in cropu a ccn. = segudàrelu, tènnere o agatare faghindhe su dannu; in su corfu/corpu de sa messera, in corfu ’e note = in su grofu de sa messera, in su menzus messare, intremesu de noti, a note russa, a noti incrófia, a note manna
Frasi
portale mannu, s'úrtimu corfu ti lu dat sa ruspa pro sa piatza de sa libbertade ◊ aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora dai su caldu a su fritu ◊ faiat andhae su fuste noischedhosu cun cropos furiosos a cantu essit ◊ a su corpu chi li at dadu lu at fatu rúere
2.
pissighit su polcavru, partit su colpu e fadhidu si l'at! ◊ a custu corpu de boxi totus si funt unius
3.
no mancat mai calchi colonellu chi est meledendhe calchi colpu de manu
4.
tratu su colpu, pigaiat su frade a montes, o su babbu, a cumpidare o a che li pigare su recatu ◊ tratu su colpu, chenaiant umpare
5.
bellu pisedhu…: a sa mama li torrat su corpu!◊ candho paret chi l'apant fata franca, lis faghet a corpu innanti e los buscat gai etotu, a sos furones ◊ sos barratzellos fachenne sa posta a sos bardaneris fint aconcatos a tratènnere fintzas a los piscare in cropu ◊ in làmpadas sa zente fit in su corpu de sa messera e no fit pessendhe a sas festas ◊ custu est su corfu de su molinzu e no fachet a pasare!
6.
bosatrus fuedhais a cropus a cropus peus de is santuidesus!
Cognomi e Proverbi
prb:
a unu corpu no si ndhe segat s'àrbure
Traduzioni
Francese
coup
Inglese
strike
Spagnolo
golpe
Italiano
cólpo,
bòtta,
percòssa
Tedesco
Schlag.
corfichédhu , nm Definizione
min. de corfu, cropighedhu
Traduzioni
Francese
petit coup
Inglese
small blow
Spagnolo
golpecito
Italiano
pìccolo cólpo
Tedesco
kleiner Schlag.
dobbàda , nf Definizione
cropu prus che àteru giau de malesaura
Sinonimi e contrari
abbrúnciu,
addóbbida,
atumbada,
atzapulada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup accidentel
Inglese
casual stroke
Spagnolo
golpe accidental
Italiano
cólpo accidentale
Tedesco
zufälliger Schlag.
incrivíre , vrb Definizione
calare unu cropu, giare su cropu abbaidandho bene innanti comente iscúdere, pigandho sa mira
Sinonimi e contrari
isciúdere,
tzacai
Traduzioni
Francese
frapper
Inglese
to deal a blow
Spagnolo
asestar un golpe
Italiano
assestare un cólpo
Tedesco
einen Schlag versetzen.
ischirriolàda , nf Sinonimi e contrari
iscorriada,
nerbiada
/
ttrs. ischirriurada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup de cravache,
coup violent et imprévu
Inglese
whipping
Spagnolo
latigazo,
golpazo
Italiano
scudisciata,
cólpo violènto e improvviso
Tedesco
Peitschenhieb.
isconchinàda , nf: isconchinata Definizione
isconchiada, móvia de conca coment'e abbasciandhodha o incrubandhodha a una parte; decisione pagu cunsiderada, cosa fata comente benit a conca
Sinonimi e contrari
conchinada,
conchizada,
iscónchiu,
sconchiada
/
aconcada,
acucada
Frasi
sa mamma, comente videt sos pitzinnos a isconchinatas, che los mandhat a letu
2.
isconchinadas ndhe aiat fatu prus de una e su babbu no fit meda cuntentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action hasardée,
inconsidérée
Inglese
rash action
Spagnolo
el mover la cabeza,
chifladura
Italiano
cólpo di tèsta,
azióne avventata
Tedesco
Kopfstoß,
unbesonnene Handlung.
tzancarronàda , nf: ciancarronada Definizione
aconcada maca, fatura de tzancarrones
Sinonimi e contrari
aconcada,
acucada,
garrafatoni,
isconcata,
isconchinada,
meleda
/
cdh.tzancarrunata,
ttrs. tzancarrunada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
faute grossière,
balourdise
Inglese
big mistake,
stupid act
Spagnolo
disparate,
imprudencia,
falta
Italiano
cólpo di tèsta,
gròsso sbàglio,
spropòsito,
balordàggine
Tedesco
unbesonnene Handlung,
grober Fehler,
Dummheit.
tzóchida, tzóchidu , nf, nm Definizione
su sonu surdu chi faet unu cropu (prus che àteru in cosa chi no est fata po sonare, es. linna, terra), o fintzes cosa chi orruet de artu / tz. de manu = tzacarramanu
Sinonimi e contrari
colpu,
tzàchidu,
tzocu
2.
sa zente fit totu dilliriada a tzóchidas de manos ◊ sa zente istaiat a tzóchidas de manos candho cantaiat isse
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup
Inglese
percussion,
stroke
Spagnolo
golpe
Italiano
percussióne,
cólpo
Tedesco
Schlag.
tzócu , nm: tzoncu 1 Definizione
su sonu surdu chi faet unu cropu, mescamente in cosa chi no est fata po sonare (es. linna, pedra, terra) o una cosa chi orruet de artu, o fintzes cosa chi iscópiat / min. tzochitu, tzochighedhu
Sinonimi e contrari
cocu,
corpedhu,
istódhicu,
tzàchidu,
tzóchida
/
píchiu
/
cdh. ciocu
Modi di dire
csn:
tènnere musca a tz. = fai un'istampu in s'àcua, no arrènnesciri, picai o pretèndiri in debbadas; basu a tzocu = manera de basare lassendhe andhare a corpu sas laras serradas afissas; ríere a tz. = a iscracàllios; èssere in su tz. de… = in su grofu, própiu in su menzus…, in mesu; èssere chin su tzocu in s'ischina = èssere ispetendhe carchi cosa de grave
Frasi
si est intesu su tzocu de un'isparu ◊ sos tzocos de sas manos ◊ iscatat su grillete de s'archibbusu: unu tzocu introneit in s'aera ◊ apo intesu unu tzocu in su tauladu: bae a bídere ite che at rutu! ◊ cun cussos tzocos de martedhu mi ndhe as ischidadu ◊ at iscutu una pedra a intro de sa perca e at fatu tzoncu de abba
2.
cudhu aturdidu, sos àteros riendhe a tzocu, no apeint sos àschidos de lu frimmare ◊ de su fele, de s'arrennegu, bi ndhe at de fàghere tzocu! ◊ za ti n'as a tènnere de musca a tzocu!…
Cognomi e Proverbi
smb:
Zoncu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup,
éclatement
Inglese
stroke,
percussion,
crack,
crash
Spagnolo
golpe,
chasquido,
estallido
Italiano
bòtto,
schiòcco,
schianto,
cólpo,
percussióne
Tedesco
Krach,
Knall,
Schlag.