Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

càrre , nf: carri Definitzione sa petza bia de una carena, sa carena etotu; (mescamente su pl.) sa carena nuda e mescamente sa natura Maneras de nàrrere csn: c. morta = pizighedhu de carre chi che andhat dae sa pedhe; c. bia = sa carre apenas coladu su pizu prus subra de sa pedhe, sa chi dolet de prus; c. bona = sa carre noa chi creschet in sas segadas; carregarre = atacadu, própiu tochendhe sa carre; èssere c. e úngia = èssere parentes custrintos, amigos meda; èssere c. agnanta = leados pagu in cunsideru, che cosa anzena, nadu de parentes de intradura; èssiri de c. fini = zúghere carràdigu delicadu; èssiri in carri allena = nadu de fémina, èssere ràida; carri chérvinu (nau de su cuadhu) = chi no ingrassat; a carre = nadu de bestimenta, tochendhe sa carre, chentza àteru pizu suta Frases in sa carre intendhia sas punturas ◊ si ponit sa camisa po no abarrai cun sa carri in campu ◊ is carris liagadas dhi pendiant de is bratzus abbruxaus ◊ unu pantàsima no giughet carre e ossos comente giuto deo ◊ deasi s'aciugnat custa carre, comente s'aciugnet custu filu! 2. iast a ammostai is carris a is àturus? ◊ de sa carri tua ses tui sa meri: difatis po medas obertu as butega! 3. sas muzeres pro medas connadas e connados sunt carre agnanta! Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. carne(m) Tradutziones Frantzesu chair Ingresu flesh Ispagnolu carne Italianu carne in quanto tessuto vivo, sensìbile Tedescu Fleisch.

incarnài, incarnàre , vrb: incarrare Definitzione intrare o fichire in mesu de sa carre, nau prus che àteru de cosa chi creschet; torrare a crèschere sa carre; fàere a carre, pigare carres Sinònimos e contràrios incarnie Frases sos ogros tuos mi ant fatu efetu e s'amore in coro est incarnadu ◊ est gai bella chi paret una dea incarnada ◊ a isse si li incarnant sas ungras ca las zughet totu dortas e allachedhadas 3. su Cristos si est incarnadu in su sinu de sa Vírzine Maria Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu s'incarner Ingresu to grow in, to thrust into the flesh Ispagnolu encarnarse Italianu incarnire, incarnare Tedescu ins Fleisch eindringen lassen.

iscarénu , nm Definitzione ossu chentza prupa, cosa andhada male, iscarenada Sinònimos e contràrios carasu, carúmene Frases dae s'iscarenu de cussos giuncos faghe tudhire… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu squelette décharné Ingresu skeleton, bone, taken flesh off Ispagnolu esqueleto, hueso pelado Italianu schèletro, òsso scarnificato Tedescu Skelett, entfleischter Knochen

iscarríre , vrb Definitzione segare sa carre, sa prupa de s'ossu, orrunchinare; pèrdere sa prupa comente unu illàngiat Sinònimos e contràrios irromasire, isprupare, ispurpire Frases de cudhu teracu mumudinu sos porcos acorrados si ant iscarridu finas sos ossos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu décharner, maigrir Ingresu to strip the flesh, to thin Ispagnolu descarnar Italianu scarnire, dimagrire Tedescu entfleischen, abnehmen.

isprupadúra , nf: ispurpadura Definitzione su ispurpare Sinònimos e contràrios ispulpinzu, spulpamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de décharner Ingresu stripping the flesh off Ispagnolu el despulpar, descarnadura Italianu spolpaménto Tedescu Entfleischung.

isprupàre , vrb: ispulpai, ispulpare, ispurpai, ispurpare, sprupai Definitzione segare, istacare sa prupa de is ossos Sinònimos e contràrios idossinare, ispulpuzare Frases so ispurpendhe custos ossos ◊ s'intruxu iat isprupau unu crabitedhu ◊ is nais de is matas candu passat fogu parint bratzus isprupaus ◊ sa conca de su procu po dha fàere in casseta si coghet e s'isprupat Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dépulper Ingresu to take the flesh off Ispagnolu descarnar Italianu spolpare Tedescu entfleischen.

isprupàu , pps, agt Definitzione de isprupare; chi est chentza de prupa, chi che dhi ant segau sa prupa Sinònimos e contràrios rosicau / scariau, scarritzinu | ctr. purposu 2. su mere si tzerghiat sa petza e mi daiat sos ossos ispurpatos! ◊ dhi tirat su bestiri e dhi ammostat is ossus ispurpaus Tradutziones Frantzesu dépulpé Ingresu stripped of the flesh Ispagnolu descarnado Italianu spolpato Tedescu entfleischt.

prúpa , nf: pulpa, purpa Definitzione sa parte modhe de sa carre e de sa petza, foras s'ossu, su grassu e is nérbios, solu músculu: si narat fintzes de sa parte chi si papat de unos cantu frutuàrios, de sa parte prus modhe fintzes de àteru (es. pane); in cobertantza, sa parte méngius de is cosas o chistiones, ue dhue at de gosare / prupa de nuxi = chibu; prupa de s'anca = piscioni Sinònimos e contràrios | ctr. ossu Maneras de nàrrere csn: prupa sciuga = purpa neta, solu purpa; betàresi (a una cosa) a purpas (àterue: a burbas) mortas = betàresi tzegos tzegos, atacare o leare a s'airada chentza fàghere contu de perígulu, de dannu, de birgonza e gai; segai prupa e ossus, fuedhendi = fuedhai a istruncadura, sentza de arrispetu, sentza de delicadesa Frases si còmporas peta, abbàida unu cantu cun purpa meda ◊ sa purpa de su barracoco ispítzigat de s'ossu ◊ sa tunina in iscàtula est isceti pulpa 2. chie si màndhigat sas pulpas si màndhighet sos ossos! ◊ mairu miu dónnia fuedhu chi narat ndi tirat prupas e ossus! ◊ sos puliticantes si betant a purpas mortas che astores a tempus de los votare! Ètimu ltn. pulpa Tradutziones Frantzesu pulpe Ingresu flesh Ispagnolu pulpa Italianu pólpa Tedescu Fleisch, Fruchtfleisch.

spetzài, spetzàri , vrb Definitzione segare, istacare sa petza de s'ossu (spetzari = segare, fàere a orrugos linna o àteru) Sinònimos e contràrios isprupare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écharner Ingresu to strip the flesh off Ispagnolu descarnar Italianu scarnare Tedescu entfleischen.