fàlta , nf: farta Definitzione sa responsabbilidade de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; su fartare, su mancare, su no dhu’èssere de una cosa o de ccn. Sinònimos e contràrios crupa, elfata, fadhoca, infarta, neche, nechesa, mancànscia / dannu Maneras de nàrrere csn: fàghere una cosa chentza farta = a seguru, chentza mancare, itl. immancabilménte; àere o tènnere f. = àere birgonza, sentíresi afaltadu; pagu falta = agiummai, pagu mancat chi… Frases si irballabo, fachiat finta de no si abbizare de sas fartas meas ◊ no mi la sento de lu cundennare: in isse no bi at pecadu e ne farta ◊ deo no apo poderiu a cuerrare sas fartas tuas ◊ fatesi sa promissa de intregare sas fartas mias a sa rughe pro no pecare piús 2. cussu depiat benni, ma biu chi at fatu farta ◊ su babbu fiat mortu e faiat farta a sa famíllia ancora pitia ◊ no a mie, pobidha, ma a sa bidha nostra as fatu farta (A.Casula)◊ sa mamma est sempre bizilendhe sentza li fàghere farta note e die ◊ aiat gana de ghirare ma fachiat farta pro su trivallu 3. si intras in su mare che afundhas cun sa nae sentza farta (M.Murenu)◊ benide chena falta peruna! ◊ zente che tue, chentza fartas perunas, meritat bene ebbia ◊ depeis calai sentz'e farta peruna! 4. sos irrocos tuos pagu farta mi faghent! 5. s'afitu de cust'ortu si dhu pagat su limone, pagu falta Sambenados e Provèrbios prb: no ghetes gurpa mai a sa fortuna: semper filu bi at de falta tua Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu faute, culpabilité Ingresu error, guilt, deficiency, fault Ispagnolu falta, culpabilidad Italianu fallo, colpevolézza, manchevolézza, deficiènza Tedescu Fehler Schuld, Fehltritt.
nèche , nf: nege, neghe, nexi Definitzione sa responsabbilidade (àere o tènnere sa neghe) de unu dannu, de una cosa male fata, candho dipendhent de ccn.; foedhandho de animales, de matas o fintzes de sa salude de su cristianu, male, difetu chi no dhos lassat campare o crèschere singillos (àere o tènnere neghe), fintzes difetu eredau, de famíglia, de aredeu / donai nexi a unu = betare curpas a unu Sinònimos e contràrios acajone, crupa, falta, nechesa / defeta, irvistu, istrópiu, mantza, nésica, peca 1 Frases si su grodhe distruet su masone sa neghe est de chie pastórigat! ◊ si bufamus binu malu, sa neghe l'at s'isteriarzu ◊ su minore no ndhe tenet nege si at fatu fadhina ◊ sa neche est sa mea ca no mi so fatu bonu a nche lu torrare a su caminu zustu ◊ culpa mazore teniat e neghe chie at dadu a Maria a Pedru Feghe! ◊ l'ant mortu chentza neche 2. custa màchina tenet neghe, est cosindhe male ◊ cust'àrbure depet tènnere neghe o no li cufaghet su logu: no bi est creschindhe! ◊ s'animale chi at neghe mànigat meda ma no abbóniat ◊ cussa puntura de ispina mi at lassadu neghe: no poto pinnigare su pódhighe! Sambenados e Provèrbios prb: neche o no neche pranghet berbeche Ètimu ltn. nece(m) Tradutziones Frantzesu faute, défaut, tare Ingresu guilt, fault Ispagnolu falta, defecto Italianu cólpa, fallo, difètto, tara Tedescu Schuld, Fehler.
nechèsa , nf Definitzione su àere neghe, su èssere in curpa Sinònimos e contràrios falta, neche Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu culpabilité Ingresu guilt Ispagnolu culpabilidad Italianu colpevolézza Tedescu Schuld.