addaeségus , avb, prep: addaisecus,
addaisegus,
addausegus,
addesegus,
addiassecus Definitzione
unu tretu apalas, unu tanti de tempus apustis de un'àteru / a. meu, tou, sou, e totu deasi
Sinònimos e contràrios
acoacò,
aissegus,
apabas,
daesecus,
incuadas,
indissecus,
insegus
| ctr.
addaenanti,
ananti
Frases
pedalendhe a tota fua, a cudhu mi lu lasso addausegus ◊ custu pabilu est iscritu addaisegus puru
2.
addaesegus meu nudha lasso, si no postas de pè in su terrinu ◊ lemis sa calada addesegus de crésia
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
derrière
Ingresu
before,
back
Ispagnolu
atrás,
detrás
Italianu
diètro
Tedescu
hinten (Adv.),
vergangen (Adv.),
hinter (Präp.).
ainnànti, ainnàntis , avb Definitzione
inditat logu a ue unu est abbaidandho; tempus antibitzau a paragone de un’àteru / leae ainnanti a ccn = antibitzaresiche, colarecheli prus addainanti
Sinònimos e contràrios
ananti,
daenante
/
innante
| ctr.
apabas
/
apusti
Frases
pensamentosu mi apunto in su caminu candho mi rujas ainnanti, pitzinna ◊ tui costumas ca ti bolis ainnantis in prus de unu divagu
2.
ainnanti mi ndi lassu segai su tzugu, po fai una cosa de aici! ◊ cussos funt assumancus chimbanta annos ainnanti nostu
Terminologia iscientìfica
tpc
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
devant,
avant
Ingresu
before
Ispagnolu
delante,
antes
Italianu
davanti,
prima
Tedescu
vorn,
vorher.
àntes , prep: antis Sinònimos e contràrios
prima
Frases
antes de si fàchere iscuru su chelu fint dormendhe ◊ antis de rúghere mortu, cherrer dia chi sa voche mea de s'universu tochet donni vena chi si nutrit de amore e libbertade (T.Cherchi)
Ètimu
ltn.
ante
Tradutziones
Frantzesu
avant
Ingresu
before
Ispagnolu
antes
Italianu
prima
Tedescu
vorher.
bàsciu 2 , cng Definitzione
genia de foedhu chi giaet un'idea de tempus e cun chi o de aunit duas propositziones ponendho unu límite a s'àtera (chi negat semper)/ bàsciu de… (ora) = avb. de tempus
Sinònimos e contràrios
innantis
Frases
bàsciu chi faint su giru de totu sa bidha, no amegant de ndi torrai (A.Garau)◊ cudhu no podiat acetai bàsciu de dhu nai a sa mulleri ◊ bàsciu de si cojai no crocant impari ◊ no camminu bàsciu chi mi pàsiu
2.
bàsciu de is otu no torrant a domu
Tradutziones
Frantzesu
avant de… ne
Ingresu
before ahead… not
Ispagnolu
antes de… no a no ser que… no
Italianu
prima di… non,
se non… non
Tedescu
bevor…,
nicht.
giantéris , avb: zanteris Definitzione
duas dies innanti de oe / torrandho agoa in su tempus si narat: oe, deris, gianteris, dinnantis
Sinònimos e contràrios
dinnantariseru,
innantieris
Frases
morta est mela piberi… piús allegru so como chi no eris e gianteris! ◊ a mie su sardu mi piaghet totu: su de subra, su de giosso, su de mesu, su de oe, su de deris e su de gianteris puru
Terminologia iscientìfica
tpc
Ètimu
ltn.
iam ante heri
Tradutziones
Frantzesu
avant-hier
Ingresu
the day before yesterday
Ispagnolu
anteayer
Italianu
avantièri
Tedescu
vorgestern.
innànte, innànti , avb, prep: innantis,
innatis,
nantis Definitzione
tempus (o fintzes tretu, logu) antibitzau, prus avantzau a cufrontu de un'àteru: si narat fintzes in su sensu de prus importu
Sinònimos e contràrios
dinnantis,
ennantis
| ctr.
posca
Maneras de nàrrere
csn:
est i., est bénnidu i. meu (e miu), tou (e tuu), sou (e suu), nostru, bostru, issoro; èssere innantis (nadu de ccs. cosa) = àere prus importu, tocare o àere diritu a carchi cosa
Frases
innantis at triballadu e poscas si est pasadu ◊ de como innantis faghimus menzus ◊ ant fatu totu sa die innantis ◊ sa terra si li fit abberta innantis lassèndhelu in s'oru de un'ispéntumu ◊ bi so innantis deo: como tocat a mie a intrare a su dutore ca fia inoghe a candho ses bénnidu tue!
2.
dies innantis de oe za l'ischias chi no tenias ne bene e ne zente ◊ àteros innantis miu che sont rutos in sa pradera! ◊ mandho innanti de a tie su missu meu pro ammanitzare s'istrada addananti tou ◊ sa terra bi fut innanti nostru
3.
in su mentras chi isse fit ghindhadu insegus, sa vida aiat sighidu a andhare a innantis ◊ como istúdia, no est innantis a zogare! ◊ bae a fàghere sa faina, bae, no est innantis a ti ch'essire a ziru!
4.
beni e azua inoghe, no est innanti a ti sere a lèzere su giornale! ◊ pro su mannu, su triballu est innanti de su zogu!
Ètimu
ltn.
in ante
Tradutziones
Frantzesu
avant
Ingresu
before
Ispagnolu
antes
Italianu
prima
Tedescu
bevor,
vor.
príma 1 , avb, prep: primma 1,
primmu 1,
primu 1,
primus Definitzione
ora o tempus innanti
Sinònimos e contràrios
innanti,
premaria
| ctr.
acoa,
apustis,
posca
Maneras de nàrrere
csn:
prima meu, tou, sou, e gai, prima de a mie, de a tie, de isse = innanti meu, innanti tou, sou; èssere a chie faghet prima = fai a chini si acudit; a tota prima = a sas primas, su primu tempus, sas primas bortas; a primu = innantis; sa dí primu = sa die innantis
Frases
a Pasca, cun sas préigas de sos seros primmu, si ammentat sa passione de Gesugristu ◊ apo cufessadu po no torrare a sa vida de primu ◊ cussu faghet prima a corpare chi no a li nàrrere sa cosa, a su pisedhu ◊ babbu e mamma funta torraus duas personas coment'e prima ◊ as a istai mellus de prima ◊ seu arribbau prima dèu ◊ su chi faedhat a primmu faghet sa cosa ◊ est torrau che primmu ◊ sa piciochedha est torrada sana comenti fut primus ◊ fia minoredhu candho a primmu mi ant batidu a innoghe
2.
primmu de si che aviare li tocheit sa manu ◊ nois faghimus prima de a tie ◊ as connotu s'iscritura piús de vint'annos prima meu ◊ no ti che andhes prima de s'ora! ◊ issa si fut morta prima mera de issu ◊ un'ora primmu de iscurigare ◊ mai fit arrivida gai chito primu de tandho ◊ no ti l'apo nadu primmu de como ◊ move primmu chi ti che passet s'istajone! ◊ sa zente ch'est partida primu tou ◊ primu tuu est benida un'àtera picioca ◊ s'arveghe si ndh'est abbizada primu nostru de su tempus ◊ cudhus fiant arribbaus primu nostu a s'avantzamentu
3.
a tota prima, no ndhe cherfeit s'intesa
Ètimu
ltn.
prima
Tradutziones
Frantzesu
avant
Ingresu
before
Ispagnolu
antes
Italianu
prima
Tedescu
vorher,
früher,
zuvor,
erst,
zuerst.