càrre , nf: carri Definizione
sa petza bia de una carena, sa carena etotu; (mescamente su pl.) sa carena nuda e mescamente sa natura
Modi di dire
csn:
c. morta = pizighedhu de carre chi che andhat dae sa pedhe; c. bia = sa carre apenas coladu su pizu prus subra de sa pedhe, sa chi dolet de prus; c. bona = sa carre noa chi creschet in sas segadas; carregarre = atacadu, própiu tochendhe sa carre; èssere c. e úngia = èssere parentes custrintos, amigos meda; èssere c. agnanta = leados pagu in cunsideru, che cosa anzena, nadu de parentes de intradura; èssiri de c. fini = zúghere carràdigu delicadu; èssiri in carri allena = nadu de fémina, èssere ràida; carri chérvinu (nau de su cuadhu) = chi no ingrassat; a carre = nadu de bestimenta, tochendhe sa carre, chentza àteru pizu suta
Frasi
in sa carre intendhia sas punturas ◊ si ponit sa camisa po no abarrai cun sa carri in campu ◊ is carris liagadas dhi pendiant de is bratzus abbruxaus ◊ unu pantàsima no giughet carre e ossos comente giuto deo ◊ deasi s'aciugnat custa carre, comente s'aciugnet custu filu!
2.
iast a ammostai is carris a is àturus? ◊ de sa carri tua ses tui sa meri: difatis po medas obertu as butega!
3.
sas muzeres pro medas connadas e connados sunt carre agnanta!
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
carne(m)
Traduzioni
Francese
chair
Inglese
flesh
Spagnolo
carne
Italiano
carne in quanto tessuto vivo,
sensìbile
Tedesco
Fleisch.
incarnài, incarnàre , vrb: incarrare Definizione
intrare o fichire in mesu de sa carre, nau prus che àteru de cosa chi creschet; torrare a crèschere sa carre; fàere a carre, pigare carres
Sinonimi e contrari
incarnie
Frasi
sos ogros tuos mi ant fatu efetu e s'amore in coro est incarnadu ◊ est gai bella chi paret una dea incarnada ◊ a isse si li incarnant sas ungras ca las zughet totu dortas e allachedhadas
3.
su Cristos si est incarnadu in su sinu de sa Vírzine Maria
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
s'incarner
Inglese
to grow in,
to thrust into the flesh
Spagnolo
encarnarse
Italiano
incarnire,
incarnare
Tedesco
ins Fleisch eindringen lassen.
iscarénu , nm Definizione
ossu chentza prupa, cosa andhada male, iscarenada
Sinonimi e contrari
carasu,
carúmene
Frasi
dae s'iscarenu de cussos giuncos faghe tudhire…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
squelette décharné
Inglese
skeleton,
bone,
taken flesh off
Spagnolo
esqueleto,
hueso pelado
Italiano
schèletro,
òsso scarnificato
Tedesco
Skelett,
entfleischter Knochen
iscarríre , vrb Definizione
segare sa carre, sa prupa de s'ossu, orrunchinare; pèrdere sa prupa comente unu illàngiat
Sinonimi e contrari
irromasire,
isprupare,
ispurpire
Frasi
de cudhu teracu mumudinu sos porcos acorrados si ant iscarridu finas sos ossos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
décharner,
maigrir
Inglese
to strip the flesh,
to thin
Spagnolo
descarnar
Italiano
scarnire,
dimagrire
Tedesco
entfleischen,
abnehmen.
isprupadúra , nf: ispurpadura Definizione
su ispurpare
Sinonimi e contrari
ispulpinzu,
spulpamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action de décharner
Inglese
stripping the flesh off
Spagnolo
el despulpar,
descarnadura
Italiano
spolpaménto
Tedesco
Entfleischung.
isprupàre , vrb: ispulpai,
ispulpare,
ispurpai,
ispurpare,
sprupai Definizione
segare, istacare sa prupa de is ossos
Sinonimi e contrari
idossinare,
ispulpuzare
Frasi
so ispurpendhe custos ossos ◊ s'intruxu iat isprupau unu crabitedhu ◊ is nais de is matas candu passat fogu parint bratzus isprupaus ◊ sa conca de su procu po dha fàere in casseta si coghet e s'isprupat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dépulper
Inglese
to take the flesh off
Spagnolo
descarnar
Italiano
spolpare
Tedesco
entfleischen.
isprupàu , pps, agt Definizione
de isprupare; chi est chentza de prupa, chi che dhi ant segau sa prupa
Sinonimi e contrari
rosicau
/
scariau,
scarritzinu
| ctr.
purposu
2.
su mere si tzerghiat sa petza e mi daiat sos ossos ispurpatos! ◊ dhi tirat su bestiri e dhi ammostat is ossus ispurpaus
Traduzioni
Francese
dépulpé
Inglese
stripped of the flesh
Spagnolo
descarnado
Italiano
spolpato
Tedesco
entfleischt.
prúpa , nf: pulpa,
purpa Definizione
sa parte modhe de sa carre e de sa petza, foras s'ossu, su grassu e is nérbios, solu músculu: si narat fintzes de sa parte chi si papat de unos cantu frutuàrios, de sa parte prus modhe fintzes de àteru (es. pane); in cobertantza, sa parte méngius de is cosas o chistiones, ue dhue at de gosare / prupa de nuxi = chibu; prupa de s'anca = piscioni
Sinonimi e contrari
| ctr.
ossu
Modi di dire
csn:
prupa sciuga = purpa neta, solu purpa; betàresi (a una cosa) a purpas (àterue: a burbas) mortas = betàresi tzegos tzegos, atacare o leare a s'airada chentza fàghere contu de perígulu, de dannu, de birgonza e gai; segai prupa e ossus, fuedhendi = fuedhai a istruncadura, sentza de arrispetu, sentza de delicadesa
Frasi
si còmporas peta, abbàida unu cantu cun purpa meda ◊ sa purpa de su barracoco ispítzigat de s'ossu ◊ sa tunina in iscàtula est isceti pulpa
2.
chie si màndhigat sas pulpas si màndhighet sos ossos! ◊ mairu miu dónnia fuedhu chi narat ndi tirat prupas e ossus! ◊ sos puliticantes si betant a purpas mortas che astores a tempus de los votare!
Etimo
ltn.
pulpa
Traduzioni
Francese
pulpe
Inglese
flesh
Spagnolo
pulpa
Italiano
pólpa
Tedesco
Fleisch,
Fruchtfleisch.
spetzài, spetzàri , vrb Definizione
segare, istacare sa petza de s'ossu (spetzari = segare, fàere a orrugos linna o àteru)
Sinonimi e contrari
isprupare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écharner
Inglese
to strip the flesh off
Spagnolo
descarnar
Italiano
scarnare
Tedesco
entfleischen.