càsta , nf: crasta 1 Definitzione
genia, arratza po ndhe parare, nau mescamente de animales; calidade de calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
arràcia,
arramponi,
genia,
iscera,
isceta 1,
iscrípia,
paru,
raima
Maneras de nàrrere
csn:
zogàresi a su pudhu ’e casta = pèrdere su tempus in sas diverteras, chentza cumbinare nudha, chentza contu e chentza cabu; parai casta = parare ratza, lassare un'animale (o un'erba o àrbure) pro ndhe fàghere àteros cun sas matessi calidades; pàrrere vonu de casta = bonu meda, de sa menzus calidade
Frases
una crasta de ballu chi nd'eis bogau a pillu!…◊ tengu unu caboni de sa vera casta (E.Pintor Sírigu)◊ che pastore de casta, iberrabat sa robbedha in su cunzau a cara a sole ◊ caboni de casta ghetat sempri s'ala a sa pudhasta chi circat callenti
2.
líbberos de cussa casta no nche ndhe tenzo
3.
sas abes si dividint in tres castas chi però faghent una famíllia sola: abe maistra, abe selvidora, abe màsciu
Sambenados e Provèrbios
smb:
Casta, Crasta
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
genre,
espèce,
variété,
caste
Ingresu
kind,
species
Ispagnolu
casta
Italianu
schiatta,
spècie,
varietà
Tedescu
Stamm,
Art.
iscèra , nf: ischera 1,
ischiera,
issera,
scera Definitzione
unu tanti mannu mescamente de gente, ma nau agiummai solu in su sensu de arratza, genia
Sinònimos e contràrios
arràcia,
genia,
iscrípia,
paru,
vúglia
Frases
sas ischeras poniant in fua ◊ li benzeit un'iscera de tremuledha a iscossas
2.
est un'iscera de ladros ◊ tiu Pericu faghiat contos de onzi issera ◊ sas chilandras sunt fatendhe dogni iscera de cantu (B.Truddaju)◊ fint frunidos de onzi iscera de machinàrios ◊ est unu líbberu chi bi at cumponimentos de onzi iscera
Ètimu
itl.
schiera
Tradutziones
Frantzesu
espèce
Ingresu
kind,
species
Ispagnolu
especie
Italianu
spècie
Tedescu
Art.
ispéscia , nf: (i-spé-sci-a)
ispéssia,
espréssie,
ispétzia,
spétzia Definitzione
genia diferente de un'àtera, cosa de calidades diferentes e fintzes is calidades o piessignos chi distinghent una cosa / ispétzia de!… = nadu a ispantu o a bàntidu: arratza de!… (cosa bella, bona, e gai)
Sinònimos e contràrios
arràcia,
creze 1,
genia,
iscera,
iscrípia
Frases
fatat bundhare vidas de dogni ispéssia e figura pro muntènnere a tie in bona muta (S.Casu)◊ faghet contare dogni ispéssia de machine ◊ un'ispéscia de igumarradura si atzendhet in su coro candho penso a tie ◊ is ispétzias de s'óstia sunt sa biancura, s'arredundesa, s'olori, su sabori
Tradutziones
Frantzesu
espèce
Ingresu
kind,
species
Ispagnolu
especie
Italianu
spècie
Tedescu
Art.
pàru , nm Definitzione
css. animale bistu coment'e genia diferente de dónnia àtera genia de animales: si podet nàrrere de gente, bista però diferente in calecuna cosa (es. ómines, féminas, maistos, impiegaos) e fintzes de àteru
Sinònimos e contràrios
arràcia,
genia,
iscera,
iscrípia,
parile,
paruzu
Frases
teniat cada paru de bestiàmine: berbeghinu, bàchinu, pudhinu…◊ candho sunt runendhe sas crabolas isto sempre pessighindhe cussu paru ◊ su mariane est unu paru malu a ammedhare ◊ bellu paru, sas berbeghes, mih!…◊ cocodrillu famidu, si boltat a su paru sou matessi!
2.
bellu paru sezis, sas féminas!…◊ ca sos ómines puru, balla, arratza de paru! ◊ cussa piciochedha impunnat tropu a su paru sodrau ◊ cun su paru fémina no cumbenit a pitzigare!
3.
est unu paru de maladia mala, cussa
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
espèce,
catégorie
Ingresu
species,
category
Ispagnolu
especie,
clase
Italianu
spècie,
categorìa
Tedescu
Art,
Spezies.
zenía , nf: genia*,
inzia,
zinia Definitzione
totu su chi distinghet una cosa, un'arratza de cosas de dónni'àtera
Sinònimos e contràrios
arràcia,
creze 1,
iscera,
iscrípia,
paru,
vúglia
/
manera
/
ispétzia?
Maneras de nàrrere
csn:
sa zenia umana = totu sa zente de su mundhu, s'umanidade; fàere zenias = fàghere su dengosu, istare coment'e a inzestros a imbérriu; de mala zenia (avb) = meda, cun fortza
Frases
no semus totugantos de una zenia ◊ su professore ti si m'alliat chirchèndhemi tota sa zenia de cudhu dimóniu de Kant ◊ su machine est de tantas zenias ◊ su babbu e sa mama faghent sacrifíssios de dogna zinia ◊ sa zente est de chentu zenias
2.
si ne leat s'ispada de chintzu e che dha fúlliat de mala zenia ◊ e canta zente apo fatu ríere de mala zenia in otanta annos de vida! ◊ est acatarradu de mala zenia
Tradutziones
Frantzesu
genre
Ingresu
kind,
species
Ispagnolu
género,
clase
Italianu
gènere,
spècie
Tedescu
Art,
Menschengeschlecht.