fèrros , nm pl: ferrus Definitzione serros, aina a duas perras intradas apare in s'assaedhu (puntu de arrimu), cun atzas segantes in mesu, a punta a una bandha (a s'àtera, puntu de fortza, est fata o de intrare is pódhighes o de aferrare a manu prena), prus che àteru po segare orrobba (f. de pannu), paperi e cosighedhas fines, ma segundhu sa genia fintzes àteru (làuna, linna, lana: f. de latoneri, de pudare, de túndhere); genia de trobea o acàpiu chi ponent in burtzos a un'arrestau / partes de is ferros o fóltighe: àscia (assaedhu o cabíciu, ferrighedhu tundhu e curtzu chi mantenet impare is duas partes a manera de dhas apèrrere e serrare e de fàere fortza segandho), carcàngius (genia de lórigas ue intrant is pódhighes); genia de ferros: de pudai, de tundi (ferrus a lama larga meda, mannus, po ndi segai sa lana de is brebeis), de liauneri, de maistu de pannu, de brodai, de arritzai; acutzai, isgurdai is ferrus; ferrus de prenciai (a fundu ciatu o a coduledha) = prància / pònnere sos ferros a ccn. = arrestare a unu Sinònimos e contràrios ferritus, fóltighe, scerrus / castagnetas, griglione, musa 1 Frases sos ferros bostros giughent lamas malas e deo no mi chelzo tusu goi ◊ seu che lana in mesu de ferrus: de una parti cussa fémmina chi mi stari iscandulendi, de s'àtera fusteti chi mi at certau 2. sos carabbineris li ant postu sos ferros ◊ su lunis a mangianu, cun is ferrus in is brutzus coment'e malefatoris, is valorosus de ariseru ndi essiant de caserma po andai "al carcere mandamentale" Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu ciseaux, menottes Ingresu scissors, shear, handcuffs Ispagnolu cizalla, tijeras, esposas Italianu fòrbici, cesóie, manétte Tedescu Schere, Gartenschere, Handschellen (Pl.).
fóltighe , nf: fórfiga, fórfighe, fórtiche, fórtighe, fórtziche, fórtzighe, fósciga, fóscighe, frófighe Definitzione serros, aina a duas perras, cun atzas segantes in mesu, prus che àteru po segare orrobba, paperi e cosighedhas fines, ma segundhu sa genia fintzes àteru (làuna, linna)/ genias de fórtighe: de robba, de túndhere, de pudare; sos oxos de sa fórtighe: sa parte de daesegus, in ambas perras, ue s'intrant is pódhighes po dha pigare a segare; sas fóscighes de s'ischifione = zenia de francas o barras a zisa de tenatzas, itl. chèle Sinònimos e contràrios cirras, ferritus, ferros Frases at leadu sa fósciga e at segadu su cordonedhu ◊ sa fóscighe ti segat su pabilu ma no cosa grae ◊ sentza zúghere fórtzighes mi as tusu ◊ acàbidant coinzolos e fóscigas de pudare e andhant a binnennare 2. zughet sa limba che fóscighe de trapera! Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. forfice(m) Tradutziones Frantzesu ciseaux, cisailles Ingresu scissors, shear Ispagnolu tijera Italianu fòrbici, cesóie Tedescu Schere, Gartenschere.
túndhere , vrb: túndiri, túnnere Definitzione segare sa lana a paris de sa pedhe a is brebès (e, nau a brulla, segare is pilos)/ ger. tundhendhe, tundhindhe, pps. túndiu, tusu Frases bi aiat ferros de túnnere a bènnere ◊ cust'iscola no est fata pro pesare bestiàmine, túndhere lana, barminare, filare e tèssere, sestare e cosire, istirare e bestire ◊ finas a rughe in conca los ant tusos! ◊ sa brebei bollit túndia paris, no a iscalitas! Terminologia iscientìfica pstr Ètimu ltn. tondere Tradutziones Frantzesu tondre Ingresu to shear Ispagnolu esquilar Italianu tosare Tedescu scheren.