dúmida , nf: dúmmida Definitzione
muina, sonu coment'e de cosa chi girat fúlia, nau pruschetotu de sa bardúfola, ma fintzes su fragassu de su fogu abbruxandho a fràmmula meda, zúmiu de bentu, de muscone
Sinònimos e contràrios
drínnida,
zúmiu
Frases
est tenendhe su focu a dúmidas de frama (G.Piga)◊ sas chícheras, chicherandhe a totu dúmida, irmedhighinabant a totus, zente e boes ◊ su bentu a dúmmida pilisat montes, badhes, chelu e mare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tournoiement,
crépitement
Ingresu
crackilng
Ispagnolu
trino,
estallido,
chisporroteo
Italianu
prillo,
crepitìo
Tedescu
Schwirren,
Geknister.
stóchidu , nm: istóchidu*,
stóchiru Definitzione
genia de tzàcurru sighiu, coment'e de cosa iscopiandho (fintzes de isparu)
Sinònimos e contràrios
istrachidhadura,
tràchida,
trachidada,
tzacarrada,
tzacàrridu,
tzàchidu
Frases
s'arrúndili s'est fuia po su stóchidu ◊ piticu su stóchiru!
Tradutziones
Frantzesu
crépitement
Ingresu
crackle
Ispagnolu
estallido
Italianu
crepitìo
Tedescu
Geprassel.
trachédhu , nm: traghedhu,
tróchedhu Definitzione
su trachedhare; sonu coment'e de cosa àrrida e tostada segandho / t. de dentes = tzàcurru fatu a dentes faendho mòvere is barras a dentes sidhias
Sinònimos e contràrios
istrachidhadura,
rúmulu,
tràchida,
trachidada,
tzacarrada,
tzacàrridu
Frases
unu corbu a trachedhu mi che ischidat de irbotu ◊ sont mannicanne tzuculate a tróchedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta, a lucore de luna in s'istula a gramuzu e a trachedhu ◊ su pane de fresa àrridu si mànigat a traghedhu ◊ candho sas berbeghes remuzant ossu de olia s'intendhent a traghedhu
2.
Elias si aiat intesu sa carena artudhada e si fit torrau a sèdere a trachedhu de dentes (S.Spiggia)◊ in sa mandra s'intendhet sa robba gramuzandhe a trachedhu de barras
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement
Ingresu
creaking
Ispagnolu
estallido,
chisporroteo,
crepitación
Italianu
crepitìo,
stridóre,
scròcchio
Tedescu
Geknister.
tràchida , nf: tràchita,
tràxida Definitzione
genia de sonu de linna isperrandho, de cosa àrrida segandho, linna frisca cun fògia abbruxandho
Sinònimos e contràrios
trachedhada,
trachedhu,
trachidada,
tzacarrada
Frases
a tràchitas fachent sas dentes, sos tronos, su fogu ◊ no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ si est intesa sa tràchida de sos ossos ◊ est sensada sa tràchida de sa trébbia ◊ in piata bi sunt sos ballos a tràchida
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement
Ingresu
rattle
Ispagnolu
chasquido,
chisporroteo,
crujido
Italianu
scricchiolìo,
crepitìo
Tedescu
Geknarre,
Geknister.
trachidàda , nf: traghidada Definitzione
su trachidare
Sinònimos e contràrios
intronnu,
isbómbiu,
istrachidhadura,
tràchida,
trechetada,
tzacarrada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement
Ingresu
crash
Ispagnolu
crepitación
Italianu
crepitìo,
fragóre
Tedescu
Geknister,
Getöse.
tzacarèdha , nf: itzacarredha,
tzacarredha 1 Definitzione
tzàcurru sighiu; furriadòrgia, arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa, o fintzes una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare e fintzes su tzàcurru etotu; pipiriolu, pitariolu de canna de fenu; canna isperrada chi is bingiateris faiant tzacurrare po isciuliare is pigiones; aligusta pitica; genia de àghina niedha / èssiri una tz. = nau de ccn., abbarrare sèmpere foedhandho, a barra posta
Sinònimos e contràrios
stóchidu,
trachedhu,
tzacàrridu
/
straciarana,
tzaculitas 1
/
tzacaredhu,
tzacarradore
Frases
portàt is ogus giai allugerraus de su fogu arrabiosu de is fosilis e in is origas sa tzacarredha de sa mitràglia
2.
comenti a castiadori fiat bellu: cun sa tzacarredha in manu fadiat su fúrria fúrria in mesu de is giualis e su pilloni passàt atesu ◊ mi at lassau sa tzacarredha po agordai sa bíngia
Terminologia iscientìfica
sjl, crx
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement,
petite langouste
Ingresu
rattle,
small lobster
Ispagnolu
estallido,
pequeña langosta
Italianu
crepitìo,
aragostèlla
Tedescu
Geknister,
Heuschreckenkrebs.
tzacàrridu , nm: tzacarru,
tzàcurru Definitzione
su tzacarrai, sonu o tzàcurru a sa sighia coment'e de cosa àrrida o chídrina segandho, abbruxandho, fintzes traghedhu o tzàcurru de dentes
Sinònimos e contràrios
isbómbiu,
isbomborada,
trachedhu,
trachidada,
tzacariu,
tzacarrada,
tzacarredha 1,
tzancurru
Frases
si pesànt is trumbutus pariant tzacàrridus de linna frisca passionendu po fogu ◊ a candu intendeus custu tzacarru mannu pariat tronu ◊ s'intendit su tzacàrridu de s'erba chi tenit a pampa ◊ a mimmi mi pigat a tzàcurru de barras
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crépitement,
éclatement,
fracas
Ingresu
crackling,
burst,
rumble
Ispagnolu
crepitación,
estallido
Italianu
crepitìo,
scòppio,
fragóre
Tedescu
Geknister,
Bersten,
Knall.