Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

addiciài , vrb Definitzione pònnere su díciu, s'annomíngiu, s'ingiúliu Sinònimos e contràrios annomingiai, aparalumenare, aproegliare, imparanigiai, allomingiai, azistrare 2. cussus funt addiciaus "grutajus" Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnommer Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu soprannominare Tedescu einen Spitznamen geben.

allomingiài , vrb: allominzare, allumenare, allumingiai, allumingiare, lumingiai Definitzione pònnere impróveru a ccn., annomíngiu, ingiúliu, àteru númene a befa Sinònimos e contràrios addiciai, annomingiai*, aparalumenare, aproegliare, imparanigiai, istevinzare Frases dh'iant allumingiau "Peis de gatu"◊ totus is massaos teniant is boes allumenaos Tradutziones Frantzesu affubler d'un sobriquet Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu dare un nomìgnolo Tedescu jdm einen Spitznamen anhängen.

allomíngiu , nm: allumíngiu, lomíngiu Definitzione ingiúliu, àteru númene chi si ponet a unu, prus che àteru a befa Sinònimos e contràrios addíciu, annomíngiu*, aproégliu, improperju, impróveru, istevíngiu, paranòmini Frases no dhu nant aici, ma dèu dhi pongu s'allomíngiu po mi arragodai mellus! Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu soprannóme Tedescu Spitzname.

annomingiài , vrb: annumingiai Definitzione pònnere s’ingiúliu, s'annomíngiu, a unu; nàrrere s’ingiúliu a unu, tzerriandhodhu cun custu númene de befa Sinònimos e contràrios addiciai, allomingiai, aparalumenare, aproegliare, azistrare, imparanigiai, istinzare Frases ca si poniat su bistiri de ortigu dh'ant annomingiada Ortighita ◊ eus annomingiau sa genti candu eus bófiu istragagliai a chelegunu ◊ a unu in bidha dh'iant annomingiau Conchemallu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnommer Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu soprannominare Tedescu einen Spitznamen geben.

annomíngiu , nm: annoníngiu, annumíngiu, nomíngiu Definitzione àteru númene chi si ponet a unu prus che àteru po dhu pigare a befa po calecunu piessignu o naturale, abbitúdine, o po unu difetu / genias de annomíngius: Buzacardentu, Culusciagu, Cagatzirríchius, Conchemallu, Fatomasellu, Giagaragubas, Ipasimadu, Ispantamíseros, Isperraluminu, Mortimbriaga, Papasucu, Palivichidu, Puntedhu, Segadrobojos, Trampasusole, Trubbasuentu Sinònimos e contràrios allomíngiu, aproégliu, atàciu 1, impróveru, ingiúgliu, istevíngiu, panígiu, paradíciu, paranòmini Frases a una de is duas sorris po annomíngiu dha narant "Funduniedhu" e a sa sorri "Temporada" Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnom Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu epíteto, nomìgnolo Tedescu Schimpfname, Spitzname.

aparalumenàre , vrb: aparanumenare, paralumenare Definitzione pònnere, giare o nàrrere s'ingiúliu a unu Sinònimos e contràrios addiciai, allomingiai, annomingiai, aproegliare, azistrare, imparanigiai Frases aparalumenare est s'istràviu sou e donzunu in bidha tenit un'improverzu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnommer Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu soprannominare Tedescu einen Spitznamen geben.

aproegliàre , vrb: aproerzare, aprogherzare, aprovelzare, aproverzare Definitzione pònnere o nàrrere unu númene a ingiúliu a calecunu Sinònimos e contràrios addiciai, allomingiai, annomingiai, aparalumenare, azistrare, imparanigiai, ingiuliare Frases a unu tiu Bore l'aiat aproverzadu "Su ritardatàriu" ◊ sos voedhos los aproegliaimus pro los distínghere ◊ a su sínnicu l'ant aproegliatu "Aschiolu" ◊ ti at a àere aprogherzau babbu tuo?! (M.Ladu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu surnommer Ingresu to nickname Ispagnolu apodar Italianu soprannominare Tedescu einen Spitznamen geben.

aproégliu , nm: aproerju, proégliu* Definitzione àteru númene, númene chi si ponet a befa Sinònimos e contràrios allomíngiu, annomíngiu, imparanígiu, impróveru, paradíciu, paranòmini, zistru Tradutziones Frantzesu surnom, dérision Ingresu nickname, derision Ispagnolu apodo Italianu soprannóme, diléggio Tedescu Spitzname, Spott.

impropérju , nm: improvelzu, improverzu Definitzione ingiúliu, àteru númene o númene istrupiau chi si ponet a unu, prus che àteru a befa Sinònimos e contràrios allomíngiu, annomíngiu, aproégliu, impróveru, paradíciu, paranòmini, zistru Frases a niunu fit permissu de istare in sa bidha chena un’improverzu: unu paralúmene benacontzu sighiat pro tota vida un’eréntzia Ètimu itl. rimproverio Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu soprannóme, nomìgnolo Tedescu Spitzname.

impróveru , nm Definitzione ingiúliu, foedhu chi narant coment’e unu númene a unu, e a su postu de su númene suo, po erríere, po dhu pigare a befa po cosa chi at fatu o piessignu chi dhu distinghet Sinònimos e contràrios allomíngiu, annomíngiu, aproégliu, improperju, istevíngiu, paradíciu, paranòmini, zistru Frases bi l'at betadu a impróveru ◊ a minore li naraiant goi e goi, e gai bi che l'ant pesadu, a impróveru! ◊ no lu crames gai ca cussu est s'impróveru! ◊ a impróveru a unu li narant Trubbasuentu, a un'àteru Trampasusole Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo, mote Italianu nomìgnolo Tedescu Spitzname.

ingiúgliu , nm: ingiúliu, inzúgliu, ingiúrgiu Definitzione àteru númene chi si ponet a unu prus che àteru po dhu pigare a befa po calecuna cosa (su naturale, unu difetu, sa genia de sa carena e àteru); totu su chi si narat a innóriu de ccn., po dhi fàere arrennegu o tzacu Sinònimos e contràrios addíciu, allomíngiu, annomíngiu, aproégliu, imparanígiu, impróveru, istevíngiu, zistru Frases in nugoresu narant "zistru": in bidha namus peri "ingiúrgiu" ◊ teneus modas, frastimos, ingiúlios e àteras paràulas ◊ sa gente dh'iat postu cussu númene a ingiúliu 2. ponent frores de amore, de lutu, de ingiúliu Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu nomìgnolo Tedescu Spitzname.

nomíngiu , nm: annomíngiu*, nominzu, numíngiu Definitzione àteru númene chi si ponet a ccn. prus che àteru po dhu pigare a befa, ingiúliu, po calecuna cosa (su naturale, unu difetu, sa genia de sa carena o àteru); si narat fintzes cun su significau de provérbiu, díciu Sinònimos e contràrios allomíngiu, aproégliu, impróveru, istevíngiu, paranòmini / díciu Frases a nomíngiu dhu nant "Peracuirde"◊ dèu no timemu stróciu ma cumentzànt a mi tzerriai su nomíngiu ◊ de sangunau teniat "Sarritzu" ma is avedalis suus dh'iant picigau su nomíngiu de "Famigosu" ◊ su tali de nomíngiu fait "Cagatzirríchius", poita ca timit s'umbra sua etotu 2. comente narat su nominzu, chie no podet messare ispigat ◊ su nominzu narat: Chie no at menzus chin sa muzere si corcat! Tradutziones Frantzesu surnom, sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu soprannóme Tedescu Spitzname.

paranòmini, paranúmene, paranúmini , nm Definitzione àteru númene, prus che àteru postu a befa, ingiúliu Sinònimos e contràrios addíciu, annomíngiu, aproégliu, atàciu 1, imparanígiu, impróveru, istevíngiu Frases all'apat chie ti at pesadu: finas inoghe ndhe ant ischidu ite mi narant a paranúmene! Ètimu ltn. *paranomen Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu soprannóme Tedescu Spitzname.

proégliu , nm: aproégliu, proerju, proerzu, proezu, provégliu, proverzu Definitzione àteru númene, ingiúliu chi si ponet a befa a ccn.; si narat fintzes po díciu, provérbiu / lumenare a unu a p. = nomenai a unu nendi s'annomíngiu Sinònimos e contràrios allomíngiu, annomíngiu, imparanígiu, improperju, impróveru, paradíciu, paranòmini, zistru Frases a númene mi naro Padre Luca, a provégliu mi narant Padre Solle ◊ cussa peràula a fortza de bi la mutire che li fit abbarrada a proerzu ◊ custu proégliu ti rughet a sestu! 2. narat su proerju: Innantis su dovere e apustis su piaghere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu soprannóme Tedescu Spitzname.

zístru , nm: gistris Definitzione àteru númene chi si ponet a unu prus che àteru po dhu pigare a befa po calecuna cosa (su naturale, unu difetu, sa genia de sa carena), o fintzes solu po dhu distínghere de àtere Sinònimos e contràrios allomíngiu, annomíngiu, aproégliu, imparanígiu, improperju, impróveru, paradíciu, paranòmini Frases a zistru lu mutiant Buzacardentu ◊ lu mutimus a zistru pro no bos abberguare de chie semus nendhe ◊ a zistru li narabant Zacanedhu prommore ca fit istau in ziminàriu Tradutziones Frantzesu sobriquet Ingresu nickname Ispagnolu apodo Italianu nomígnolo Tedescu Spitzname.